Plannen voor onze hypotheek: vervolg

Twee weken geleden schreef ik dat we nog niet precies wisten wat de met onze hypotheek wilden gaan doen. Afgelopen week zijn we met onze hypotheekadviseur om te tafel gaan zitten. Zoals ik al had verwacht, vielen enkele opties al snel af:

Het is ons niet toegestaan om de laatste jaren van de spaarhypotheek premievrij te maken. Dit betekent dat we alleen kunnen bijstorten als we de looptijd ook inkorten.
Ons huis staat nog te ver onder water om de hypotheek over te sluiten.
Het werd ons afgeraden om de rentevaste periode open te breken of om rentemiddeling door te voeren. Beide gevallen zijn eigenlijk alleen maar gunstig als we zeker weten dat we de komende 10 jaar niet gaan verhuizen en dat we weinig wilen aflossen. Ik heb nog geen flauw idee of we binnen 10 jaar willen verhuizen, maar ik weet wel dat we in die tijd een heel stuk willen aflossen, dus deze acties vallen ook af.

Maar er was nog een onderdeel waar ik weinig van wist, maar waar wel mogelijkheden liggen, namelijk bij de overlijdensrisicoverzekering (ORV). Het blijkt dat deze hypotheek gemakkelijk te stoppen is. Maar aangezien wij NHG hebben, zijn we verplicht om het stuk hypotheek dat boven de 80% van de WOZ waarde ligt te verzekeren. Hierbij wordt het gespaarde deel van de spaarhypotheek niet als aflossing gezien. Dus vanuti de NHG gezien hebben we slechts 2000,- afgelost, en moeten we de rest verzekeren. We gaan deze week bekijken wat een verstandig bedrag is om te verzekeren. We willen zo minimaal mogelijk verzekeren, maar we moeten natuurlijk niet in de problemen komen mocht een van de twee komen te overlijden. We kunnen wel een beetje op de zaken voorutilopen: we verwachten dat het huis meer waard wordt en dat we gaan aflossen, dus we kunnen het verzekerd bedrag langzaam laten aflopen.
Onze huidige ORV betaalt bij uitkering de hele spaarhypotheek af. Hoe meer wij bijstorten, hoe minder we dus uitgekeerd krijgen. Bij een losse ORV hebben we dat probleem niet meer.

Toen we de verzekering in 2010 afsloten lagen de premies behoorlijk hoog. Ik ben benieuwd hoeveel we hierop kunnen gaan besparen.
.
zie ook:
plannen voor onze hypotheek

Bitcoins: tijd om uit te stappen!

Drie maanden geleden probeerde ik het idee achter Bitcoins uit te leggen, en dat het wellicht een goede investering was. Het is inderdaad een goede investering gebleken: de koers is sindsdien verdubbeld. Maar als je me nu zou vragen om in Bitcoins te investeren zou ik zeggen: heb je al bitcoins? Verkoop ze zo snel mogelijk. Heb je nog geen Bitcoins? Blijf er uit de buurt!

Plannen voor onze hypotheek

We hebben ondertussen al bijna een jaar lang geen aflossing of bijstorting gedaan in de hypotheek. De voornaamste reden is dat ik al een jaar zit te dubben wat we precies zouden moeten doen. Hieronder zie je alle mogelijkheden:


SpaarhypotheekEr zijn heel veel manieren om aan een spaarhypotheek te tornen. We hebben in totaal al 13.350,- bijgestort, en de spaarhypotheek ingekort van 30 naar 29 jaar. Hierdoor de premie flink gedaald, maar is de bandbreedte ook flink gestegen. Wat zijn nu nog de mogelijkheden?

• Premievrijmaken: dit mag volgens de overheid niet meer, dus dit is een no-go. Zie ook hier.
• Bijstorten: we zitten nu op ongeveer 7. Van mijn hypotheekverstrekker mag ik niet verder gaan, en persoonlijk vind ik dat niet verstandig, aangezien over 13 jaar (na 20 hypotheekjaren) de rente wordt aangepast. Zodra we over 13 jaar de rente opnieuw hebben vastgezet, zijn er geen onzekerheden meer, en kunnen we de boel volstorten tot de maximale bandbreedte, en nog 9 jaar profiteren (onze spaarhypotheek heeft nu een duur van 29 jaar). 
• Inkorten. Dit is nog steeds mogelijk, maar steeds minder gunstig. Door het inkorten profiteer ik minder lang van hypotheekrenteaftrek, en is het dus lang niet zo gunstig als alleen bijstorten. Van de andere kant: er bestaat het risico dat de rente over 13 jaar veel lager is dan nu. Dan heeft een spaarhypotheek niet zoveel zin, en hadden we 'm eigenlijk net zo goed kunnen inkorten. Maar eigenlijk valt of staat alles bij of we de aflossingsvrije hypotheek ook optijd kunnen aflossen. Volgens wet Hillen is het zeer gunstig om een kleine hypotheek af te lossen. Het zou zonde zijn als 1 van de twee hypotheekdelen heel lang doorsuddert. Maar dit is erg koffiedikkijken. Als een van onze ouders komt te overlijden zouden we ineens heel veel kunnen aflossen, maar dit is iets waar ik absoluut niet op wil gaan speculeren.
• ORV eraf slopen: onder motto "verzeker alleen het risico dat je zelf niet kan afdekken" zou de ORV opgezegd kunnen worden. Wij hebben beiden een medisch verleden, zodat onze premie behoorlijk hoog is. Bovendien heeft mijn huidige werkgever ook een ORV: bij overlijden keert men netto anderhalf jaarsalaris uit. Maar van de andere kant: ik heb geen idee hoe lang ik nog bij deze werkgever wil blijven. Op dit moment zal onze hypotheekverstrekker die ORV nog steeds eisen, omdat onze keet nog steeds onder water staat. Zodra we genoeg hebben afgelost, zouden we dit kunnen overwegen.

