Zorgverzekering: optimaliseer eigen risico en termijnen

Vorige week vertelde ik dat ik alle vaste lasten onder de koep ga nemen. Deze week is het tijd voor de zorgverzekering. Ik neem nooit een aanvullende verzekering, dus eigenlijk ben ik gewoon geinteresseerd in de laagste premie voor een basispakket. Maar naast de keuze van het pakket zijn er nog twee financiele keuzes die ik moet maken, namelijk:

• hoeveel eigen risico neem ik?
• in wat voor termijnen ga ik betalen

De hoeveelheid eigen risico kan je redelijk eenvoudig bereken door te kijken hoevaak je gemiddeld zorg nodig hebt. Een paar jaar gelede heb ik er al een tooltje voor gemaakt, zie hier.

Maar de volgende vraag is minder eenvoudig. Bij veel zorgverzekeraars heb je de keuze om de premie per kwartaal, per half jaar of zelf per jaar vooruit te betalen. Hoe verder je vooruit betaalt, hoe meer korting je op de premie krijgt. Waarom zou je dit willen doen?

• omdat je vermogensrendementsheffing betaalt, en dus voor het nieuwe jaar alvast wat geld wilt "wegsluizen"
• omdat je een 13de maand en/of vakantiegeld praktisch wilt besteden.

Waarom zou je het juist niet doen?

• als je niet genoeg geld hebt om zulk bedrag ineens te betalen.
• als je het niet fijn vindt dat uitgaves niet elke maand constant zijn.

Maar los van deze overwegingen: wat levert het meeste op? Deze vraag is minder triviaal dan je zou denken. Laten we een voorbeeld nemen. Stel je kunt jezelf voor E100,- per maand, dus E1200,- per jaar verzekeren. En als je bij deze verzekering per kwartaal betaalt krijg je 1% korting, per halfjaar 2% en per jaar maarliefst 3% korting.
Kies je voor jaarlijkse premie, dan betaal je op het begin van het jaar 97% van 1200 = 1164, en hou je 36,- over. Dit geld ga je uiteraard investeren in iets dan rendeert, je hypotheek of aandelen ofzo. Na een jaar is deze 36,- afhankelijk van de rente zal dit bedrag groeien naar E37.09.

Maar stel dat je de premie per halfjaar zou betalen? Dan betaal je in januari 588, zodat je 612 over hebt. Dit bedrag kan je een half jaar lang laten renderen, totdat je in juli nogmaals 588 betaalt. In het eerste halfjaar groeit je vermogen dus veel harder dan in het scenario van jaarlijkse premie. Als je dit ook voor kwartaalse en maandelijkse premies doet, dan krijg je de volgende grafiek:

Hoe verder je vooruit betaalt, hoe meer korting je krijgt, maar hoe minder geld geinvesteerd kan worden om te laten renderen. In dit geval hou je E16,82 over bij maandelijkse termijnen, E26,- bij per kwartaal, E33,74 halfjaarlijks en we wisten al dat je bij jaarlijkse premie E37,09 overhoudt.

Jaarlijkse premie levert in dit geval dus het meeste op. Het is aan je persoonlijke situatie om in te schatten of deze wisnt opweegt tegen het onregelmatig uitgavepatroon.

Maar wellicht weet je nog niet hoeveel rente je gaat krijgen op je geld. De vraag is bij welk rendement de jaarlijkse premie blijft winnen. Om dit te bekijken heb ik bovenstaande berekening gedaan voor heel veel verschillende rentes. Het resultaat op het einde van het jaar als functie van de rente ziet er als volgt uit:

In deze grafiek zie je inderdaad dat bij 3% rente de jaarlijkse termijn wint. Maar vanaf 4% keert het tij en is de halfjaarlijkse termijn meer rendabel. Pas als je een alternatieve investering hebt die meer dan 8% rente oplevert is het gunstiger om per kwartalen te betalen, en maandelijkse termijnen zijn pas gunstig bij een rendement boven de 10%.


Afgelopen jaar had ik een verzekering bij Anderzorg. Als je daar de premie per kwartaal of per halfjaar betaalt, krijg je 1% korting, en 2% als je het jaarlijks bedrag ineens betaalt. De grafiek voor Anderzorg ziet er als volgt uit:

 

winst bij andere betaaltermijnen voor Anderzorg

Hier zie je een aparte situatie: per halfjaar betalen is nooit gunstig! Je krijgt immers net zoveel korting als bij per kwartaal betalen, maar als je per halfjaar betaalt, betaal je verder vooruit, dus kan je geld minder goed renderen. En bij de 2.7% rente is betalen in kwartalen al gunstiger dan betalen per jaar. Als ik dit jaar weer voor Anderzorg kies, dan zal ik dus in kwartalen gaan betalen.

Wil je zelf voor jouw verzekering zien welke termijnkorting het meest gunstig is? Uiteraard heb ik een interactieve tool gemaakt:

Doe er je voordeel mee!


zie ook:
eigen risicoadviseur
andere rekentools

2019 wordt een barebone jaar.

Nu mijn ex al bij haar ouders zit, ben ik aan het kijken hoe ik het leven verder in ga richten. Ik ben van nature veel minimalistischer dan zij. Maar de vraag is hoe minimalistisch ik eigenlijk zou willen zijn. Ik lees wel eens ooit op internet van minimalisten die slechts 100 bezittingen hebben. Persoonlijk vind ik dit veel te ver gaan: minimalisme zou je meer vrijheid in je leven moeten geven, geen beperking dat je slechts 100 produkten mag hebben.

Maargoed: hoe wil ik minimalisme gaan ervaren? Ik wil 2019 uitroepen tot "barebonejaar": een jaar waarin ik wil ervaren wat een prettige hoeveelheid bezittingen en uitgaven is. Daarvoor heb ik de volgende regels bedacht:

• Alle voorwerpen in huisworden ter handen genomen:
• kan ik het nog gebruiken? gebruik het dan
• heb ik het niet meer nodig? Dan probeer ik het een jaar te verkopen, daarna gaat het naar de kringloop.
• Al het eten in voorraad moet dit jaar op gaan
• Alle vaste lasten worden onder de loep genomen: kan het goedkoper? Is deze uitgave nog nodig? Een paar weken geleden heb ik de energierekening al geminimaliseerd.
• Ik mag pas iets kopen als ik het nodig heb en zeker weet dat er geen reserve meer op voorraad ligt
• Alle apparaten die permanent of heel vaak aanstaan worden op hun verbruik getest. Zo ben ik benieuwd of het veel oplevert om de mediabox/modem snachts uit te zetten. 
• Als ik alleen thuis ben blijft de cv op 15 graden (hier ben ik deze koude periode al mee begonnen, dan is het gemakkelijker om koude perioden te vergelijken).
• Als ik alleen in de auto zit mag ik niet harder dan 90km/u. Maar uiteraard mijdt ik de auto zoveel mogelijk.

Maar ik ga niet inboeten op ervaringen en sociale activiteiten:

• De kachel gaat aan als mijn zoontje of bezoek in huis is.
• Leuke kansen laat ik niet schieten, al kosten ze veel geld: als ik voor een redelijk bedrag met kennissen meekan met een luchtballon, dan doe ik dat natuurlijk. 
• Ik doe mee met sociale dingen, zoals team uitjes. Geld mag hier nooit een belemmering zijn.
• Als een vriendengroep besluit dat we een rekening samsam doen, zelfs al heb ik minder genuttigd, dan ga ik niet moeilijk doen.  

