Poort opgeknapt

Waar ik me al een tijdje aan stoor is de gesteldheid van mijn poort. Het ding rammelt, de klink is gammel en veert niet meer automatisch omhoog, er zitten gaten in van voorgangers van sloten en er zitten zelfs verschillende soorten hout in. Het schuifslotje was wat mij betreft het toppunt: dit oogje bestond uit een metalen boogje dan op hoogte werd gehouden door enkele moertjes.

Dit was de binnenkant:

En de buitenkant:

Voor een nieuwe poort met sluitwerk tel je zo een paar honderd euro neer. Dat moest simpeler kunnen. Ik heb het kozijn opnieuw vastgezet, en de hele deur groen geverft:

Dit groen is precies dezelfde kleur als de poort van de buren, dus het matcht mooi. Vervolgens heb ik bij de kringloop voor een euro een nieuwe klink gehaald, die een ingebouwd veertje heeft. Dit is het resultaat binnenkant:

Linksboven kan je zien dat ik het verroeste boogje heb vervangen door een houten blok. De buitenkant ziet er nu zo uit:

Mijn huisnummer heb ik ook weggehaald. Het nummer bij de voordeur lijkt me voldoende.
Zo, voor 20,- ofzo kan deze poort weer een paar jaar mee.

zie ook:
andere doe het zelf projecten

FIREplan: stoppen voor mijn 50ste?

Eigenlijk bespreek ik hier vooral dat ik gewoon aan het aanmodderen ben: beetje klussen, bezuinigen en sparen, zonder verder de toekomst in te kijken. En eerlijk gezegd ben ik nooit heel veel met de toekomst beziggeweest. Eerst het heden op orde brengen, dan pas aan de toekomst denken. De afgelopen week kwamen er veel mensen op mijn pad die al duidelijk een keuze hebben gemaakt. Ik heb ze gesorteerd van "NOT", via "HOT" naar FIRE:

NOT:
Dit weekend ben ik naar maarliefst 2 Abrahamfeestjes geweest. Beide kennissen vertonen veel overeenkomsten: beide hebben ze een eigen bedrijf en hebben duidelijk hart voor de zaak. Van de andere kant heeft de ene al een keer een beroerte gehad en bij de andere klaagt de vrouw dat hij nooit thuis is. Werk kan wel leuk zijn, maar de vraag is of het niet ten koste gaat van goed leven. Ik denk dat ze beide een stuk rustiger aan zouden kunnen doen of zelfs stoppen met werken, maar het komt blijkbaar niet in hen op.

HOT:
Hot staat voor happy, opportunity rich and timerich. Deze term is duidelijk van toepassing op 2 personen die op mijn pad kwamen.
De eerste is een man die ik in mijn volkstuin ontmoette. Hij heeft een eigen bedrijf waar hij maximaal 3 dagen per maand(!!) werkt. Dankzij het feit dat hij een bedrijf heeft heeft hij veel belastingvoordeel. Zo kan hij goedkoop een elektrische auto leasen. Voor de rest is hij zijn eigen huis aan het bouwen en doet hij veel vrijwilligerswerk. Dit klonk mij als muziek in de oren!
De andere persoon heb ik afgelopen week live gezien: Heino hield zijn afscheidstoernee (laten we het niet over muzieksmaak hebben, een avondje wansmaak mag best ooit). Heino is onlangs 80 jaar geworden, en zijn stem heeft weinig geleden in zijn carrière. En hoewel de blonde Duitser al lang en breed binnen is, gaat hij door omdat zingen zijn passie is. En wat misschien nog veel belangrijker is: hij neemt zichzelf niet zo serieus. Veel zelfspot houdt hem jong. Overigens heeft hij al aangegeven dat hij niet stopt met zingen, wel met toernees .

FIRE
En ten slotten hebben we nog: Mr FOB is op zijn 49ste gestopt met werken. Gefeliciteerd!

En waar sta ik?
Ik ben nu 38, en ik bedacht me dit weekend dat (ongeveer) 50 voor mij best veel mijlpalen heeft:

• Na 12 jaar stopt de alimentatie.  Mijn vaste lasten zullen daarna dus aanzienlijk dalen. Overigens is de alimentatie aftrekbaar, dus is het niet onvoordelig om tot die tijd door te blijven werken.
• Mijn zoon is dan 21 en hopelijk redelijk zelfstandig
• Mijn spaarhypotheek is dan 21 jaar oud. Hopelijk is de spaarhypotheek tegen die tijd zo ver ingekort dat hij niet meer bestaat. 