Aflossingsvrije hypotheek:De rente staat nog 8 jaar vast. We hebben eenmalig 2000,- afgelost. Wat kunnen we nog meer doen:

• rentemiddelen: dit is tegenwoordig mogelijk. het levert netto ongeveer 50,- per maand op, maar daarvoor lever je wat flexibiliteit in. Het is daarna een tijdje niet mogelijk om nog iets te veranderen aan de hypotheek. mmm...
• Rentevaste periode openbreken: de boete hiervoor is nog steeds in de orde van 20 ruggen. Het rendement hiervan is wel ongeveer 5-7%, maar alleen als we de komende 8 jaar niets aan de hypotheek veranderen. Als we in die tijd veel willen aflossen/verhuizen/hypotheek oversluiten, dan verdwijnt het rendement als sneeuw voor de zon.
• Hypotheek oversluiten. Het schijnt tegenwoordig mogelijk te zijn om hypotheken die onder water staan toch over te sluiten. Dit zal waarschijnlijk ook met een flinke boete gepaard gaan, die we pas na jaren lang terugverdienen. Maar alles is te overwegen.

Zo zie je maar: alle rekentools ten spijt valt het soms nog niet mee om een goed plan te maken. Dus heb ik een gesprek aangevraagd met de hypotheekadviseur, misschien kan die nog iets zinnigs zeggen.

Iemand nog tips?

Laatste jaren premievrije spaarhypotheek niet meer mogelijk.

Een half jaar geleden schreef ik over het feit dat de tijdsklemmen van de spaarhypotheek gingen verdwijnen: vanaf 1 april 2017 is het mogelijk om een spaarhypotheek verder in te korten van de minimale 20 jaar. Maar een paar weken geleden had ik het ook over het feit dat het mogelijk is om in de laatste jaren van de spaarhypotheek een paar premievrije jaren te hebben.
Hoewel dit wiskundig gezien tot oneindige bandbreedte zou leiden, worden deze jaren genegeerd. Maar een combinatie van deze regels zou er voor zorgen dat de bandbreedte eis een wassen neus zou zijn geworden. Met een paar premievrije jaren zou je elke grote storting kunnen compenseren. Vorige week was ik die wet nog eens aan het bekijken, want ik wilde deze optie in mijn spaarhypotheektool verwerken, en wat schepte mijn verbazing? De hele wet is  per 24 mei 2017 vervallen, met terugwerkende kracht tot en met 1 april 2017! Na wat googlen blijkt dat de staatssecretaris tot dezelfde conclusie was gekomen als ik: als je altijd premievrije jaren toestaat, is de hele wet zinloos geworden. Vanaf nu is het dus niet meer mogelijk om de laatste jaren premievrij te maken, tenzij er hierover in het verleden al contractuele verplichtingen zijn aangegaan. Voor meer informatie hierover zie onder andere hier. Mensen die teveel hebben bijsgestort, omdat ze een paar premievrije jaren hebben ingecalculeerd, zullen de spaarhypotheek met enkele jaren moet inkorten om niet buiten de bandbreedte te komen. Aangezien er dus nog situaties kunnen bestaan waarbij premievrije jaren toegestaan zijn, heb ik het wel toegevoegd aan mijn spaarhypotheektool. Ook is het nu mogelijk om meer dan 10.000 tegelijk bij te storten.

Voor het hele epistel van de staatssecretaris, zie hier, onder kopje 4.3.

zie ook:
Spaarhypotheek wordt in 2017 versoepeld!
Spaarhypotheek: laatste jaren premievrij?
wetten.nl

Alles groeit!