En wat is mijn doel? Ik wil gaan kijken hoeveel geld en zorgen ik kan besparen als ik eenvoudiger ga leven. Maar ik wil ook kritisch zijn als mijn levenskwaliteit achteruit gaat. Zo ben ik heel benieuwd hoeveel ik bespaar door de cv lager te zetten, en of deze besparing het waard is. Na een jaar kan ik dan besluiten of de besparing opweegt tegen het inboeten aan comfort. En onder het motto "geniet, maar bespaar met mate", voeg ik nog een regel toe:

• ik mag op elk moment besluiten om te stoppen met een regel.

Doet deze regel afbreuk aan het bovenste? Ik denk het niet. Ik zie veel mensen die totaal doorslaan in het besparen, bezuinigen, consuminderen. Het optimum aan levenskwaliteit ligt niet aan die kant van het spectrum, maar eerder ergens tussenin.

Heeft iemand nog goede minimalistische ideeen die ik absoluut moet proberen?

Waarom ik nog geen zonnepanelen heb

Ik wil milieuvriendelijk zijn en ben berekenend met techniek bezig, dus heel veel mensen vragen zich af waarom ik nog geen zonnepanelen heb. Hieronder is een opsomming van mijn redenen, waarbij de belangrijkste is: zonnepanelen hebben hoog rendement, maar geen zonnepanelen hebben een nog beter rendement!

Veel moeite voor weinig
Veel mensen beseffen niet dat slechts een klein deel van de energierekening uit stroomkosten bestaat. Mijn energierekening is ongeveer 1200,- per jaar. Hiervan gaat tweederde op aan gas, en nog een heel stuk aan vastrecht enzo. Het afgelopen jaar heb ik 1548kWh verbruikt, en daar moest ik slechts E309.75 aan variabele kosten voor betalen, oftewel 20ct per kWh. Ik betaal dus slechts 25,- per maand aan stroom! En hoewel iedereen verwachtte dat de energieprijzen zouden gaan stijgen, zijn ze de afgelopen 10 jaar behoorlijk constant gebleven.

Is het de moeite waard om een investering te doen om 25,- per maand uit te sparen? Natuurlijk is elke euro meegenomen, maar 4000,- euro in de spaarhypotheek pompen levert me hetzelfde op, en daar hoef ik geen mannetjes op mijn dak te laten klimmen. Mijn zwager vertelde stoer dat hij dankzij zijn zonnepanelen 50,- per maand bespaarde. Ik bespaar de helft van dat bedrag door wat lampen optijd uit te draaien.

Zonnepanelen moet je te goed plannen

Hypotheek aflossen en investeren in aandelen kan je op je eigen tempo doen. Bij zonnepanelen komt heel wat meer planning kijken. Zo is het dak van dit huis al 60 jaar oud. Nu voldoet het nog prima, maar misschien wil de buurman over 5 jaar zijn dak vervangen, en is het een mooie gelegenheid om mee te doen. Dan hoef je de panelen niet over het dak heen te leggen, maar kan je het dak vervangen door zonnepanelen.
Ook weet ik nog niet hoeveel stroom ik nodig heb. Op dit moment verbruik ik dus ongeveer 1500kWh per jaar, maar als ik over een paar jaar voor een elektrische auto, een inductiekookplaat en een warmtepomp kies kan mijn stroomrekening enkele malen over de kop gaan. Het is niet handig om later panelen bij te leggen.


Zonnepanelen maken me niet onafhankelijker
Een andere troef van zonnepaneelhouders is het "onafhankelijk zijn van de maatschappij". Dat klinkt heel leuk, totdat er een keer op een zonnige dag de stroom in onze straat uitviel. Een zonnepaneelbezitter viel van zijn stoel van verbazing dat ook zijn stroom het niet deed! Als zonnepaneelbezitter ben je juist extra afhankelijk van het netwerk: het netwerk moet jouw schommelende resultaten opvangen en jou door de donkere nachten loodsen. In dat opzicht is een zonneboiler veel interessanter.

Zonnepanelen passen beter ergens anders.
In onze regio worden nu al veel zonneparken gemaakt (helaas woon ik net buiten de postcoderoos, het gebied waarin mensen mogen meedoen met zulk park) en varkenstallen volgelegd met zonnepanelen, soms wel 800 per stal. Met deze grote getalen kan men veel efficient met omvormers omgaan. Bovendien is bij zonneparken de invalshoek optimaal. Bij mijn huis niet. Waarom zou ik mijn huis vervuilen met panelen die veel mooier en efficienter ergens anders passen?

Geen zonnepanelen leveren meer rendement
Zonnepanelen schijnen tegenwoordig een terugverdientijd van pakweg 8-10 jaar te hebben, maar uiteraard als verkochtte stroom net zo veel blijft opleveren als afgenomen stroom, de zogenaamde salderingsregeling. Zodra deze saldering stopt, is is het overschot van stroom op een zonnige dag hooguit 6 cent waard, terwijl men 's avonds voor 20 cent de stroom terug kan kopen.
Maar er is nog iets anders met zonnepanelen aan de hand: de prijzen blijven continue dalen. De onderstaande grafiek van Milieucentraal maakt dit mooi duidelijk:

link naar milieucentraal

Je ziet dat in het begin van de 21ste eeuw de prijzen flink daalden, maar zelfs nu daalt de prijs jaarlijks. In 2017 betaalde je E1,63/Wp (Wattpiek), terwijl dit in 2016 nog E1,78 kostte. Dit is een daling van 0,15/1,78 = 8,4%! Als je in 2016 zonnepanelen had gekocht, dan had je wellicht 8% winst gemaakt op je investering, maar als je deze aankoop een jaar had uitgesteld, had het je maarliefst 8,4% korting opgeleverd! En in het laatste geval zou je zonnepanelen gewoon een jaar langer meegaan, dus daar zit geen verschil in. Zolang de kosten voor zonnepanelen elk jaar met ettelijke procenten dalen, is het uitstellen van de aankoop rendabeler dan het daadwerkelijk kopen.

Ik ben eigenlijk behoorlijk verbaasd over dit resultaat. De berekening is eenvoudig, maar zit er een fout in mijn logica? Waarom heb ik deze beredenering nooit eerder op internet gehoord?
Bij veel technische investeringen is uitstellen heel lucratief. Elk jaar dat je wacht met het kopen van een nieuwe laptop levert je een vele betere laptop op, voor minder geld. De keerzijde van dit verhaal is dat je een jaar lang met de aftandse laptop hebt moeten overleven. Bij zonnepanelen heb je dit probleem niet: ze liggen op je dak, en stroom is stroom. En bij voorkeur zo goedkoop mogelijke stroom.

Wanneer ben ik wel overtuigd?
Het feit dat ik tot nu toe geen reden of kans heb gezien om zonnepanelen te nemen, wil niet zeggen dat ik voor altijd zonnepaneelloos zal blijven. Als mijn buurman een nieuw dak met ingebouwde zonnepanelen wil, dan doe ik wellicht mee. En een vriend van mij struint vaak veilingen af en komt soms uit bij restpartijen van zonnepanelen. Mocht hij ergens een interessante partij op de kop weten te tikken, dan wil ik misschien wel meedoen. Of als er een zonnepark of windmolenpark komt dat wel in mijn poscoderoos ligt, dan overweeg ik zeker om mee te doen.

Het energieleverancier circus

Nu de grootste geldverslinder het huis uit is, kan ik eindelijk wat meer overzicht in het huis creeren. Zo ben ik bezig om de voorraadkast en vriezer helemaal leeg te eten voordat er nieuw conserveerbaar eten in huis komt. En nog steeds kom ik geconserveerd eten tegen dat bijna of zelfs helemaal over de datum is.