Maar waar zou ik voor kiezen? Ben ik tegen die tijd ook een workaholic die een duur Abrahamfeest geeft? Of durf ik de stap te zetten om een paar uur als zzp'er te werken? Of kan ik gaan rentenieren?

Tuinset van gerecycled hout

Enkele weken geleden was ik begonnen met het fabriceren van een tuinset van planken die ik uit het plafond in de gang had overgehouden. Ik werd helaas opgehouden door twee dingen: tijdgebrek en een zaaggebrek. Met een decoupeerzaag kan je namelijk niet echt goed rechte stukken zagen. Gelukkig was er een tijdje terug een cirkelzaag in de aanbieding en was het nu carnavalsvakantie in het zuiden, dus kon ik verder, met dit als resultaat:

Hoewel het een flink karwei was (alles opmeten, lijmen, voorboren etc), koni k de productie redelijk stroomlijnen door de boel in serie te produceren. Hier zie je een hoop halve krukjes:

En nadat de krukjes hun vorm hadden gekregen heb ik een prototype tafel gemaakt en door mijn zoontje laten testen. Het wordt immers ook zijn tuinset, en ik wil graag dat hij er ook  mee instemt:

Zoals je ziet zijn er nog steeds verfresten te zien, en is de binnenkant zelfs helemaal wit (dit was de zichtbare kant van het plafond). Ik vind het niet nodig om de verf verder te verwijderen: men mag gerust zien ndat het afvalhout is.

En waar ik misschien nog het allermeest tevreden over ben: van alle planken die ik heb gebruikt (ik heb er nog een hoop over) is dit het zaagafval:

Door van te voren slim te meten heb ik heel veel hout kunnen besparen. Kosten: hooguit een tientje aan lijm en schroeven. Ik heb nu bijna alle stukken korter van 110cm gebruikt, ik heb ook nog een hoop langere planken van 200cm of meer. Wellicht kan ik daar nog een keer een tuinbank van maken.

zie ook:
tuinmeubilair zelf maken
slopen van plafond in de gang
andere doe het zelf projecten

Plons! Huis boven water!

De nieuwe WOZ waarde is bekend en jawel: een stijging van 12%! Het vorig jaar is de waarde gelijk gebleven, dus blijkbaar viel er iets in de halen. Dit betekent dat mijn huis (officieel nog steeds deels van m'n ex, maar je begrijpt wat ik bedoel) nu boven water staat!

De komende tijd moet er nog het een en het ander aan de hypotheek worden gesleuteld, maar zelfs als ik de overwaarde bij de hypotheek optel, kom ik nog steeds ruim onder de WOZ waarde. Aangezien ik NHG heb, heeft dit geen gevolgen voor de risicoopslag.

Allemaal leuk en aardig, maar de OZB zal ook flink stijgen. Heb ik reden om te klagen? Niet echt. De huidige WOZ waarde is 22 mille onder de taxatiewaarde. Daarnaast heeft onze hele straat te maken gehad met een flinke waardestijging:

Het blijft interessant om te zien waarom deze waarden zo varieren. Gemeenten correleren verschillende huizen met elkaar om er voor te zorgen dat de onderlinge prijzenverschillen acceptabel blijven. Het gekke hierbij is dat onze 8 bijna identieke huizen niet met elkaar worden vergeleken, maar allemaal afzonderlijk worden ze vergeleken met een stuk of 3 andere huizen in andere kerkdorpen. Dit verklaart deels de onderlinge verschillen. Huis 6 wellicht zo hard gestegen omdat het onlangs van eigenaar is veranderd.


Dit betekent ook iets voor mijn eigen vermogen. Dor de scheiding liep mijn eigen vermogen grafiek flinke averij op:

Maar dankzij deze waardevermeerdering is de hele negatieve val verdwenen:

Zie ook:

mijn hypotheekoverzicht

Living on the edge: weg met verzekeringen!

Afgelopen week zijn we met de financiele adviseur om de tafel gaan zitten om alle verzekeringen op te splitsen. Een mooie gelegenheid om ze allemaal onder de loupe te nemen.