Nu met dit weer alles groeit en bloeit leek het me mooi om te laten zien wat voor leven we in onze tuin hebben. Allereerst zijn onze twee kuikentjes geen kuikentjes meer, ze zijn ruim een jaar, en leggen veel eieren:

Een van de witte moeders is een paar maanden geleden helaas overleden, maar met z'n drieen vermaken ze zich prima. Zijdehoenders zijn een stuk kindvriendelijker dan het andere gebroed (geen idee hoe het ras heet, ik gok Sussex), maar zijdehoenders zijn luxepaarden: ze lusten alleen graan en wormen. De andere twee lusten werkelijk alles, dus ze hebben onze gft bak vervangen.

Fiscale strop voor aflosser?

Afgelopen donderdag stond het met grote letters in de Telegraaf: "fiscale strop voor aflossers". Door de afbouw van de hypotheekrenteaftrek kan er een situatie ontstaan waarbij een huizenbezitter netto belasting moet betalen aan zijn huis. Fiscalist Cor Overduin spreekt van "onrecht", en er werden kamervragen gesteld, zoals Carola Schouten van de ChristenUnie "de Kamer heeft dit niet zo gewild, dus los het op!". Zijn aflossers de pineut, of is dit een storm in een glas water?

De nuchtere waarheid over eten die niemand wil horen

Er zijn weinig industrieen zo afhankelijk van geld en publieke opinie als de voedingsindustrie.

Voedingsbedrijven betalen wetenschappers om naar hun straatje te praten, media vergroot elke wetenschappelijke conclusie, en dieetgoeroe's verdienen klauwen met geld met hun zelfbedachte richtlijnen, ongeacht wat de wetenschap er van vindt. En zo worden we dagelijks overspoeld met nieuwsberichten over superfood, eten dat kanker zou veroorzaken, en dieten die het allemaal weer oplossen. Zou het niet heerlijk zijn als er een wetenschapper zou zijn die dit alles met letterlijk een nuchtere kijk zou kunnen bekijken?

Die is er, en zijn naam is Martijn Katan. Hij schreef het "Voedingsmythes, over valse hoop en nodeloze vrees". Eindelijk een boek gevonden dat de gevaren en wonderverhalen in het juiste verband zet. 

Is het bijvoorbeeld terecht dat Europeanen panisch zijn voor Amerikaans hormoonvlees? In praktijk blijkt dat 1 pilletje tegen opvliegers net zo veel hormonen bevat als... 25.000 kilo "hormoonvlees"! En de maximale wettelijk toegestane dosis radioactiviteit in eten is net zoveel als je oploopt van een minuut in een vliegtuig zitten. Om maar te zwijgen van synthetisch, genetisch gemanipuleerd, of door magnetron bestraald voedsel: het menselijk lichaam ziet geen verschil tussen dit eten en biologisch eten. Er zijn enkele voedingsstoffen zoals gluten waar sommige mensen slecht tegen kunnen, maar dat is minder dan 1 op de honderd. Alle andere mensen hebben weinig te vrezen van onze voedselindustrie.

En eten dat een goede werking zou moeten hebben? Er zijn ontelbare onderzoeken gedaan naar multivitaminen, antioxidanten, carotenen, paleo-dieten, kruidengeneesmiddelen, noem het hele rijtje maar op, maar wat blijkt? Ze doen in de meeste gevallen meer kwaad dan goed. 

Wat moet je dan doen om gezond oud te worden? Vooral niet roken, weinig alcohol en veel bewegen. Als je daarbij gewoon gevarieerd eten, niet te veel en niet te vet, dan doe je het eigenlijk helemaal prima. Een Nederlander die gevarieerd eet krijgt van alle spoorelementen meer dan voldoende binnen, en hoef je voor de rest geen gekke dingen te doen. 

En waarom heeft iedereen van de effecten van antioxidanten en hormoonvlees gehoord, en niet van deze Nederlandse wetenschapper? Ik denk om de doodeenvoudige reden dat zijn conclusie een grote teleurstelling is. Iedereen is op zoek naar de heilige graal die alle kanker en andere ellendige ziektes uit de wereld helpt, en dus grijpen we vast aan elke strohalm die in de media opdoemt. Persoonlijk vind ik het geruststellend dat het menselijk lichaam veel slimmer is dan wijzelf om te weten hoe je het allerbeste uit het alledaags voedsel haalt!

Mijn fiets gaat als een speer!

Sinds eind 2012 werk ik bij mijn huidige werkgever, op ongeveer 30 kilometer van mijn huis. Ik ben meteen begonnen om minstens eens per week naar het werk te fietsen. Het is hoofdzakelijk een mooie, rustige route, en op het werk kan ik douchen. Vanaf begin 2013 houd ik bij hoevaak ik met de fiets naar het werk ga. De volgende grafiek laat zien hoevaak ik per jaar ben gaan fietsen:

Inderdaad dus eens per week met de fiets. Hier zie je dat de grafieken het hardste stijgen in het voorjaar, als het vaak al mooi weer is, weinig vakantie heb, en dat ik graag een goede conditie wil hebben voor in de zomer. In de winter fiets ik sporadisch, wegens teweinig licht, kou, en de troep op de weg. Ook zie je dat ik af en toe wat minder fiets. Dat komt meestal door vakantie, slecht weer, of doordat ik een paar weken voor werk in het buitenland zit (zoals in de zomer van 2014 en in het voorjaar van 2016). In het najaar van 2016 fietste ik ook minder door persoonlijke omstandigheden en doordat ik van 36 uur naar 32 uur werken ben gegaan.