De volgende stap is om de vaste lasten eens onder de loep te nemen. Ik heb al een paar abonnementen waar ik niets meer mee doe de deur uit gedaan. Nu wordt het tijd om de grote vaste lasten tegen het licht te houden. Ik ben al een paar jaar lang niet overgestapt van energiemaatschappij. Eigenlijk ben ik best tevreden met de huidige club, maar het mailtje van de jaarafrekening was de druppel om te besluiten om weg te gaan:

Of ik nog vragen heb? Zeker:
"denk je echt dat je iemand in 2018 blij kunt maken met 56 cent?"
"denken jullie dat jullie de leukste thuis zijn?"
"zijn jullie helemaal door de ratten besnuffeld?"

Anyway, ik ben dus overgestapt naar een nieuwe energieboer. Voor een jaar vast krijg ik een welkomsbonus van 280,-. Op een energierekening van 1300,- is dat dus 22% korting ofzo. Dit is de meest lucratieve muisklik in lange tijd.

Waarom doen deze energiemaatschappijen dit? Een collega van me heeft onlangs eens naar zulke energieboer gebeld. Hij wilde gewoon open kaart spelen. Hij zei dat hij binnen een jaar weggaat naar een andere energieboer, en over een jaar misschien weer terugkomt voor de bonus die hij dit jaar ook heeft gekregen. Kon hij geen deal maken, zodat hij aansluitend bij deze club zou blijven en toch de bonussen zou opstrijken? Dan hadden zij minder administratiekosten langer omzet van hem.
Het antwoord was dat ze dat niet konden doen, omdat ze verlies lijden op de welkomsbonussen. Klanten gaan pas vanaf het tweede jaar geld opleveren. De bedrijve worden gedwongen door hun concurrenten om met welkomsbonussen mee te doen, anders trekken ze geen klanten meer. Aan de steeds groter wordende groep actieve overstappers verliezen ze dus geld, dat moet worden opgebracht door de slapende klanten. De slapende klant betaalt dus extra veel om de welkomsbonussen van actieve overstappers te betalen.

Is dit een reden om "solidair te verklaren aan de slapers"? Ik denk het niet. Energie is een commercieel produkt, iedereen is vrij om te kiezen en dus om over te stappen. Dat Nederlandse energiemaatschappijen rollend over de straat gaan om klanten te werven is niet mijn probleem. Zolang ze een produkt aanbieden dat lood om oud ijzer is, ben ik niet merkvast.

Nu vraag je misschien af: er zijn ook extra duurzame energiemaatschappijen, en je zou zonnepanelen kunnen installeren, waarom doe je dat dan niet? Persoonlijk denk ik dat ik het beste voor het milieu kan zijn door simpelweg zo min mogelijk energie te gebruiken. Ik doe bijna alles met de fiets, mijn jaarlijkse stroomverbruik is gezakt van 1700kWh naar 1500kWh, gasverbruik ligt rond 1100m^3, en autokilometers zijn van 17000 naar 12000 gegaan. Hiermee helpen we het klimaat veel meer.

zie ook:
energieverbruik 2018

Waarom de bitcoin nu redelijk stabiel is...maar binnenkort hard onderuit gaat

Het vorig jaar heeft de Bitcoin een enorme piek meegemaakt van 20.000, waarna de koers met lange golven is gezakt tot ongeveer 6.000. De timing van deze piek was onmogelijk te voorspellen, maar het verloop erna verloop behoorlijk hetzelfde als na de vorige Bitcoin crash, iets wat ik in het begin van het jaar al voorspeld had:

Waarom denk ik dat de koers binnenkort een klap te verduren krijgt?Koersen werken met vraag en aanbod: is de vraag hoger dan het aanbod dan stijgt de koers, zo niet, dan daalt de koers. Hier is niets vreemds aan, want met deze wetmatigheid werk ons hele financiele systeem. Bij Bitcoin zijn er nog een stuk of 3 andere marktmechanismes bezig. De meeste zijn in balans, maar niet allemaal.

Marktwerking 2: transactiekosten
Bij de meeste betaalsystemen betaal je een vast bedrag of een vast percentage als transactiekosten. Bij Bitcoin wordt de transactiekosten door vraag en aanbod gestuurd. Er is namelijk schaarste op de hoeveelheid transacties: elke 10 minuten ongeveer 2500 transacties. De transacties worden uitgevoerd door mijners, en zij willen graag zoveel mogelijk geld verdienen. Dus als je geen transactiebijdrage aanbiedt, dan zullen alle mijners je transactie links latne liggen. Hoe meer transacties er uitgevoerd moeten worden, hoe hoger de kosten zullen zijn. Vooral tijdens de gekte van december 2017 liepen de transactiekosten hoog op:


In de grafiek zie je twee lijnen: de blauwe lijn is de basisvergoeding die een mijner krijgt voor een block, het rode is de transactiekosten die er bovenop komen. Alle data heb ik overigens van blockchain.info geplukt. De blauwe vergoeding is geintroduceerd om mijners een vast inkomen te geven en om bovendien nieuwe Bitcoins in het systeem te krijgen. In het begin kreeg een mijner 50BTC voor een block, dat is in 2012 gehalveerd naar 25, en in 2016 gehalveerd naar 12.5. Halverwege 2019 zal het nogmaals gehalveerd worden, en als alle 21 miljoen bitcoins in omloop zijn zal deze vergoeding helemaal stoppen. Er wordt verwacht dat mijners dan van de transactiekosten alleen kunnen leven. De bovenstaande grafiek ziet er extreem uit, maar als je de vergoeding in dollars uitdrukt wort het nog veel extremer:

Maar wat was dat mijnen ook alweer?Computers over de hele wereld proberen een willekeurige code te vinden die samen met de huidige transacties een mooi antwoord op een formule geeft, een zogenaamde hashfunctie. Uit deze formule komt een totaal onvoorspelbare uitkomst, en de kunst is om een code te vinden die precies een antwoord geeft dat bijvoorbeeld met minimaal 6 nullen begint. Degene die dit vindt heeft deze keer de loterij gewonnen en ontvangt de 12.5BTC+transactiekosten.
Ongeveer elke 10 minuten wordt er ergens op de wereld een jusit code gevonden. Maar als er meer computers gaan meedoen, dan is het waarschijnlijk dat het code veel eerder wordt gevonden.
Hier heeft Bitcoin een oplossing voor bedacht:

Marktwerking 3: moeilijkheidsgraadDe software van Bitcoin is zo gemaakt dat de moeilijkheidsgraad aangepast kan worden. Als nieuwe blokken in minder dan 10 minuten verschijnen, dan wordt de moeilijkheidsgraag opgevoerd. De eis is dan niet meer dat het antwoord met 6 nullen moet beginnen, maar met 7 nullen. En als nieuwe blokken te lang duren, dan wordt de moeilijkheidsgraag naar beneden aangepast. Dit is een slim systeem: hoe sneller de computers worden, hoe groter de kans is dat er gehackt zou kunnen worden, maar de hogere moeilijkheidsgraad maakt Bitcoin automatisch veiliger. De onderstaande grafiek geeft een indicator voor de moeilijkheid (difficulty) en een indicator voor totale computerkracht (MegaHash/s)

Let op: dit is een logarithmische schaal: elk streepje hoger betekent 10 keer zo moeilijk en 10 keer zoveel rekenkracht!

Terwijl de andere grafiekjes van Bitcoin hard op en neer schokken, is dit een hele langzame trend. Dit is niet vreemd: de koers van de Bitcoin kan in theorie in een dag twee keer zo groot worden, maar het is onmogelijk om in een dag zoveel computers te installeren. Je ziet daarom ook dat deze grafiek na de Bitcoinpiek van december 2017 nog steeds aan het stijgen is. Investeringen duren nu eenmaal even, dus deze grafiek ijlt enorm na: sinds de Bitcoin piek van kerst 2017 is de totale verwerkingssnelheid verdrevoudigd!