ORV
Voor de overlijdensrisicoverzekering betaalden we samen pakweg 19,- per maand. De adviseur kwam zelf met het idee dat ik deze verzekering niet meer nodig heb: de hypotheek vereist het niet meer, en ik heb geen financieel risico als mijn ex overlijdt (het enige "risico" is dat ik minder alimentatie hoeft te betalen, maar wees gerust, ik zal haar niet voor een trein gooien). Mocht ik te komen overlijden, dan zal mijn zoontje minder erven dan hij misschien gehoopt had. Maar mijn beide ouders zullen voldoende nalaten tegen de tijd dat hij volwassen is.
Mijn ex houdt trouwens wel een ORV aan. Als ik kom te overlijden, dan ontvangt ze geen alimentatie meer, vandaar.
Kijk, dat is een financieel adviseur naar m'n hart: ook adviseren als er geen financieel produkt nodig is.

Reisverzekering
Deze verzekering was ik destijds al niet zo mee eens. We betalen ruim 10,- per maand voor een doorlopende reisverzekering. Maar zovaak gaan we nu ook weer niet op vakantie. Bovendien hadden we ook bagagedekking. Behoorlijk zinloos voor die armoedige spullen die ik altijd meeneem. En bovendien: als ik in Nederland onderweg iets verlies dan is het pech gehad, maar in het buitenland zou ik het kunnen reclameren? Onlogisch dus, dus weg ermee. Ik bekijk gewoon per vakantie of zulke verzekering zinnig is.

WGA hiaat
Bij mijn vorige werkgever had ik een WGA hiaatverzekering. WGA staat voor Werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten en is geregeld in de WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen). Een heel gedoe, maar het komt er grofweg op neer dat je bij arbeidsongeschiktheid een (gedeeltelijke) uitkering krijgt, die aanzienlijk lager kan zijn dan het huidige salaris. Een WGA hiaatverzekering kan dit gat opvangen.
Heel toevallig kwam er deze week een aanbod voor een WGA hiaatverzekering van mijn nieuwe werkgever binnen. Kosten: bijna 4,- per maand.
Ik ga deze verzekering niet afsluiten. Mocht ik arbeidsongeschikt worden, dan zal ik het gewoon doen met wat de overheid me gunt. Hopelijk ben ik tegen die tijd al een stuk meer financieel onafhankelijk, maar nog beter overkomt me dit niet natuurlijk.

Inboedelverzekering
Deze heb ik een gemengd gevoel bij. Inboedelverzekering wordt ingesschat op basis van een statistisch model. Men bekijkt gewoon de waarde van het huis en hoeveelheid inwoners, en dan schat met een waarde van de inboedel. Als je kiest om minder dan dit te verzekeren, dan krijg je dus ook minder betaald. Op dit moment is onze inboedel voor 130.000 (!!) ingeschaald. Als ik zou besluiten om maar 50.000,- te verzekeren, dan ben ik dus volgens hun model onderverzekerd, zelfs als er in mijn huis maar voor 40.000 aan spullen staat. Als alles zou afbranden ofzo, dan zou ik in dit geval maar pakweg een kwart van de schade vergoed krijgen.
130.000,-?! Ik weet dat alles opgeteld een aardige duit waard is, maar in de verste verte geen 130.000,-. Ik betaal dus relatief veel voor deze verzekering. Op dit moment is dat ongeveer 13,- per maand, met vertrek van mn ex zal dit wellicht wat minder worden. De vraag is of ik het verlies van de inboedel zou kunnen opvangen. In het ernstigste geval kan ik tijdelijk spullen van de kringloop halen. Voor 5000,- heb je al weer een aardige inrichting. Bovendien zijn de dingen die echt waarde hebben emotionele dingen. Daar helpt een verzekering niet tegen. Ik ben nog aan het twijfelen. Iemand advies?
zie ook:
2019 wordt een barebone jaar

Energiemeter

Het wordt weer eens tijd om stappen te zetten in mijn energieverbruik. Mijn doel is niet perse om het verbruik zo laag mogelijk te krijgen, maar wel om al het energieverbruik onder de loupe te nemen.

En als het objectief moet, dan doen we het dus echt objectief, dus heb ik een energiemeter gekocht:

Kosten: pakweg 20,-. Ik moet dus eerst ongeveer 100 kWh besparen voordat ik winst ga maken...

Ik wil vooral gaan kijken naar het vast verbruik. Staan er ergens lampen voor niks te branden enzo. Dus heb ik als eerst mijn pijlen op de meterkast gericht. Daarin hangt namelijk een kastje dat het glasvezel ontvangt, vervolgens een router, en vervolgens staat er bij de televisie ook nog een kastje permanent aan. Na wat meten kwam ik tot het volgende resultaat:

• alleen glasvezelkastje: 4W
• met router erbij: 12W
• met televisiekastje: 17W

Dit lijkt allemaal niet veel, maar over een heel jaar tikt het toch aan: elke watt verbruikt 8.76kWh per jaar. Deze 17W staat dus gelijk aan 149W, oftewel 10% van mijn stroomverbruik! Uitgaande van 20cent per kWh kost me dit jaarlijks ongeveer 30,-. Wat zou een handige besparing zijn?