Maar dit jaar ben ik zeer voortvarend van start gegaan. Ik heb dit jaar al bijna net zoveel gefietst als in heel 2016! Ik ben het fietsen steeds leuker gaan vinden. 3 jaar geleden ging ik alleen fietsen als het heel mooi weer was, en bij voorkeur niet twee dagen achter elkaar. Nu heb ik het omgedraaid: ik ga altijd met de fiets, tenzij ik bijvoorbeeld na werk andere afspraken heb. Zelfs fietsen in de donkere dagen begin ik te waarderen, omdat het dan zo lekker rustig is op de weg. 

Ik merk dat dit overdadig veel fietsen enkele gevolgen heeft. Ten eerste begint mijn conditie de pan uit te rijzen. Tegenwoordig leg ik die 30 kilometer in 53 minuten af, inclusief wachten bij stoplichten enzo. Een ander gevolg is mijn eetpatroon: toen ik slechts 1 of 2 keer per week ging fietsen kon ik die calorieen gemakkelijk verspreid over de week compenseren. Maar nu ik bijna elke dag fiets, moet er behoorlijk veel bij. Een retourtje kost al snel 1000-1500kcal. Deze moet ik dus bovenop de dagelijkse 2500kcal nuttigen om op gewicht te blijven. Het is tegenwoordig zo erg, dat ik bij alle producten op de voedingswaardetabel kijk om te zien welk produkt de meeste calorieen heeft!

Sinds 2014 ben ik 275 keer met de fiets naar het werk gegaan. Dat is ongeveer 16.500km, oftewel van hier naar Sidney! Hiermee heb ik ongeveer 825liter benzine, 2200kg CO2, oftewel 2310,- aan autokosten bespaard. Als je mijn auto 275 keer op de snelweg zou zetten, dan zou je een file van bijna 3 kilometer hebben.

Maar dit was niet gratis: elk jaar heb ik alle banden en ketting vervangen, en in totaal een stuk of 10 lekke banden gehad (die ik onderweg kan vervangen), een kapotte derailleur (toen moest ik mijn vrouw bellen om me op te halen), en een (bijna) ongeluk. Verder was mijn fiest na pakweg 25.000km ook aan vervanging toe.
Ik heb ongeveer 350.000kcal verbrand (equivalent aan ongeveer 40 kilo lichaamsvet). Je kunt dus op 40 kilo vet naar Sidney fietsen! Dat zegt wel iets over de efficientie van een menselijk lichaam. Van de andere kant: dit laat ook zien hoe moeilijk het is om af te vallen. Als ik ooit minder ga fietsen zal het moeilijk worden om mijn eetpatroon aan te passen...

Spaarhypotheek: laatste jaren premievrij

Door bij te storten op een spaarhypotheek kan je sparen tegen hoge rente, terwijl de hypotheek zelf hypotheekrenteaftrek geniet. Natuurlijk is de overheid niet gek, en hebben ze limieten ingesteld, zoals de bandbreedte. Hierdoor mag je in het jaar waarin je het meest stort nooit meer dan 10 keer zoveel storten ten opzichte van het jaar waarin je het minste stort. Ook zijn er enkele uitzonderingen, waardoor deze bandbreedte opgerekt kan worden tot 11. Maar dit is nog niet alles: er is een truukje waardoor je in de laatste jaren helemaal geen premie hoeft te betalen!

Cito toets versus IQ

Binnenkort verwachten de meeste groep 8 leerlingen in Nederland de uitslag van de Cito toets. De uitslag is vaak bepalend voor het schooladvies. Cito heeft bewust gekozen om geen cijfer tussen de 1 en de 10 te geven, om de accosiatie met voldoende/onvoldoende te voorkomen. Dit is terecht, er is namelijk geen Citoscore waaraan leerlingen zouden moeten voldoen. Maar ze willen er ook geen IQ score van maken, omdat dit denigrerend zou zijn voor leerlingen met een IQ lager van 100. Mensen zullen toch moeten accepteren dat de helft van de bevolking een IQ onder de 100 heeft.

Ik snap peroonlijk niet wat er mis mee is. Het IQ is niets meer of minder dan een maatstaf voor hoe intelligent je bent ten opzichte van je leeftijdsgenoten. Bij het consultatiebureau wordt je al geconfronteerd met de quintiles van de groeicurve, en op de basisschool bevat het cito volgsysteem ook quintiles. Waarom dan niet gewoon een IQ er aan hangen?