Marktwerking 4: winstgevendheid van mijnen.En dan komen we bij de laatste marktwerking. Hoe hoger de bitcoin koers, hoe meer het oplevert om in computers te investeren die kunnen mijnen. Maar hoe meer computers, hoe lager de opbrengst per computer. En daar begint het nu spaak te lopen. In december 2017 was mijnen heel hot en werden er pijlsnel mijnprojecten gestart. Een jaar later is de opbrengst meer dan gedecimeerd: van 15miljoen dollar per blok naar ongeveer 2 ton per blok, dus 75 keer minder opbrengst. De marktwerking zou er voor moeten zorgen dat er nu rekencapaciteit gaat verdwijnen, maar hardware is niet zo snel als software. Er zijn gigantische investeringen gedaan, en die investeringen moeten terugverdiend worden. De onderstaande grafiek laat zien hoeveel men verdient per berekening (geschaald):


Men verdient nu zelfs 10 keer zo weinig als in de tijd tussen de pieken van 2012 en 2017 in. Bedenk wel dat men destijds nauwelijks deed mijnen voor de winst: het was meer een ideele zaak van nerds op zolderkamertjes. Maar deze mensen verdienden destijds dus 10 keer zoveel als de professionele mijners van nu. En dan heb ik het niet over de waarde die hun bitcoins later waard werden, maar de opbrengst tegen huidige markttarieven.

Ja wacht even: computers worden elk jaar goedkoper!Dit argument telt zeker mee, maar slechts gedeeltelijk: computers gaan enkele jaren mee, en de stroomprijs is door de jaren redelijk constant gebleven. Maar laten we voor de zekerheid een correctiefactor meenemen. Hiervoor neem ik de wet van Moore, die zegt dat computerspul elke 2 jaar 2 keer zo snel/klein/goedkoop wordt. De grafiek wordt dan zo:

De opbrengst is nog steeds 3 keer zo klein als 2015, en ongeveer 200 keer zo klein als december 2018.

En wat betekent dit voor de koers?Deze situatie begint steeds nijpender te worden. Een groot deel van de Bitcoins is in bezit van de mijners, en die hebben er baat bij dat hun werk rendabel blijft. Dit is waarschijnlijk een van de redenen waarom de Bitcoin nu niet verder zakt. Maar deze situatie begint onhoudbaar te worden. Doordat de Bitcoin steeds stabieler is, zijn er steeds minder transacties, dus dalen de transactiekosten nog verder. En in 2019 wordt het feest verder verpest doordat de mining fee van 12.5BTC naar 6.25BTC gaat.
Er gaat een punt komen dat mijnen meer kost dan het oplevert. Op dat punt zulen mijners hun Bitcoins gaan verkopen en hun bezit te gelde maken. De financiele investeerders zijn al lang vertrokken, nu is het de beurt aan de mijners.
Dit zal ook niet van de ene op de andere dag gaan gebeuren: als er servers uitgezet gaan worden, zal de moeilijkheid dus gaan afnemen en zal de opbrengst per server weer een beetje toenemen. De boel zal dus schoksgewijs verder zakken.


We zullen het meemaken...

Grote en kleine plannen tijdens het uit elkaar gaan

Onze scheidingsplannen beginnen al serieuze vormen aan te nemen, dus wordt het tijd om al wat stappen te gaan zetten

Huis
Het huis is onlangs getaxeerd, op 40.000 boven de WOZ waarde. Onze regio is best booming de laatste tijd, en als ik de verkoopprijzen met huizen in de buurt vergelijk, dan is er geen speld tussen te krijgen. Ik kan nu dus eindelijk zeggen dat het huis niet meer onder water staat, maar nu ben ik er juist helemaal niet blij mee. Ik zal de helft van de overwaarde moeten betalen aan haar. Het frusterende is dat ik de aflossingen grotendeels van mijn vrij te besteden geld heb gedaan. Haar vrij te besteden geld is aan van alles en nog wat opgegaan, en vertegenwoordigt nu geen waarde meer. Je zou dus kunnen zeggen dat ik nu gestraft wordt voor mijn zuinigheid en de aflossingen nu nogmaals mag betalen. Van de andere kant kan je ook zeggen dat er nog veel meer geld zou zijn verdampt als ik niets zou hebben afgelost. Overigens ben ik nog wel met haar in onderhandeling over de redelijkheid van de hoogte van de uitkoopsom.

Meelwormen
Mijn ex woont nu bij haar ouders, maar ze kan de katten daar niet houden. Ik zit hier dus opgescheept met twee harige terroristen. Aan deze situatie kan ik nu niet heel veel veranderen zonder veel gedoe te veroorzaken. Maar ik kan de meelwormen eindelijk van de garage naar het huis verhuizen! Ze hebben een mooi plekje op de zolder gekregen, daar is het donker. Zo hoef ik de garagekast niet meer warm te houden met een warmtelamp, scheelt weer energie.

Ik ben me er van bewust dat deze huisdieren slecht met de meeste vrouwen samengaan, dus dat ik bij deze mijn kansen op de relatiemarkt heb gedecimeerd:-). Maar dat is voor latere zaak.


Geld of tijd?
We hebben onze rekeningen al los van elkaar gekoppeld: ik betaal haar een soort "pre-alimentatie". Dit hebben we gedaan zodat we nu al financiele vrijheid hebben. Zo kunnen we al bijvoorbeeld nieuw meubilair gaan kopen zonder dat dit in de scheiding meegenomen hoeft te worden. Voor mij betekent dat dus ook dat ik meer zou kunnen gaan werken zonder dat dit geld in de gemeenschap verdwijnt. Ik heb nog veel vakantiedagen staan, en die moeten op zijn zodra mijn contract op 31 december eindigt. Op dit moment kan ik wel even wat geld gebruiken, dus ik ben aan het overwegen om de boel uit te laten betalen. Het is een beetje tegen mijn principe, maar dit is een uitzondering.

En er is nog iets andes wat ik ga proberen: ik wil mijn contract tijdelijk opschroeven van 80% naar 100%. Op donderdag ga ik gewoon vakantiedagen opnemen, dus feitelijk blijft het gewoon hetzelfde, maar als ik meer fte werk, krijg ik ook meer onkostenvergoding. Ik gok dat het ongeveer 70,- netto per maand scheelt.

Trouwring
Ook ben ik van plan om mijn trouwring te verkopen. Ik hecht er geen emotionele waarde aan en de ring zal nooit een antiekwaarde krijgen, dus ik zie geen reden om 'm te bewaren. De vraag is wanneer. Ik neem aan dat de waarde van de ring vooral afhankelijk is van de goudkoers. En zoals je hieronder kunt zien, piekt de goudkoers bij crisissen:

https://goldprice.org/nl

 https://www.macrotrends.net/1319/dow-jones-100-year-historical-chart 

Heeft iemand ervaring met gouden sieraden verhandelen?

Afbouw wet Hillen: nu nog interactiever!

Twee weken geleden had ik een tooltje gemaakt om de afbouw van de wet Hillen te berekenen, maar het was nog steeds niet echt handig om te zien wat er nu echt ging gebeuren. Daarom heb ik twee grafieken toe gevoegd: de belastingteruggave als functie van de hypotheekwaarde en de teruggave als functie van het jaar. En dan ga je ineens hele vreemde dingen zien. Waar zijn die koekenbakkers in Den Haag toch mee bezig...