1) handmatig alles aan en uit zetten
Ik zou voor het slapen gaan en voor vertrek naar het werk alles uit kunnen zetten. Op die manier zou ik de helft tot 3/4 van de energie kunnen besparen.
Dit is iets wat ik zeker niet ga doen. De besparing is redelijk op jaarbasis, maar dagelijks is het nog geen 10 cent. Dit lijkt me teveel op zegeltjes plakken, en dat doe ik ook niet.


2) een tijdschakelaar
Ik zou een tijdsschakelaar op het hele gedoetje kunnen zetten, en de boel uitzetten van bijvoorbeeld 23u tot 7u. Op deze manier heb ik er geen omkijken naar en bespaar ik toch 1/3 van de kosten, dus pakweg een tientje. En misschien wel een groter voordeel: op deze manier dwing ik mezelf om mijn schermen na 23u uit te zetten.
Er kleeft ook een nadeel aan: mijn vaste lijn doet het dan ook niet. De enige verbinding met de buitenwereld is dan sms of mobiel bellen.

3) alleen het televisiekastje uitzetten.
Ten slotte kan ook alleen het televisiekastje uitzetten. De televisie en toebehoren heb ik wel op een verlengkabel met schakelaar zitten om standby-stroom te minimaliseren, maar het televisiekastje at wel altijd direct in het stopcontact geprikt, omdat ik hoorde dat dat ding vaak updates moet doen enzo. Maar de televisie staat hier hooguit een uur per week aan, hoofdzakelijk als mijn moeder oppast. De overige 167uur staat het kastje dus te wachten tot er een update langs komt.

...tot vandaag dan. Het kastje gaat gewoon uit samen met de televisie. Dit bespaart me 7W, dus 44kWh, of ongeveer 8 euro, en ik hoef er helemaal niets voor te doen. Het enige nadeel is dat het iets langer duurt voordat de televisie is opgestart, omdat er nu steeds eerst even een update gedaan moet worden. Dat heb ik er wel voor over.

Ziezo, over 2 en een half jaar is mijn energiemeter al terugverdiend:-)

zie ook:
2019 wordt een barebone jaar

Tuin meubilair zelf maken

Vanaf vorige week is de scheiding ook bij de burgelijke stand ingeschreven, alweer een stap gezet! De volgende stap is dat ik het huis een nieuwe sfeer wil geven. Ik vind het daarbij heel belangrijk dat mijn zoontje ook veel inspraak heeft, zodat het een echt mannenhuis wordt. Mocht er ooit een nieuwe partner komen, dan is het tenminste duidelijk wie hier als eerste woonde.

Afgelopen zaterdag was het bij vlagen mooi weer, en was het een mooie gelegenheid om te bedenken wat er in de tuin moet veranderen. gingen mijn zoontje en ik bedenken hoe we de tuin willen inrichten. Van onze huidige tuinset zijn al enkele stoelen gesneuveld, en bovendien is het behoorlijk lomp. Dus ontstond het idee om tuinkrukken in de steigerplankenstijl te maken. Samen met m'n zoontje hebben we besloten hoe hoog ze zouden moeten worden. En na een middagje samen zagen was dit prototype het resultaat:

Het bovenblad ligt er nog los op, waarschijnlijk gaat dit meer uitsteken.

Een oplettende lezer ziet meteen welke planken dit zijn: dit zijn de planken die ik een half jaar geleden van het plafond van de gang heb gehaald:

Aan de onderkant is dit hout wit gelakt, maar aan de zijkant zit er alleen wat donkergroene grondverf aan. Ik ga de kruk nog wel schuren, maar de verfresten mogen er wat mij betreft aan blijven zitten.

Uiteindelijk wil ik 4 krukken en een tafel gaan maken. Met resthout vereist dat nogal wat meetwerk. Een duidelijk geval met roeien met de riemen die je hebt. Daarom heb ik eerst alle planken op lengte gesorteerd en opgemeten:

Dit is inderdaad meer gedoe dan gewoon naar de bouwmarkt gaan voor een stel nieuwe planken. Maar dan is de lol eraf. Hout is een duur en duurzaam product, en daar moeten we zuinig op zijn. Zonde om zomaar weg te gooien.