Als niemand anders het doet, dan doe ik het voor de uitslag van 2014:

De uitslagen van de Cito worden elk jaar genormaliseerd, dus verschillen tussen de jaren zijn miniem. Hierbij is de rode lijn het verband tussen Cito score en het IQ, en de 4 stippen verdelen de scores in 5 groepen oftewel quintiles. Hoe is dit te berekenen?

Bereken zelf: aflossen op spaarhypotheek

Een spaarhypotheek is niet echt gemaakt om stukjes van af te lossen. Als je dat doet, kan je immers minder sparen in de spaarpot, en pofiteer je minder van de hoge rente van deze spaarpot. Helaas zijn er banken die het niet toestaan om bij te storten op de spaarhypotheek, en is er dus geen beter alternatief voor aflossen.
Daarom heb ik een nieuwe optie bij mijn spaarhypotheektool toegevoegd, aflossen:

Bij het totaaloverzicht tel ik de aflossingen bij het gespaarde bedrag op, zodat je precies kunt zien hoeveel je in de hypotheek hebt geinvesteerd. Zo kan je eerlijke vergelijking maken met bijstorten.

Ter vergelijking: dit is wat er gebeurt als je op hetzelfde moment dit bedrag bijstort:

 

Zoals je ziet daalt de rente alleen bij aflossen, maar bij bijstorten gaat de maandelijkse spaarpremie veel harder omlaag, zodat je onder de streep minder betaalt. Hoewel je bij aflossen weinig last hebt van bandbreedte, heeft het wel degelijk een beetje invloed op de bandbreedte, doordat de inleg een klein beetje lager wordt.

zie ook:
spaarhypotheektool 3

Boompjes

Het vorig jaar hebben we de voorkant van ons huisopgeleukt met wat bomen. Aan de voorkant zijn drie photinia's gekomen, die uiteindelijk aan elkaar moeten gaan groeien, en aan de zijkant hebben we leiperenboom geplant. Voor defoto's van het vorig jaar, zie hier.

Het eerste jaar is altijd het zwaarste jaar voor een pas verplantte boom. Gelukkig hebben ze het prima overleefd. Onze leiperenboom staat in bloei:

De Photinia's waren gespalkt aan bamboestengels, zodat de stammen mooi recht zouden groeien. Nu heb ik de bamboestengels losgehaald, en samen met nog meer bamboestengels heb ik een raster gemaakt waarlangs de takken moeten gaan groeien:

De kruinen beginnen al aardig naar elkaar toe te groeien! Het fijne van deze bomen is dat ze het hele jaar door blad houden en dat het leiden van de takken niet zo secuur is als bij leilinden.En als het goed is komen er binnenkort bloemen in. Ik ben benieuwd!

Hongersnood

Deze week was het plots in het nieuws: de hoorn van Afrika wordt geteisterd door de grootste hongersnood sinds 1984. Giro 555 is geopend, en alle media en bekende Nederlanders zijn ingezet om geld in te zamelen.

Ik heb hier altijd gemengde gevoelens bij. Ten eerste is de hongersnood niet vorige week begonnen. Meer dan een jaar geleden werd er al gewaarschuwd dat deze hongersnood er aan zat te komen, maar niemand in de media of in de politiek gaf hier aandacht voor, want Trump en IS waren veel interessanter. Hier is een van de weinige artikelen die er destijds wel over ging.
Als we het vorig jaar al geld hadden gestuurd, dan hadden we een groot deel van de hongersnood kunnen voorkomen voor een fractie van het geld dat nu wordt besteed. Blijkbaar moeten er eerst minimaal een miljoen mensen op sterven liggen voordat de wereld wakker geschud wordt.

Deze onwetendheid werd extra duidelijk tijdens het verkiezingsdebat van 14 maart tussen Mark Rutte en Jesse Klaver. Rutte beweerde dat het geld voor ontwikkelingshulp fors omlaag kan, want "we moeten ontwikkelingslanden niet pamperen, want dan worden ze lui".

En nu zitten er belteams met bekende Nederlanders zodat we geld kunnen doneren. Ik vraag me dan meteen af: wat doen die bekende Nederlanders daar? Sinds wanneer moet je eigenlijk iemand bellen voordat je geld kunt overmaken? Of komt het er op neer dat je in ruil voor een donatie een bekende Nederlander kunt spreken, maar je weet van te voren niet of het Claudia de Breij of Geert Wilders wordt?

Tot zover alle sarcasme. In de hoorn van Afrika hadden veel mensen een goedlopend landbouwbedrijf, maar daar is door de droogte niets meer van over. Dit is geen gevalletje "luie Afrikanen" maar een gevalletje overmacht. En geld geven heeft tegenwoordig veel zin: hulporganisaties zijn sinds de laatste grote hongersnood van 1984 steeds beter geworden in hulp geven op heel specifieke plaatsen.