Als we een hypotheek van 100.000 nemen, dan zag het plaatje er in 2000 zo uit:

belastingteruggave in 2000

Als de hypotheek kleiner van 15.000 werd, dan moest je ineens belasting gaan bijbetalen in de vorm van eigenwoningforfait. Vanaf 2005 is dus de wet Hillen ingevoerd waardoor dit negatieve deel werd kwijtgescholden. In 2018 ziet het er zo uit:

 

 

belastingteruggave in 2018

Rond 2050 zal de wet Hillen weer helemaal afgebouwd zijn. Maar ondertussen is de loonheffing en de weigewoningforfait ook aanzienlijk gedaald, zodat de "aflosboete" ongeveer de helft is dan in 2000:

belastingteruggave in 2050

Zo ziet het er allemaal nog wel soort van logisch uit. Maar als je de belastingteruggave door de tijd gaat bekijken, dan wordt het een stuk vreemder. Hier is de belastingteruggave voor als de hypotheek net zo groot is als de WOZ waarde:

 

 belastingteruggave bij 100.000,- hypotheek

De grafiek verloopt nogal grillig: het is een combinatie van het eigenwoningforfait, die tussen 2000 en 2050 van 0.80% via 0.55% en 0.70% uiteindelijk bij 0.45% uit gaat komen, en het maximaal aftrekbaar percentage. De komende jaren gaat die in stapjes van 3% achteruit, waardoor iedereen de komende jaren flink minder hypotheekrenteaftrek gaat krijgen. Daarna zal het min of mee stabiel blijven. 

 belastingteruggave bij een afgelost huis

Voor een afgelost huis heb je niets meer met de hypotheekrenteaftrek te maken, maar pur met de eigenwoningforfait en de wet Hillen. Hier zie je heel mooi dat men in 2000 nog 450 euro per jaar aan eigenwoningforfait moest betalen, dat in 2005 ineens werd kwijtgescholden. Pas in 2050 is dit bedrag terug, maar veel minder omdat de eigenwoningforfait ondertussen veel lager is geworden.

Maargoed, dit is allemaal gigantisch koffiedikkijken, tot aan 2050 krijgen we nog een stuk of 8 regeringen, en die hebben vast een hoop ideeen hoe het nog veel ingewikkelder kan:-)
 

Link naar de tool

Consumeester en Consuminster scheiden hun wegen

Een tijdje geleden vertelde ik dat mijn vrouw en ik compleet verschillende bestedingspatronen hadden. Maar dit is niet het enige verschil. Ondertussen hebben we eigenlijk een heel ander wereldbeeld. Voor mij is dit geen reden om een huwelijksbelofte te breken, maar zij wil liever haar eigen weg bewandelen, en ik heb daar vrede mee. Het schijnt in de beste families voor te komen, zoals bij Lineaire hypotheek versneld naar nul en Amber Tree Leaves.
Mijn zoontje zal 50% van de tijd hier zijn, en voor de rest kunnen we nog steeds prima door een deur, dus we streven er naar om er geen vechtscheiding van te maken. Ondertussen verblijft ze bij haar ouders. Ik hoop dat zij een huis vindt waar ze de katten kan huishouden, de kippen wil ik houden, en natuurlijk ook de meelwormen:-). Aangezien dit blog niet echt over persoonlijke zaken gaat, wil ik het hier bij laten.

Zij heeft een veel minder goede baan dan ik, dus het zal een aardige duit aan alimentatie gaan kosten. Daar kan ik heel vervelend over gaan doen, maar ik kan het geld ook gewoon als verloren beschouwen. Ik ben benieuwd of ik onder de streep meer of minder zal overhouden, gezien haar bestedingspatroon.
Ik kijk liever vooruit: ik ben in goede gezondheid en mijn zoontje ook, heel tevreden over mijn werk, sociale contacten en over het huis. Het enige wat er nu aan scheelt is een partner, maar daarin is de situatie nu niet heel veel slechter dan de laatste tijd. Ik ga er van uit dat die situatie te zijner tijd ook zal verbeteren.

Ik probeer het huis over te nemen, en over een tijdje kan ik het huis inrichten hoe ik wil. Er komt veel ruimte vrij zodat ik een "lan-party" hoekje voor mijn zoontje kan maken, een muziek/studeerkamer, en als mijn zoontje groter is, kan de garage omgedoopt worden tot feesthok.
Ik barst al van de ideeen :-)

Zoals gewoonlijk zal ik reacties niet modereren (behalve reclameuitingen of hele ongepaste dingen), maar ik wil alvast bij voorbaat reageren:

• als je meeleeft stel ik dat op prijs, maar eigenlijk voel ik me beter dan ooit. Voor mijn gevoel ben ik al jaren "aan het dood paard aan het trekken" (grote kans dat zij hier precies het tegenovergestelde over denkt), dus ik ben er wel klaar mee. Het is gewoon een hoop gedoe waarvan ik hoop dat het zo snel mogelijk voorbij is.
• ja, ik ben inderdaad een krent, ik geef het ruiterlijk toe. Maar als ik dit huwelijk had kunnen redden door onze (lees: mijn) financiele regels te laten vieren, dan zou ik er voor bedankt hebben.

zie ook:
help, mijn vrouw is comsumeester!

Hoe bereken je de afbouw van wet Hillen

Ik kreg meerdere malen (nouja, ik heb een donkerbruin vermoeden dat het om een enkel persoon gaat) het verzoek om eens na te rekenen hoe de afbouw van de wet Hillen in zijn werk gaat. Voor de mensen die het niet weten: Hans Hillen heeft ooit een wet voorgesteld om te voorkomen dat hij belasting op zijn villa moest betalen. Voor de werking van deze wet, zie hier.


Als je dacht dat deze wet niet ingewikkelder kan, maak dan je borst maar nat, want Rutte III gooit er nog een schepje bovenop: wet Hillen wordt in 30 (!!!) jaar afgebouwd. Niemand weet wat de belastingschijven rond die tijd zullen zijn, wat voor kabinet we dan hebben, en of Nederland uberhaubt nog boven de zeespiegel ligt, maar we weten in ieder geval zeker dat de wet Hillen dan is afgebouwd.

Wat zullen de tarieven dan zijn en hoe gaan ze dit berekenen? Eerlijk gezegd weet ik het niet precies. Op verschillende websites (hier, hier, hier, en hier) heb ik verschillende tarieven voor Eigenwoningforfait en belastingschalen gezien. Op basis daarvan heb ik een tooltje gemaakt die een berekening maakt (klik hier of op de tool):

Als iemand niet eens is met de berekening of met de getallen, dan hoor ik het graag!

Zie ook:
fiscale strop voor aflosser?
Ons belastingstelsel kan blijkbaar nog ingewikkelder 
link naar de tool

Mechanische deurbel

Het fijne van klusjes afronden in huis is dat je eindelijk toekomt aan de kleinere klusjes. Een heikel puntje in ons huis was het ontbreken van een deurbel. De deurbel die er 8 jaar geleden hing was lelijk en had een oude stroomvretende transformator. Die hebben we destijds vervangen door een draadloze bel, maar die bleek van action-kwaliteit te zijn: hij weigerde vaak dienst, en soms ging hij op een willekeurig moment af. Met deze bel had je geen belletjetrekkers nodig.
Daarna hebben we het 6 jaar zonder deurbel gedaan. Iedereen die we kennen komt via de achterdeur, en nieuwe mensen vertelden we direct dat ze achterom mochten komen. En we hadden geen last van colportage of Jehovah-getuigen (al wisten die mensen ook al heel snel dat ze achterom konden komen). De enige mensen die gewenst aan de voordeur komen zijn de pakketbezorgers, maar deze lui zijn zo opdringerig dat ze meestal op de ruit gingen kloppen.
Maar nu de gang weer spik en span is wordt het tijd om mensen via deze gang te ontvangen. Ik wil geen ouderwetse deurbel, want die hebben al gauw voor een tientje per jaar aan lekstroom, en ik wil geen onbetrouwbare draadloze bel. Dus kwam ik op het idee voor een mechanische bel. Het is eigenlijk gewoon een grote klassieke fietsbel die wordt aangedreven door een knopje buiten de deur. De bel werkt dus volledig op spierkracht! Een geweldige uitvinding dus.

Toch blijkt hij niet echt populair te zijn. Toen ik er eentje wilde kopen vertelde de baliemedewerker van de ijzerboer dat hij in 12 jaar nog nooit van zoiets gehoord had. Toen ik hem wees op hun website waar het ding aangeprijsd stond was hij overtuigd en ging hij op zoek in het magazijn. Hij kostte ongeveer 30,-, dus ik heb de bel in ongeveer 3 jaar terugverdiend.

Iemand ervaring met deze soort deurbellen?

Plafond en toilet eindelijk klaar!

Ongeveer 2 maanden geleden was ik begonnen om het plafond van de gang te vervangen. Na een hoop gevloek en gezucht heb ik me er toch toe gezet om de boel af te werken. Ik ben blij dat we niet meer tegen de troep aan hoeven te kijken:

Wel heb ik een foutje gemaakt bij de gipsplaten: ik had gipsplaten gekocht waarbij de randen wat dunner waren zodat je er gipsband tussen kunt doen, en vervolgens kocht ik gipsplaatvuller die geen gipsband nodig had. Gevolg is dat je de naden behoorlijk duidelijk ziet.

Achja, het is een stuk frisser dan eerst!

Het andere probleem was de wandtoilet op de badkamer. De wand achter de tegels was niet stevig gemaakt, waardoor de pot kon bewegen. Ik heb de gipsplaat vervangen door een multiplex plank die tegen het frame van de toilet zit:

Vervolgens kwam er een klusje dat ik nog nooit eerder had gedaan: tegels zetten:

Ik heb zelf geen tegelsnijder, maar gelukkig was een kennis van me bereid om de tegel op maat te maken:

Zo, dat ziet er al weer een stuk beter uit:

Zie ook:Sloopwerkzaamheden
Voortgang

Hoe bouw je een bol van Lego of in Minecraft

Ik heb al een tijdje geen tooltjes gepubliceerd. Dit wil niet zeggen dat ik stil zit, het wil alleen zeggen dat ik even geen focus heb op financiele tooltjes. Waar dan wel op? Mijn zoontje houdt heel erg van Lego, Minecraft en Star Wars. Helaas gaan deze dingen niet zo goed samen, want hoe bouw je een death star (een bol) van Legoblokjes of Minecraft kubussen?
Je kunt op het gevoel wel proberen om een blokjes een beetje in de rondte te bouwen, maar bij nader inzien lijkt het dat altijd meer op een peer of een aardappel. Dit probleem is zo klassiek dat ik heb begrepen dat je een mooie bol moet kunnen bouwen voordat je ontwerper bij Lego mag worden. 


Gelukkig kan je precies uitrekenen hoe je een bol kunt bouwen van blokjes. Je hebt niet meer nodig dan de stelling van Pythagoras. Voor mij een leuke mogelijkheid of het lukt om grafische dingen te maken met Javacript.

Dux bij deze de tool:

Bovenaan de tool kan je aangeven of de bol een oneven of een even aantal blokjes breed en hoog moet zijn, of je met legoblokjes, platte legoblokjes (legoplankjes) of met kubussen (zoals bij Minecraft) gaat bouwen. En je kan de straal opgeven. Vervolgens wordt eronder een bol in 3D getekend, en daaronder een hoogtekaart, en een mogelijkheid om de hoogtejaart te downloaden als csv.

Doe er je voordeel mee!


link naar de tool

Andere baan...en ik heb niet eens onderhandeld!

Sinds ik enkele blogs over (salaris)onderhandeling heb gelezen (oa Chris van the Pursuit of Hot blog is een ervaringsdeskundige) heb ik er naar uit gekeken om zelf salarisonderhandeling te gaan doen. Ik had het al helemaal voorbereid om mijn vorige salaris geheim te houden, om vervolgens te kijken waar de nieuwe baas zou gaan zitten. Toch ging het helemaal anders. Mijn nieuwe baas vroeg helemaal niet om mijn oude salaris, maar alleen om een recente CV, maakte op basis daarvan een overeenkomst...en die heb ik meteen getekend. Hoe is het zo ver kunnen komen?

Ten eerste weet ik dat er weinig te onderhandelen valt bij ons. Het salaris wordt op je opleiding en werkervaring gebaseerd. Van veel collega's heb ik gehoord dat ze hebben geprobeerd om te onderhandelen, maar kwamen meestal bedrogen uit. Gelukkig heb ik eigenlijk het meest ideale carrierepad bewandeld: universiteit en daarna veel werkjaren opbouwen. HBO en PhD wordt slechter betaald, de laatste omdat 4 jaar PhD ongeveer gelijk wordt gesteld aan 2 jaar werkervaring. Voor je salaris kan je dus beter na de master meteen aan de bak.

Daarnaast heeft mijn nieuwe baas veel werk voor me gedaan. Eigenlijk dreigde om administratieve redenen mijn aanstelling een paar maanden uitgesteld te worden, totdat mijn baas op hoge poten naar HR is gegaan. Salarisonderhandeling zou nu niet echt gewaardeerd worden.

En dan heb je nog de salarisschalen. Op dit moment krijg ik een salaris dat 97% van het maximum is in deze schaal. Zodra je bij 100% zit, krijg je alleen nog maar bij uitzonderlijke prestatie opslag. Als ik nu dus meer zou krijgen, dan zou ik alleen maar eerder aan de 100% procent zitten, dus ik zou slechts een paar jaar profijt hebben van dit extra salaris. Ik zou ook kunnen vragen om in een hogere schaal ingedeeld te worden, maar dat brengt ook nieuwe verantwoordelijkheden met zich mee. En daar heb ik op dit moment helemaal geen zin in. Wie weet over een paar jaar, als de tijd er rijp voor is. Slechts enkele mensen op onze afdeling zitten in een hogere schaal (overigens heel fijn dat iedereen erg open is over zijn of haar salaris. Dat Nederlandse taboe op salaris zorgt er voor dat onze baas ons alles kunnen voorleggen).

Dus ik ben helemaal tevreden met dit salaris, en dat moeten we maar zo houden.

Andere baan!

Vanaf 1 januari gaan we het helemaal anders doen, want dan ga ik met een nieuwe baan beginnen! Nu werk ik via een consultant bij een klant. Dit betekent dat ik in twee systemen de administratie moet bijhouden, twee bazen heb, twee performance gesprekken heb, en dat eentje van die bazen dus eigenlijk weinig hoeft te doen om geld te verdienen dat mij eigenlijk toe komt.

Enkele jaren geleden vond ik consultancy een geschikte plek voor mij, omdat ik nog niet precies wist wat ik wilde. Via een consultancy kon ik gemakkelijk meerdere bedrijven uitproberen. Maar na enkele bedrijven uitgeprobeerd te hebben weet ik wel ongeveer wat ik wil. Dus ga ik nu werken bij...

...de klant waar ik nu zit! Ik blijf dus precies op dezelfde stoel zitten, blijf hetzelfde werk doen met dezelfde collega's en baas. Het enige verschil is dat ik een hoop werk niet meer dubbel hoef te doen, en dat ik geen extra setje consultant-collega's meer heb. Waarschijnlijk kan ik bij deze klant nu ook verder groeien en andere taken op me nemen.

Qua salaris heb ik het nog niet helemaal doorgerekend, maar ik ga er van uit dat ik meer vakantiedagen krijg, en toch meer ga verdienen. Meer geld en meer tijd dus!

Goedkoop naar festivals

Bedantk voor de opbeurende woorden om te klussen, ik ben al weer flink bezig. Hopelijk kan ik volgende week wat foto's laten zien.
Dit weekend is er minder gebeurd, want er was een muziekfestivalletje in het dorp. Ik heb festivalletjes altijd leuk gevonden, maar eigenlijk ga ik meer voor de sfeer dan voor de muziek. Gewoon een beetje in de zon liggen met een biertje. In de meeste gevallen ken ik geen enkel bandje dat optreedt. Dat is alleen maar gunstig: onbekende bandjes kunnen niet echt tegenvallen, en elk jaar zitten er wel een paar hele positieve verrassingen bij.
Maarja, goedkope bandjes moeten toch betaald worden. Het festival van afgelopen weekend kost ongeveer 50,- intree, en met drank en eten wordt het toch snel een dure bedoening.


Dus had ik dit jaar een andere aanpak gekozen: ik had me aangemeld als vrijwilliger! De hele zaterdagmiddag heb ik het festival meegemaakt van achter de bar, dus veel mensen gesproken en veel mensen blij gemaakt. Daarnaast mocht ik de rest van het festival gratis naar binnen, kreeg wat muntjes mee en kon backstage een degelijke maaltijd nemen. Win-win-win dus.

Bijna elk festival heeft hard vrijwilligers nodig, dus ik denk dat ik niet meer vaak intree ga betalen voor een festival.

Geen energie om te klussen

Ik probeer er altijd voor te waken, maar deze keer ben ik er toch voor gevallen: ik mis motivatie en tijd om verder te klussen.
Normaal gesproken ben ik van het type dat 1 klusje onder handen neemt, en doorwerkt tot de laatste plint is geplakt voordat ik een ander klusje aanpak. Dit werkt heel motiverend, omdat we daarna weer in een schoon en mooier huis zitten. Deze keer had ik besloten om meerdere klusjes aan te pakken: het plafond in de gang, het meubilair in de badkamer en de loszittende toilet. Zie hier.

Het slopen ging redelijk vlot, maar daarna kwamen er enkele vermoeiende klusjes: gipsplaten opmeten, zagen, schroeven, en last but not least, alle gaten plamuren. En vervolgens het plamuur schuren, waardoor het hele huis onder poft. Bij de toilet zit ik nog steeds te puzzelen of ik een ontluchter ga maken, en hoe ik het voorzetwandje stevig moet maken. En ondertussen is het scholjjaar al weer begonnen, zodat ik savonds vaak bezig ben met lessen voorbereiden.

Misschien wordt het tijd dat ik een paar weekjes vrij neem.

Iemand ooit vergelijkbare problemen? Iemand manieren om me op te porren;-)?

Energieverbruik 2018

We zijn al ver over de helft van 2018, tijd om een energiebalans op te maken. Het vorig jaar was ik een recordaantal keren naar het werk gefietst, namelijk 113 keer. Het zou moeilijk zijn om dit te evenaren, en persoonlijk wilde ik er niet naar streven, omdat ik niet moet doorschieten in mijn gedrag. Bovendien heb ik dit jaar best vaak thuis gewerkt. Dat scheelt in de brandstof, maar ook in de fietskilometers. Toch ben ik aardig op weg om het record van het vorig jaar te evenaren of te verbreken:

De oranje lijn is het aantal keren dat ik dit jaar tot nu toe met de fiets ben geweest. Door het mooie weer en doordat ik deze vakantie geen lange aaneengesloten periode vrij heb genomen lig ik nu zelfs voor: de teller staat op 77 keer, goed voor 4620 km!

Dit resultaat heeft direct effect op het autoverbruik: sinds de tijd dat we een auto hebben is het verbruik continue aan het zakken. Ze zitten nu op ongeveer 13500 km per jaar:

Elektriciteit blijft redelijk constant, op zo'n 1700kWh per jaar. We doen nog steeds niks geks met stroom:

Het gasverbruik ligt op zo'n 1250 kuub per jaar. Deze resultaten zijn zeer moeilijk direct aan ons toe te schrijven, omdat het jaarlijkse verbruik vooral afhankelijk is van de temperatuur:

 

Ten slotte water. Je zou verwachten dat het verbruik heel hoog ligt ivm de droogte. Het tegendeel is waar. Ik heb slechts spaarzaam gegieterd, 1 of 2 gieters per dag. Dat is net zo veel als een paar keer de wc doorspoelen. Voor de rest is het bad veel minder gebruikt.

Zie ook:
onze hypotheek

Nu beleggen is als zomergoed zaaien in de herfst

Wat hebben de beurs en het weer met elkaar gemeen? Het maakt niet uit hoe goed onze technologie is, beide kunnen we nauwelijks beinvloeden en nauwelijks voorspellen.
Veel mensen hebben in het verleden gedacht dat ze met simpele wijsheden het weer konden voorspellen, en met simpele grafiekjes de beurs. Maar na verloop van tijd moesten ze toegeven dat het voorspellen onmogelijk was. De meeste beleggers die ik ken kopen nu hun aandelen gewoon op de eerste dag van de maand zonder ook maar een seconde naar de koers te kijken, om te voorkomen dat ze in verleiding raken tot speculeren. Zoals MrFOB heel mooi zei: "Glazen bol maar laten vallen, scherven brengen geluk".

Is het dan echt onmogelijk om met verstand te beleggen?

Toen herinnerde ik me ineens een citaat uit het boek "de menselijke maat" van Salomon Kroonenberg: "we kunnen nauwelijks het weer van volgende week voorspellen, maar we weten met grote zekerheid dat het na de zomer een koudere herfst en winter komt". Met dit citaat wilde hij vooral duidelijk maken dat het weer niet lineair, maar cyclisch is, niet alleen een jaarlijkse cyclus, maar ook cycli van duizenden jaren die de ijstijden veroorzaken. Deze cyclus heeft te maken met schommelingen in de aardbaan, zie Milankovic cyclus.
 
Het weer van afgelopen tijd laat dit patroon duidelijk zien. Geen enkele meteoroloog kon precies voorspellen wanneer het tropische weer en de droogte zouden ophouden. Maar iedereen was er van overtuigd dat we in oktober geen tropisch weer meer zouden hebben.
Zo gaat het ook met koersen. Het vorig jaar heb ik in juni al gezegd dat de Bitcoin vroeg of laat flink zou gaan kelderen. Ik had echter nooit verwacht dat de koers nog zo lang zou doorstijgen. Maar zodra de koers ging dalen, begon de Bitcoin een verloop te tonen dat heel voorspelbaar was, en al vaker had laten zien: de Bitcoin zakte in golven in elkaar. In januari 2018 poste ik het koersverloop van  eind 2013 en van eind 2017, en de koersval vertoont veel overeenkomsten:

Zie ook Bitcoin: zoek de verschillen

Ondertussen zijn we ruim een half jaar verder, en de Bitcoin vertoont nog steeds de golvende dalende beweging:

Conclusie: het exacte moment van een crisis is moeilijk te voorspellen: maar het verloop van een crisis is behoorlijk voorspelbaar.

De beurs doet dit ook. De beurs staat op dit moment hoger dan gemiddeld, dus zou je kunnen zeggen dat het zomer is op de beurs. Er zijn af en toe dagen met regen, maar de beurs herstelt zich meestal zeer snel. Wanneer de herfst invalt is niet duidelijk. Misschien hebben we nog een hele lange mooie nazomer en kunnen we tot oktober in de korte broek, maar misschien komt er eind augustus al een koufront op ons af, en zingen we allemaal mee met Gerard Cox.

De vraag is: is het nu verstandig om zomergoed te zaaien? Er is een kansje dat het spul net opkomt en misschien net in bloei komt, maar er is een vele grotere kans dat het goed verregent. Met aandelen is het ook zo: wellicht maak je de komende jaren nog wat winst, maar niemand kan voorspellen wanneer je moet uitstappen voordat het te laat is. Een flinke crisis kan de koers zomaar een stuk of 5 jaar terug in de tijd slingeren. Alle winst op investeringen die je dan de afgelopen 5 jaar hebt gedaan zijn plotsklaps verdampt, en zelfs minder waard geworden. Een bankrekening had dan zelfs meer opgeleverd.
De kans dat een crisis binnen 5 jaar ontstaat is enorm groot, dus ook de kans dat je eigenlijk veel beter even kan kunnen wachten met investeren.

En ben ik met deze beredenering dan de beurs te slim af? Waarom doet de beurs dit zelf niet? Speculanten en hun computers zijn heel goed in het voorspellen van korte termijn schommelingen, en daar verdienen ze veel geld mee. Maar professionele speculanten kunnen het niet veroorloven om hun geld een tijdje niet te beleggen. Geen enkele investeerder in een fonds zou het accepteren als een fonds een jaar lang geen geld zou investeren omdat het fonds bang is dat de beurs binnen een jaar crasht. En zeker niet nu de koers nog steeds aan het stijgen is. Kortom, de meeste mensen op de beurs hebben geen lange termijnplanning. Er moeten targets gehaald worden, jaar op jaar.

Ik heb daar geen last van. Ik ben alleen geinteresseerd naar wat het over pakweg 20 jaar waard is. En ondertussen zijn er genoeg alternatieven voor beleggen die veel zekerder zijn. In ons geval is dat aflossen of bijstorten in de spaarhypotheek. Voor een ander is wellicht het investeren in zonnepanelen een optie. Deze dingen zijn veel minder conjunctuurgevoelig, en is je winst veel meer gegarandeerd. Het enige nadeel dat ik wellicht voor doemdenker wordt uitgemaakt, (of angsthaas;-)).

Crowdfunding update: nog steeds in de gevarenzone

Het afgelopen jaar heb ik in enkele crowdfundingprojecten geinvesteerd: twee keer 50 euro bij Lendahand, en vijf keer 100,- bij Geld voor Elkaar. Ik heb bewust gekozen om steeds het minimumbedrag in te leggen, om zo optimaal te spreiden. Op dit moment heeft nog geen investering betaalproblemen. Sterker nog: een investering heeft besloten om de boel vervroegd af te lossen!
Toch ben ik er niet mee doorgegaan, zoals de onderstaande grafiek pijnlijk duidelijk zal maken.

De rode lijn is bedrag dat ik uit heb staan. Dit is dus in de min. Op de piek had ik dus 600,- geparkeerd bij de crowdfundingsbedrijven. De blauwe lijn laat zien hoeveel geld er in het meest gunstigste geval terug gaat komen. De groene lijn is het verschil, dus de winst. Na verloop van tijd wordt er langzaam wat terugbetaald, dus de rode en blauwe lijn worden steeds kleiner. Zodra een investering niet meer zou kunnen terugbetalen, gaat de groene lijn dalen.

En hier zit dus het probleem: na bijna 2 jaar investering, is het netto resultaat nog steeds bijna 400,-. Dit is een groot bedrag ten opzichte van de winst van bijna 100,- die in het meest gunstigste geval tot mij komt. De kans dat er in de komende jaren een bedrijf gaat klappen is zeker reeel, en dan zou alle winst ineens verdampen.

De huidige statistieken bij mijn geld voor elkaar ziet er nu zo uit:

 

Ter vergelijking heb ik lijnen toegevoegddie uitdrukken wat de winst zou zijn geweest als ik hetzelfde geld ergens zou kunnen stallen tegen een rendement van 4%, 6% of 8%. Als alles goed gaat, dan zullen we op het einde ongeveer op 5-6% uitkomen. Maar je kunt je afvragen of het het risico waard is, als bijstorten op de spaarhypotheek ongeveer evenveel oplevert.
 Wat gaan we dan wel doen? Wachten tot er een crisis komt, en dat alle aandelen goedkoop zijn. Kan nooit langer dan een paar jaar duren. En tot die tijd investeren in de hypotheek.

Klussen

Vorige week heb ik de hele gang en badkamer overhoop gehaald, deze week werd het tijd om dingetjes mooier te gaan maken. Onze wastafel had veel zwarte vlekken doordat er vocht in het hout was getrokken. Ik heb geprobeerd om dit met ontwewringswater te verwijderen, maar de vlekken bleven bestaan. Uiteindelijk heb ik er een laagje houtkleurig plamuur op gedaan. Hiermee heb ik meteen de kieren opgevuld. Even was ik in de verleiding om gewoon wat foundation te gebruiken uit het kastje, het is immers allebei plamuur:-)

Daarna een dikke laag jachtlak erover en de boel blinkt weer als nooit tevoren:

 

In de gang had ik alle oude latten verwijderd. Toch kon ik niet meteen beginnen met gipsplaten, want de latten hadden vaak een overspanning van 60 centimeter of meer, terwijl gips bij voorkeur maximaal 30 centimeter kan overspannen. Dus moest ik wat extra latten gaan timmeren. Bij de loze ruimte betekent dit een extra constructie. Gelukkig heb ik nu latten genoeg:

En daarna de gipsplaten er tegenaan. Dat fleurt de boel meteen op!

Ik kon vooral niet wachten om die lelijke verwarmingsbuizen te bedekken. Ik wil die verwarmingsbuizen de komende 20 jaar niet meer zien:

En dan komt het laatste puntje: de toilet. Het wandje achter de toiler was slap geconstrueerd, dus dat gaat nu beter gebeuren. Maar nu ik de boel toch open heb liggen, komt er een ander probleempje opspelen: deze toilet spoelt niet heel goed door.

Een oorzaak kan zijn dat de afvoerpijp niet ontlucht/belucht wordt. Hierdoor kan er geen lucht aangezogen worden als er wordt doorgespoeld. De afvoerpijp ventileren is niet gemakkelijk. Ik heb grofweg 4 keuzes:

1. Trek de afvoerpijp door naar de zolder. Dit is behoorlijk ingrijpend, want dan moet ik het muurtje achter de toilet doortrekken naar het plafon. 
2. Maar een ventilatierooster in de buitenmuur. Dit is ook een hoop gedoe: boren door de muur, met een lange ladder een roostertje bevestigen etc.
3. Zet een beluchtingsfilter op de afvoer in het bestaande muurtje. Het probleem is dat deze filters verstopt kunnen raken, en de filter zit dan achter tegels.
4. Zet een ontluchter op de afvoerpijp van de wastafel. Deze afvoer komt uit op de afvoer van het toilet, dus dan kan er toch lucht bij. Bij de afvoer van de wastafel kan ik gewoon bij.

Ik neig naar puntje vier, vooral omdat het het minst drastisch is. Iemand andere suggesties?

Ten slotte was er een klusje dat de toilet beter zal laten doorspoelen: grondig schoonmaken. En zat een kalklaag van enkele millimeters in de afvoerpijp:

Die liet gelukkig gemakkelijk los, dus het glazuur van de pot is nog goed. Waarschijnlijk kunnen de grote boodschappen nu een stuk gemakkelijker naar beneden roetsjen.
 
zie ook:
slopen!