Hier zie je duidelijk het verschil tussen een consument en een minimalist: een consument loopt door de winkel en fantaseert wat hij of zij met al die spullen zou kunnen doen, maar in huis pakt-ie alleen wat nodig is.
Een minimalist doet het precies andersom: die gaat alleen naar de winkel als het echt nodig is, en kijkt juist bij de spullen in huis wat je ermee kunt doen. En zo kijk ik dus steeds wat ik met restmateriaal kan. Zo gebruik ik een oude tafel als buitenwerkbank:

(die kleerhanger heeft er niets te zoeken, die heeft mijn zoontje laten slingeren). Maar na al dat gezaag kom ik tot de conclusie dat ik echt een cirkelzaag moet kopen. En die was zondag toevallig in de aanbieding, dus heb ik meteen een impulsaankoop gedaan. Mar wel iets wat ik al heel lang heel hard nodig heb. Zo zullen krukjes 2 t'm 4 en de tafel een stuk sneller gaan.

zie ook:
andere doe-het-zelfprojecten

Saving rate en eigen vermogen na scheiding

Door dat scheidingsgedoe duurde het iets langer om de balans van 2018 op te maken. En als ik toch zo laat ben, dan kan ik meteen gaan kijken wat het effect heeft vanaf deze maand. Officieel zijn we pas volgende week ofzo gescheiden, maar in excel hou ik 1 januari aan, das een stuk handiger.

Vanaf 1 januari telt haar inkomen niet meer mee in de saving rate. Bovendien betaal ik nu alimentatie. Ik zou eindeloos kunnen piekeren om te beslissen of alimentatie een "misgelopen inkomstenbron" is of een "vaste last", maar ik hou het voorlopig gewoon op een vaste last. En daarmee blijft mijn saving rate nog steeds fier overeind:

Zoals je ziet stuitert de maandelijkse saving rate alle kanten uit (advocaten betalen enzo), maar doordat ik minder uitgeef blijft de gemiddelde saving rate rond de 30%. Ik ben helemaal niet ontevreden!

Maar de grootste klap komt natuurlijk bij het eigen vermogen. Zoals je vorige week kon lezen moet ik een stuk overwaarde aan m'n ex betalen. Het zal wellicht nog een paar maanden duren voordat het huis officieel op mijn naam staat. Tot die tijd probeer ik al een deel van de overwaarde te betalen. Deze betalingen zijn dus eigenlijk aflossingen, en geen kosten, dus heb ik deze schuld als "onderhandse lening" toegevoegd aan de balans.

Daarnaast is haar spaargeld van de statistieken verdwenen, maar dat was niet zoveel. Maar van de andere kant: haar studieschuld is ook verdwenen. Maar er is nog iets veranderd waar ik geen besef van had: ik kan het spaargeld van mijn zoontje niet meer bij "ons" bezit rekenen. Het is namelijk niet meer van "ons", maar van hem. Als we het vorig jaar even een financiele tegenslag hadden, haden we dit kunnen opvangen met zijn spaarrekening (om uiteraard later terug te betalen). Nu is dit niet meer mogelijk, anders zou het een zooitje worden. Dus wat is de schade?

Klabam! Even 30% jaarinkomen in rook opgegaan. De euforie van een positief eigen vermogen was van korte duur. Van de andere kant: ik heb nog geen nieuwe WOZ waarde voor dit jaar. De taxatiewaarde was 45.000,- hoger dan de huidige WOZ waarde, dus als ik dat meetel, dan zit ik wel boven water. En met een savingrate van 30% zou dit dipje binnen een jaar opgevangen moeten kunnen worden. Zoals je kunt zien heeft de maand januari al een flinke hap van de schuld afgehaald, dankzij de vakantieuitkering van mijn vorige werkgever. Ik ga er van uit dat dit dipje over enkele jaren nauwelijks te zien is in de enorme stijgende lijn.

Ten slotte mijn "financiele onafhankelijkheidsberekening". Met andere woorden: welk deel van mijn uitgaven kan ik met passieve inkomsten dekken?

De piekjes die je ziet is de kinderbijslag die vier keer per jaar binnenkomt. Iedereen heeft zo zijn eigen definitie van passief inkomen, maar voor mij is onvoorwaardelijk overheidsgeld wel degelijk passief inkomen. Ik hoef er immers niets voor te doen.
Maar deze bron is nu voorgoed verdwenen, want mijn ex krijgt de kinderbijslag vanaf nu. Achja, hierdoor wordt deze grafiek een stuk overzichtelijker.

zie ook:
een overzicht van mijn hypotheekaflossingen

I now pronounce you ex husband and ex wife. You may not kiss the bride anymore!