En dus volg ik de wijze raad van Peter Singer van effective altruism en Mister Money Mustache op door zo effectief mogelijk geld te doneren.
De stroming van efgectieve altruisme probeert zowel met het hoofd als met het hart te doneren. In kort komt het er op neer: probeer rationele afwegingen te maken om zo effectief mogelijk te helpen. Zo kan je bijvoorbeeld een hele dag cakejes bakken in een buurthuis, die verkopen en dit geld doneren, maar waarschijnlijk is het veel effectiever om een dagsalaris te doneren. Ook kan je afwegen wat nuttiger is voor de wereld: voor 20.000,- een blindegeleidehond opleiden, of voor 20.000,- maarliefst 1000 mensen genezen met trachoma, een ziekte die blindheid veroorzaakt, maar gemakkelijk te genezen is.

Persoonlijk heb ik gekozen voor een stichting die zich breed inzet tegen armoede, namelijk Oxfam Novib. In Nederland is er een schitterende manier om je gift extra efffectief te maken, namelijk doordat periodieke giften aftrekbaar zijn. Op deze manier is elke gedoneerde euro ongeveer 1,70 waard!
Dit is de derde keer periodieke giftovereenkomst die ik heb, dus de belastingteruggave wordt steeds leuker:-)

Voor meer informatie, zie:
doneer met belastingvoordeel

Bitcoins voor dummies

Onlangs vroeg iemand of hij me wat bitcoins kon doneren. Ik lees veel blogs over beleggers en spaarders, maar ik hoor weinig over Bitcoins. Waarschijnlijk omdat Bitcoins een erg vaag concept zijn. Hoe ontstaat er digitaal geld, en hoe kan je nu voorkomen dat iemand stiekem digitaal geld "copy-paste"t? Gelukkig heb ik onlangs een Bitcoin-kenner uitgehoord, dus komt bij deze mijn "bitcoins voor dummies":

Wat zijn bitcoins?
Bitcoins is een alternatief betaalmiddel dat heel vergelijkbaar is met lokale ruilmiddelen als LETS en Noppes. Het verschil is dat je Bitcoins wereldwijd kan gebruiken omdat transacties over het internet gaan. Een Bitcoin is op dit moment ongeveer E1100,- waard, maar je kunt Bitcoins tot 0,00000001 verhandelen! Bitcoins kan je kopen en verkopen bij handelaren zoals www.kraken.com.Een bitcoin portemonnee heeft geen naam, dus is volledig anoniem.


Wie beheert het bitcoins systeem?
Iedereen! De regels van bitcoins zitten verwerkt in de software die gebruikt wordt. Alle software is openbaar, dus vrij om in te zien. Er kunnen pas wijzigingen optreden als de hele community er mee eens is. Alle transacties worden ook decentraal beheerd.


Ok, stel ik heb een bitcoin. Als ik die gebruik om iets te betalen, hoe zorgt men er dan voor dat ik niet stiekem een kopie van mijn bitcoin maak?
Om een doodeenvoudige reden dat ALLE transacties worden vastgelegd en openbaar te zien zijn. Als jij dus ineens beweert dat je 100 bitcoins hebt, maar er is nooit een transactie naar je geweest, dan klopt er dus iets niet.

Hoe gaan die transacties dan in zijn werk?
Als je geld wilt overmaken, dan zet je een transactie uit. Daaraan moet je ook transactie-kosten hangen, typisch een paar eurocent ofzo (in Bitcoins natuurlijk). Vervolgens gaan supercomputers verspreid over de wereld proberen om een groep van transacties te versleutelen, zodat er een hele bijzondere sleutel uitkomt. Heeft een supercomputer zo'n blok gevonden, dan ontvangt de eigenaar van de supercomputer alle transactiekosten plus een bonus van 12.5 Bitcoins. Deze 12.5 Bitcoins worden nieuw door het systeem gemaakt. Er komen dus steeds meer bitcoins. Het vinden van een blok wordt ook wel "mining" genoemd, oftewel delven, omdat er nieuwe bitcoins ontstaan.

Ik snap niets van wiskunde en cryptografie, maar kan je toch iets vertellen over hoe dat werkt?
-Als je jeuk krijgt van wiskunde kan je dit blokje beter overslaan.-
Bitcoins maken gebruik van een hashfunctie. Dit is een groepje formules waar je heel veel informatie kan ingooien, en altijd een code van dezelfde lengte uitkomt. Bijvoorbeeld zo:

(bron: wikipedia)

Wat valt op:

• het maakt niet uit hoe lang de tekst is; de hash code is altijd even lang
• met alleen de hashcode is het onmogelijk om de input te achterhalen
• een kleine wijziging in de input zorgt voor een totaal andere hashcode
• in theorie bestaan er meerdere teksten die dezelfde hashcode geven, maar die kans is krankzinnig klein. Als je alle computers op aarde stukken tekst laat versleutelen tot hashcode, dan duurt het miljarden jaren voordat je dezelfde hashcode hebt gevonden.

Het vinden van een transactieblok is eigenlijk niets meer of minder dan een hoop transacties op een pagina te zetten, en daar nog meer informatie aan toevoegen, net zo lang dat de hashcode heel mooi wordt, bijvoorbeeld dat hij altijd begint met 0000. Op deze manier kan later niemand meer aan dit blok rommelen, want dan verandert de volledige hashcode.Om het nog moeilijker te maken, wordt de hashcode van een blok (in dit voorbeeld 000014ab... ofzo) toegevoegd aan het volgende blok. Als er aan het eerste blok wordt gerommeld, dan kloppen alle blokken erna niet meer! Het vergelijkbaar met het afsluiten van een brandkast, en de sleutel in een nieuwe brandkast stoppen, die sleutel wederom in een brandkast stoppen enzovoorts.

Hoeveel Bitcoins zijn er nu in omloop?
Op dit moment zijn er ongeveer 16 miljoen Bitcoins, die dus samen een slordige 18 miljard euro waard zijn. Elke 10 minuten wordt er een transactieblok gemaakt, dus komen er 12.5 Bitcoins bij. Zoals je in onderstaande grafiek ziet, kreeg men in de begintijd veel meer bitcoins, maar de bonus neemt langzaam af, totdat rond het jaar 2140 geen nieuwe bitcoins meer worden gemaakt. Er zijn dan 21 miljoen bitcoins in omloop.

bron: blockchain

Wat zijn de voordelen van bitcoins?

• Niemand is de baas over bitcoins. Het is dus niet gevoelig voor politieke invloeden
• het werkt wereldwijd: zo kan je iemand in een hongersnood in afrika met een bitcoin wallet heel eenvoudig wat geld toesturen.
• het is anoniem: niemand kan weten dat je bitcoins bezit.

Zijn er ook nadelen:?
Jazeker:

• de technologie ziet er robuust uit, maar het is een nieuw systeem, dus niemand weet of het in de toekomst blijft werken. De laatste tijd gaat het verwerken van transacties steeds langzamer, doordat alle transacties op aarde door hetzelfde miningsysteem moeten worden verwerkt.
• bitcoins kunnen voor criminele activiteiten gebruikt worden. Echter, als een bitcoin wallet teveel wordt gebruikt kan men met datamining toch vaak achter de eigenaar komen. 
• zoals bij veel open source initiatieven, bestaan er ondertussen al tientallen alternatieven zoals LiteCoin en Ripple. Op dit moment is Bitcoin verreweg de grootste partij, maar dit zou kunnen veranderen als een concurrent en betere technologie heeft.
• hoewel bitcoins anoniem zijn, moet je gewoon vermogensrendementsheffing betalen. Zie hier.
• de munt is nu nog zeer speculatief. De koers is is de afgelopen jaren flink op en neer gegaan door speculaties. 

bron: blockchain

Conclusie:
Bitcoin is een mooi alternatief om globale transacties te doen zonder politieke problemen. Vooral voor landen met dubieuze regimes kunnen bitcoins een fantastische oplossing zijn. Op dit moment is de koers van Bitcoin echter veel te labiel om er veel geld in te investeren.

Maar stiekem zou ik best wel een paar bitcoins willen hebben, dus heb ik een bitcoin wallet aangemaakt. Alle donaties kunnen overgemaakt worden op 1D5PAwHbXhTqMH9zLwPdsd67FvGDuJDrS5 of

Alvast bedankt:-P

E-bike gekocht

Ik fiets ongeveer 7000km per jaar, waarvan de helft woonwerkverkeer. Dit jaar alleen al heb ik al meer dan 1200 woon-werk-fietskilometers gemaakt, dus ik verwacht dit jaar hier ver boven te gaan zitten. Hiermee heb ik zo'n 60 liter benzine, E168,- aan autokosten, en 400 kilometer aan filegevoelige snelweg uitgespaard, en daarmee zo'n 30.000 kcal verbrand.

Waarom dan een E-bike? Mijn vrouw heeft een mindere gezondheid dan ik, en voor haar is kleine stukje met de fiets al zeer vermoeiend. Daarom heb ik haar een E-bike kado gedaan. Dit is een flinke investering, maar ik denk dat deze snel wordt terugbetaald: mijn vrouw gaat nu veel vaker met de fiets ergens heen, waardoor haar conditie beter wordt, en de auto vaker thuis blijft. En het belangrijkste is dat we nu vaker samen kunnen gaan fietsen.

WOZ: huis wordt uit het slop getrokken

Na 6 jaren van het gevoel hebben om op een zinkend schip te zitten, begint ons huis weer wat drijfkracht te krijgen: dit jaar heeft onze gemeente ons huis maarliefst E4000,- duurder ingeschat dan het vorig jaar. En hoewel het huis nog steeds onder water staat, is dit wel een duwtje in de juiste richting!

(bovenste grafiek is het verloop van de hypotheek, de onderste van de hypotheekkosten)

Spaarhypotheek update (2)

Ik had beloofd om op maandag weer wat verbeteringen door te voeren aan de spaarhypotheektool. Gelukkig had ik er niet bij gezegd welke maandag... Enfin, het volgende heb ik toegevoegd:

• Het is mogelijk om meerdere wijzigingen in dezelfde maand te doen. Per datum verschijnt er altijd maar een resultaat in de laatste twee kolommen. Uiteraard is het niet mogelijk om 2 keer hetzelfde te wijzigen (bijvoorbeeld twee keer de rente wijzigen). In dit geval kleurt het vakje "rente" rood en wordt het voor de rest genegeerd. 
• Er zijn nieuwe resultaten die je kunt selecteren: eigenwoningforfait, hypotheekrenteaftrek, totale netto kosten, opgebouwd tot nu toe, inleg dit jaar (handig om bandbreedte te bepalen), en het hoeveelste jaar en maand in de hypotheek.
• De Nederlandse Excel begrijpt csv bestanden niet goed, omdat men in Nederland komma's gebruikt waar Engelsen punten zetten. Daarom is er nu een extra knop om te exporteren naar csv die geschikt is voor de Nederlandse Excel.

Doe het zelf: monitor verhoger

Elk jaar krijg ik van mijn zoontje een mooi knutselwerk voor mijn verjaardag. En hoe mooi deze dingen ook zijn, na een tijdje belanden ze toch op een stapel of op zolder.
Daarnaast had ik nog een ander probleem: zoals op veel kantoren ontbreekt het bij ons ook aan monitorverhogers. Mijn bureau zag er zo uit:

De beste taktieken bij Cookie Clicker

Getalletjes langzaam zien stijgen, wie vindt dat nou niet motiverend? Zelfs zo motiverend dat we er veel moeite of geld voor over hebben. Dit verklaart de populariteit van Recyclix en Euroclix. Vandaag nemen we een meest zinloze samengestelde-rente-fenomeen onder de loep, genaamd Cookie Clicker.

Cookie Clicker is een spel waarbij je koekjes kunt bakken. Elke klik levert een koekje op. Na een tijdje kan je koekjes investeren in zaken die de koekjesproductie automatiseren, zoals grootmoeders, fabrieken, en nog meer fanta-dingen zoals tempels en raketten. Het scherm ziet er als volgt uit:

Links zie je het aantal koekjes dat je hebt (in dit geval 130 miljoen) en hoeveel koekjes je elke seconde automatisch maakt (in dit geval 1125 duizend). Door op het koekje te klikken krijg je extra koekjes. Rechts zie je alle dingen die automatisch koekjes genereren. Zo heb ik hier 74 grootmoeders.


Waarom zou ik me bezighouden met zulk enorm infantiel spelletje als cookie-clicker? Omdat veel aspecten van sparen hierin terugkomen, en ze zijn bovendien goed berekenbaar. Veel spaarregeld zie je er goed in terug.

Beste pensioen ter wereld? Wel het ingewikkeldste!

Veel mensen bij de Nederlandse overheid zijn trots op het Nederlandse pensioenstelsel, dat als beste van de wereld wordt gezien. Qua hoeveelheid geld dat in pensioenfondsen zit mogen we niet klagen, maar is het systeem ook "goed"? Laten we het systeem vanuit helikopterperspectief bekijken.

In Nederland wordt belasting geheven op vermogen (+/- 1.2%) en op arbeid (0-52%, inkomensafhankelijk). Sinds 1964 is het mogelijk om een deel van je brutoloon te sparen voor een pensioen. Over dit bedrag wordt dan geen loonheffing en vermogensrendementsheffing betaald. Pas zodra van dit geld wordt gebruikt als pensioen, wordt er loonheffing ingehouden. Deze loonheffing is dan meestal lager, omdat een AOW gerechtigde een veel lager loonbelastingtarief heeft.
Om deze reden is het zeer voordeling om een stukje loon niet direct te laten uitbetalen, maar om het in een pensioenpot te doen.
In 1999 werd het Witteveenkader ingevoerd, waarbij werd bepaald dat de aftrekbaarheid van pensioenpremie werd begrensd. Dit is niet verwonderlijk: in 2014 liep de overheid 14 miljard aan vermogensrendementsheffing mis, doordat het geld belastingvrij in pensioenpotten stond geparkeerd. Bovendien loopt men jaarlijks 19 miljard aan loonheffing mis. Over deze bedragen wordt gemiddeld pas 25 jaar later loonheffing betaald, en dan is de belasting veel minder dan die 19 miljard.

Dankzij dit belastingvoordeel en de daaropvolgende beperking is er een wildgroei aan wetten ontstaan die ervoor moeten zorgen dat niemand stiekem teveel pensioen opbouwt. Zo is het maximum van de pensioenopbouw bepaald door: