maandag 26 september 2016

Is vermogensrendementsheffing eerlijk?

Elke keer als de vermogensrendementsheffing in het nieuws komt, dan staat internet weer vol met reacties met "spaartaks", "rijke mensen pesten", "na de inkomensbelasting voor de tweede keer genaaid". Hoe eerlijk is vermogensrendementsheffing?


Belasting om arbeid, consumptie of kapitaal?
De overheid int verschillende soorten belastingen Die zijn grofweg in te delen als:
  • belasting op consumptie (BTW, accijnzen)
  • belasting op arbeid (inkomensbelasting)
  • belasting op kapitaal (vennootschapsbelasting, vermogensrendementsheffing)
De vraag is welke verdeling een overheid wil maken. Bij de eerste categorie (consumptie) wordt geen onderscheid gemaakt tussen rijke en arme mensen: iedereen betaalt evenveel BTW. Bij de andere twee wordt er onderscheid gemaakt in inkomen (door middel van de belastingschijven) en in vermogen (door middel van een grote heffingsvrije voet).

maandag 12 september 2016

Basisinkomen een utopie?

De discussie over basisinkomen blijft om de haverklap weer opborrelen. Wat zou het mooi zijn als niemand meer geldzorgen had, iedereen exact deed wat hij deed, en er nauwelijks bureaucratie zou zijn. Het lijkt wel op de Star Trek utopie: in die toekomst bestaat er geen geld meer en hoor ik nooit dat er iemand een saaie kantoorbaan heeft.

De discussies die ik op internet lees stellen het meestal ook zwart-wit: of basisinkomen is onbetaalbaar en de economie versloft, of basisinkomen zou geweldig zijn. Om het tweede aan te tonen zijn er enkele experimenten gestart, zoals het crowdfundingproject in Nederland, waarbij steeds een individu een basisinkomen krijgt, tot het experiment in Finland, waar ze met 2000 werkzoekenden gaan onderzoeken of een verminderde regeldruk tot meer banen leidt.

Leuke experimenten, maar wat willen we met deze experimenten bereiken? Stel dat het blijkt dat deze mensen met basisinkomen hun leven goed besteden, kunnen we dan het basisinkomen meteen uitrollen op de rest van de bevolking? Hebben we dan bewezen dat het basisinkomen betaalbaar is? Ik denk van niet.

Wat kunnen we beter doen? Laten we langzaam richting een basisinkomen kruipen, en er de meeste voordelen uit zien te halen. Voorbeeld:

  • Begin met het collectiviseren van de ziektekosten. We zijn allemaal verplicht om ons te verzekeren tegen ziekten, dus dit kunnen we net zo goed collectief doen. Gevolg: veel minder bureaucratie, nutteloze reclames van zorgverzekeraars, minder wanbetalers en de zorgtoeslag kan verdwijnen.
  • Draai heel veel betuttelende regeltjes terug rond mensen in de WW of in de bijstand. Scheelt een hoop regeldruk.
  • Draai de AOW leeftijd weer terug naar 65; mensen boven de 60 hebben geen sollicitatieplicht meer. Zo ontstaan er meer banen voor jongeren, en kunnen die 60 plussers op hun kleinkinderen passen.
  • Voer een kortere werkweek in. Laat mensen maar 6 uur per dag werken, of slechts 4 dagen in de week. Er zijn al genoeg experimenten hiermee gedaan in Zweden, met succes. Op deze manier zijn mensen relatief effectiever, en hebben meer vrije tijd.
  • Haal de bezem door de inkomensbelasting: gooi de kinderbijslag, de algemene heffingskorting, de arbeidskorting en de AOW op een hoop, en maak er het eerste leeftijdsafhankelijke basisinkomen van! Dit kost behoorlijk wat geld, want normaal gesproken krijgen grootverdieners en werklozen geen heffingskorting en arbeidskorting. Maar dit kan gecompenseerd worden door de uitkeringen iets lager te maken en de belasting op het toptarief iets hoger. 
  • Vanaf nu kunnen we het basisinkomen steeds een beetje laten stijgen, bijvoorbeeld als eerste voor 50-plussers. Dit stimuleert deze mensen om te stoppen met werken, zodat er banen vrij komen voor anderen.
Of we het utopie van het basisinkomen bereiken is de vraag. Maar met bovenstaande mindset wordt het financiƫle leven aanzienlijk prettiger.

Maar wat doen de overheid? Precies het tegenovergestelde! Ze maken het belastingstelsel onnodig ingewikkeld, met inkomensafhankelijke heffingskortingen, zorgtoeslagen en regeldruk voor werkelozen. 

Dus laten we ophouden om te praten over extreme utopieƫn en gewoon onze neuzen de juiste kant opzetten!

zie ook: