maandag 20 augustus 2018

Energieverbruik 2018

We zijn al ver over de helft van 2018, tijd om een energiebalans op te maken. Het vorig jaar was ik een recordaantal keren naar het werk gefietst, namelijk 113 keer. Het zou moeilijk zijn om dit te evenaren, en persoonlijk wilde ik er niet naar streven, omdat ik niet moet doorschieten in mijn gedrag. Bovendien heb ik dit jaar best vaak thuis gewerkt. Dat scheelt in de brandstof, maar ook in de fietskilometers. Toch ben ik aardig op weg om het record van het vorig jaar te evenaren of te verbreken:

De oranje lijn is het aantal keren dat ik dit jaar tot nu toe met de fiets ben geweest. Door het mooie weer en doordat ik deze vakantie geen lange aaneengesloten periode vrij heb genomen lig ik nu zelfs voor: de teller staat op 77 keer, goed voor 4620 km!

Dit resultaat heeft direct effect op het autoverbruik: sinds de tijd dat we een auto hebben is het verbruik continue aan het zakken. Ze zitten nu op ongeveer 13500 km per jaar:

Elektriciteit blijft redelijk constant, op zo'n 1700kWh per jaar. We doen nog steeds niks geks met stroom:
Het gasverbruik ligt op zo'n 1250 kuub per jaar. Deze resultaten zijn zeer moeilijk direct aan ons toe te schrijven, omdat het jaarlijkse verbruik vooral afhankelijk is van de temperatuur:
Ten slotte water. Je zou verwachten dat het verbruik heel hoog ligt ivm de droogte. Het tegendeel is waar. Ik heb slechts spaarzaam gegieterd, 1 of 2 gieters per dag. Dat is net zo veel als een paar keer de wc doorspoelen. Voor de rest is het bad veel minder gebruikt.
Zie ook:
onze hypotheek

maandag 13 augustus 2018

Nu beleggen is als zomergoed zaaien in de herfst

Wat hebben de beurs en het weer met elkaar gemeen? Het maakt niet uit hoe goed onze technologie is, beide kunnen we nauwelijks beinvloeden en nauwelijks voorspellen.
Veel mensen hebben in het verleden gedacht dat ze met simpele wijsheden het weer konden voorspellen, en met simpele grafiekjes de beurs. Maar na verloop van tijd moesten ze toegeven dat het voorspellen onmogelijk was. De meeste beleggers die ik ken kopen nu hun aandelen gewoon op de eerste dag van de maand zonder ook maar een seconde naar de koers te kijken, om te voorkomen dat ze in verleiding raken tot speculeren. Zoals MrFOB heel mooi zei: "Glazen bol maar laten vallen, scherven brengen geluk".

Is het dan echt onmogelijk om met verstand te beleggen?

Toen herinnerde ik me ineens een citaat uit het boek "de menselijke maat" van Salomon Kroonenberg: "we kunnen nauwelijks het weer van volgende week voorspellen, maar we weten met grote zekerheid dat het na de zomer een koudere herfst en winter komt". Met dit citaat wilde hij vooral duidelijk maken dat het weer niet lineair, maar cyclisch is, niet alleen een jaarlijkse cyclus, maar ook cycli van duizenden jaren die de ijstijden veroorzaken. Deze cyclus heeft te maken met schommelingen in de aardbaan, zie Milankovic cyclus.
 
Het weer van afgelopen tijd laat dit patroon duidelijk zien. Geen enkele meteoroloog kon precies voorspellen wanneer het tropische weer en de droogte zouden ophouden. Maar iedereen was er van overtuigd dat we in oktober geen tropisch weer meer zouden hebben.
Zo gaat het ook met koersen. Het vorig jaar heb ik in juni al gezegd dat de Bitcoin vroeg of laat flink zou gaan kelderen. Ik had echter nooit verwacht dat de koers nog zo lang zou doorstijgen. Maar zodra de koers ging dalen, begon de Bitcoin een verloop te tonen dat heel voorspelbaar was, en al vaker had laten zien: de Bitcoin zakte in golven in elkaar. In januari 2018 poste ik het koersverloop van  eind 2013 en van eind 2017, en de koersval vertoont veel overeenkomsten:

Zie ook Bitcoin: zoek de verschillen

Ondertussen zijn we ruim een half jaar verder, en de Bitcoin vertoont nog steeds de golvende dalende beweging:

Conclusie: het exacte moment van een crisis is moeilijk te voorspellen: maar het verloop van een crisis is behoorlijk voorspelbaar.

De beurs doet dit ook. De beurs staat op dit moment hoger dan gemiddeld, dus zou je kunnen zeggen dat het zomer is op de beurs. Er zijn af en toe dagen met regen, maar de beurs herstelt zich meestal zeer snel. Wanneer de herfst invalt is niet duidelijk. Misschien hebben we nog een hele lange mooie nazomer en kunnen we tot oktober in de korte broek, maar misschien komt er eind augustus al een koufront op ons af, en zingen we allemaal mee met Gerard Cox.

De vraag is: is het nu verstandig om zomergoed te zaaien? Er is een kansje dat het spul net opkomt en misschien net in bloei komt, maar er is een vele grotere kans dat het goed verregent. Met aandelen is het ook zo: wellicht maak je de komende jaren nog wat winst, maar niemand kan voorspellen wanneer je moet uitstappen voordat het te laat is. Een flinke crisis kan de koers zomaar een stuk of 5 jaar terug in de tijd slingeren. Alle winst op investeringen die je dan de afgelopen 5 jaar hebt gedaan zijn plotsklaps verdampt, en zelfs minder waard geworden. Een bankrekening had dan zelfs meer opgeleverd.
De kans dat een crisis binnen 5 jaar ontstaat is enorm groot, dus ook de kans dat je eigenlijk veel beter even kan kunnen wachten met investeren.

En ben ik met deze beredenering dan de beurs te slim af? Waarom doet de beurs dit zelf niet? Speculanten en hun computers zijn heel goed in het voorspellen van korte termijn schommelingen, en daar verdienen ze veel geld mee. Maar professionele speculanten kunnen het niet veroorloven om hun geld een tijdje niet te beleggen. Geen enkele investeerder in een fonds zou het accepteren als een fonds een jaar lang geen geld zou investeren omdat het fonds bang is dat de beurs binnen een jaar crasht. En zeker niet nu de koers nog steeds aan het stijgen is. Kortom, de meeste mensen op de beurs hebben geen lange termijnplanning. Er moeten targets gehaald worden, jaar op jaar.

Ik heb daar geen last van. Ik ben alleen geinteresseerd naar wat het over pakweg 20 jaar waard is. En ondertussen zijn er genoeg alternatieven voor beleggen die veel zekerder zijn. In ons geval is dat aflossen of bijstorten in de spaarhypotheek. Voor een ander is wellicht het investeren in zonnepanelen een optie. Deze dingen zijn veel minder conjunctuurgevoelig, en is je winst veel meer gegarandeerd. Het enige nadeel dat ik wellicht voor doemdenker wordt uitgemaakt, (of angsthaas;-)).

maandag 6 augustus 2018

Crowdfunding update: nog steeds in de gevarenzone


Het afgelopen jaar heb ik in enkele crowdfundingprojecten geinvesteerd: twee keer 50 euro bij Lendahand, en vijf keer 100,- bij Geld voor Elkaar. Ik heb bewust gekozen om steeds het minimumbedrag in te leggen, om zo optimaal te spreiden. Op dit moment heeft nog geen investering betaalproblemen. Sterker nog: een investering heeft besloten om de boel vervroegd af te lossen!
Toch ben ik er niet mee doorgegaan, zoals de onderstaande grafiek pijnlijk duidelijk zal maken.


De rode lijn is bedrag dat ik uit heb staan. Dit is dus in de min. Op de piek had ik dus 600,- geparkeerd bij de crowdfundingsbedrijven. De blauwe lijn laat zien hoeveel geld er in het meest gunstigste geval terug gaat komen. De groene lijn is het verschil, dus de winst. Na verloop van tijd wordt er langzaam wat terugbetaald, dus de rode en blauwe lijn worden steeds kleiner. Zodra een investering niet meer zou kunnen terugbetalen, gaat de groene lijn dalen.

En hier zit dus het probleem: na bijna 2 jaar investering, is het netto resultaat nog steeds bijna 400,-. Dit is een groot bedrag ten opzichte van de winst van bijna 100,- die in het meest gunstigste geval tot mij komt. De kans dat er in de komende jaren een bedrijf gaat klappen is zeker reeel, en dan zou alle winst ineens verdampen.

De huidige statistieken bij mijn geld voor elkaar ziet er nu zo uit:
 
Ter vergelijking heb ik lijnen toegevoegddie uitdrukken wat de winst zou zijn geweest als ik hetzelfde geld ergens zou kunnen stallen tegen een rendement van 4%, 6% of 8%. Als alles goed gaat, dan zullen we op het einde ongeveer op 5-6% uitkomen. Maar je kunt je afvragen of het het risico waard is, als bijstorten op de spaarhypotheek ongeveer evenveel oplevert.
 Wat gaan we dan wel doen? Wachten tot er een crisis komt, en dat alle aandelen goedkoop zijn. Kan nooit langer dan een paar jaar duren. En tot die tijd investeren in de hypotheek.