maandag 22 maart 2021

FIRE kengetal: saving rate

Een gemeenschappelijke hobby van FIRE adepten (Financial independent, retire early) is het bijhouden van getalletjes, zoals hoeveel men per maand spaart (saving rate), hoeveel vermogen er is opgebouwd, en hoever men tot financieel onafhankelijk is verwijderd. De komende weken wil ik al die getallen eens onder de loupe nemen: hoe bereken ik het, en welke bedragen neem ik mee? Vorige week besprak ik het eigen vermogen, deze week: saving rate

Wat is het?
Als je het bereiken van financieel onafhankelijk vergelijkt met het beklimmen van een berg, dan is het eigen vermogen de huidige hoogte op de berg. Je kunt omlaag kijken hoeveel geld je al gespaard hebt, en je kunt omhoog kijken hoever de top nog is. Maar om te weten hoe lang het nog duurt voordat je bij de top zult zijn, zal je moeten weten hoe hard je klimt. Daar komt de saving rate om de hoek kijken. Het vertelt je hoeveel procent van je inkomen je kunt sparen, dus hoe snel je vermogen groeit.

Hoogte = Eigen vermogen

Hellingspercentage = Saving rate

De saving rate is verreweg het meest bekende kengetal om FIRE te bereiken, maar helaas minder intuitief dan het eigen vermogen. MrMoneyMustache heeft er ooit eens een mooie longread over gemaakt. De definitie van de saving rate zijn de meeste mensen het gelukkig over eens, namelijk:

Saving rate = (inkomsten - uitgaven) / inkomsten * 100%

oftewel:

Saving rate = (wat je over houdt) / inkomsten * 100%

Doordat dit getal door je inkomsten deelt, is het dus een inkomstenneutraal getal: een modale werker kan in theorie dezelfde saving rate halen als een hartchirurg.

Wat neem ik mee?

De volgende zaken zijn in mijn definitie inkomsten:
  • salaris: een nobrainer lijkt me
  • rente op spaarrrekeningen
  • rente op spaarhypotheek
  • giften
  • belastingteruggaven. Ik geef toe, dit is een beetje arbitrair.
  • uitbetalingen van crowdfunding. 
  • resultaat op de beurs, zowel koersveranderingen als dividend. De voornaamste reden is dat ik iets niet de ene keer een inkomsten, de andere keer een uitgaven wil laten zijn, dus zet ik het altijd aan de inkomstenkant. Doordat koersveranderingen ook negatief kunnen zijn, kan dit dus een negatief stukje inkomsten worden. Dit is wellicht niet meer houdbaar als mijn aandelenportefeuille in de toekomst groter is.
Tot de uitgaven behoren: tja, eigenlijk al het andere. Ik hou geen boekhouding bij van wat ik allemaal uitgeef, omdat het teveel op werk lijkt. Ik kijk gewoon wat er op het einde van de maand overblijft. Er zijn wel een paar dingen die ik niet meetel:
  • aflossingen op hypotheek. Dit is een vestzak-broekzak investering, dus geen echte uitgaven
  • investeringen in aandelen. Dit is immers een investering in vermogen. De winst of verlies wordt bij de inkomsten meegeteld.
  • waardeverandering van het huis beschouw ik niet als een inkomsten. Het zou hele gekke sprongen veroorzaken bij elke jaargrens zonder dat het iets met mijn financieen te maken heeft.
  • hypotheekrenteaftrek beschouw ik als een korting op de hypotheekrente, dus als korting op de uitgaven.
Ik bereken de uitgaven dus als:

Uitgaven = oude banksaldo - nieuwe banksaldo + inkomsten + aflossingen + investeringen

Voordelen?
De saving rate is een heel krachtige manier om iets te vertellen over de gezondheid van je financien. De meeste financieel onbewuste mensen hebben een saving rate van tussen de 0% en 5%. Deze bewustwording helpt vaak al meer dan 100 bespaartips bij elkaar. Ook zegt de saving rate iets over wat de vooruitzichten zijn wanneer je financieel onafhankelijk zou kunnen zijn. Hoewel het niet direct zegt wanneer je met pensioen kan, valt er wel een schatting aan af te leiden, zoals met deze tool, afhankelijk van hoeveel rendement je verwacht op je vermogen.

Nadelen?
Hoewel de saving rate dus een mooi instrument is bij beginnende spaarders, komen er na een tijdje een paar rare dingen om de hoek kijken.
In de berekening van de saving rate zit namelijk iets geks: minder uitgeven is gunstiger dan meer verdienen. Neem iemand die een ton per jaar verdient en de helft er van verbruikt. De saving rate is dus 50.000/100.000 *100% = 50%. Als deze persoon een stuk huis zou aflossen, waardoor de vaste lasten met 10.000 dalen, dan houdt hij ineens 60.000 per jaar over, dus wordt de saving rate 60%. Maar als deze persoon spaargeld in de beurs stopt en 10.000 per jaar jaar aan dividend opstrijkt, dan zou het inkomen 10.000 stijgen, en houdt hij dus ook 10.000 extra over. De saving rate zou dan 60.000 / 110.000 * 100% = 54.5% worden. 
Onder de streep maken beide taktieken niets uit, waarom maakt het wel uit voor de saving rate?

Ook is de saving rate extra verwarrend als je financiele onafhankelijkheid hebt bereikt. In tegenstelling tot wat je misschien zou verwachten, kan de saving rate in praktijk nooit 100% bereiken. 100% betekent namelijk dat je net zoveel overhoudt als je verdient, dus dat je helemaal niets uitgeeft. Als je gaat stoppen met werken wordt het helemaal vervelend: zonder inkomsten staat er niks onder de noemer, en delen door nul is flauwekul. Natuurlijk zal je wat passief inkomen ontvangen, maar dat kan ook ooit negatief zijn. Kortom, de saving rate verliest zijn nut als je diht bij financieel onafhankelijkheid komt. 
 
Conclusie
Vooral voor beginende spaarders is de saving rate de perfecte tool om een richting te geven in het pad naar financiele onafhankelijkheid. Ook zit er een mooi moraal achter de bergbeklim-analogie: natuurlijk is het fijn om zo snel mogelijk te klimmen, maar pas op dat je jezelf niet opblaast. Dan sta jij met een overhitte motor aan de zijlijn, terwijl anderen die het rustiger aandeden je weer gaan inhalen. Dus kies een tempo waar je je prettig bij voelt, en vergeet niet te genieten van het uitzicht! 

Zie ook:

5 opmerkingen:

  1. Mooie en toch vrij eenvoudige berekening! Ik zou alleen die belastingteruggave niet meerekenen. Want het is nogal moeilijk om van dat bedrag precies uit te pluizen waar dit uit bestaat. Hypotheekrenteaftrek zie je namelijk al al een korting op de uitgaven. Als het resultaat vervolgens een teruggave is, reken je dat dus ook nog mee bij de inkomsten. Aan de andere kant: komt je teruggave door gedane giften, dan zou het wel kunnen. Kortom, inderdaad een beetje arbitrair.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik ben het helemaal mee eens dat het arbitrair is. De belasting teruggave bestaat voor een deel uit teruggave van gifte en extra hypotheekaftrak doordat ik boeterente heb betaald. Maar ik heb geen zin om bedragen uit te pluizen, het gaat immers om een indicatie, niet over wetenschap

      Verwijderen
  2. Wat een leuk plaatje van dat hellingspercentage! Geeft mij een heel andere kijk op de savingsrate. Met een hoge SR ben je misschien eerder FIRE, maar het is ook een stuk zwaarder om die berg op te fietsen. Met een iets minder steil hellingspercentage houd je misschien de lol er nog een beetje in.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dankje, hij is uit het leven gegrepen :-) Ik fiets graag met een flink tempo een berg op, maar vergeet nooit om van het uitzicht te genieten

      Verwijderen
  3. Ik bereken mijn saving rate maandelijks. Bij de berekening van de inkomsten neem ik enkel mijn actieve inkomsten mee. Passieve inkomsten (rendement op beleggingen ) neem ik niet mee want heb er veel minder invloed op en is veel te volatiel

    BeantwoordenVerwijderen