Afgelopen weken heeft een rechter veel geld verdiend door even een stempel op een stuk papier te zetten. We zijn nu dus officieel gescheiden. We hadden de formulieren al begin december opgestuurd, het is echt idioot hoe lang zoiets moet duren.

In oktober en november hebben we alles met een mediator geregeld. Behalve de laatste stap: de weg naar de rechter moet door een advocaat worden gedaan. En die vraagt ook een belachelijk bedrag voor...ja, wat eigenlijk? In zijn disclaimer staat dat hij niet verantwoordelijk is voor de inhoud van het convenant. Waarom moeten we hem dan zulk vorstelijk salaris betalen? Enfin, het zal allemaal wel. Ik ben al lang blij dat we deze rovende pruikendragers niet in levende lijve hebben moeten zien.

Voordat we aan het mediatortraject begonnen, waarschuwden enkele mensen dat de relatie langzaam grimmiger kan worden, en waar je eerst redelijk tegenover elkaar stonden, worden de relatie steeds harder. En dan kunnen milde verbale toezeggingen ineens heel hard veranderd worden. Gelukkig is ons dat scenario bespaard gebleven. We kunnen nog steeds prima door een deur. We zitten bij dezelfde vereniging en zien mekaar veel op verjaardagen. We hebben de verjaardag van ons zoontje samen gevierd, en afgelopen maand hebben we zelfs ergens samen muziek gemaakt.

Een paar afspraken die er gemaakt zijn waar ik zeer tevreden over ben:
-de alimentatie valt me reuze mee, zeker als dit vergelijk met wat er in het verleden maandelijks uitging.
-De mediator had de oorspronkelijke hypotheekgegevens gebruikt voor alle berekeningen. Toen ik zei dat dat de hypotheek ondertussen een slordige halve ton lager stond, was hij totaal verbaasd, en eigenlijk mijn ex ook. (ik heb onze financien nooit echt goed aan haar kunnen uitleggen). Dus heb ik beroep gedaan op redelijkheid: dit bedrag heb ik afgelost van mijn eigen budget, terwijl ze haar eigen budget aan eigen spullen heeft besteed die ze nu allemaal mag houden. Ook is de waarde van het huis pas recentelijk omhoog gegaan. Uiteindelijk is ze akkoord gegaan met 10.000 minder dan de taxatiewaarde, dus ik hoef haar 5.000 minder te betalen. De overwaarde is nu ruim 14.000,-. Het betalen is natuurlijk nog steeds zuur, maar dit hoort nu eenmaal bij gemeenschap van goederen, dus daar kan ik me beter zo snel mogelijk overheen zetten.
.-de katten zullen maximaal een jaar bij mij wonen. Buitengewone kosten zoals dierenarts zal mijn ex betalen. Als ze na een jaar nog niets heeft gevonden zal ze voor een andere oplossing moeten op zoek moeten gaan. Ik ben die beesten al redelijk beu, maar voor mijn zoontje is het hier nu extra leuk.

De volgende stap is om de laatste vaste lasten uit elkaar te pluizen en de hypotheek over te zetten. Pas dan ben ik haar de overwaarde verschuldigd. Ik probeer nu zoveel mogelijk te sparen, zodat ik een groot deel van die overwaarde contant kan afrekenen. Sterker nog ik heb 10% van dit bedrag al naar haar overgemaakt. Volgende week ga ik eens kijken wat dit allemaal met mijn saving rate en eigen vermogen doet.

Deze belegger neemt de chicken exit

Een jaar geleden heb ik mijn eerste stapjes in de beleggingswereld gemaakt. Hoewel ik dit tijdsstip geen goed moment vind om in te stappen, leek het me nuttig om al vast wat aan het beleggen te snuffelen. En zo heb ik ondertussen ruim 1200,- ingelegd in ETF's:

De eerste maanden van het jaar investeerde ik steeds hetzelfde bedrag. Daarna ging het wegens de huiselijke schermutselingen wat chaotischer. In de bovenstaande grafiek is het moelijk te zien hoe het koersverloop was, dus heb ik nog een grafiek gemaakt:

Hier zie je het verloop van de winst/verlies. Maar eigenlijk zegt winst of verlies niet zo veel: het gaat er om hoeveel geld er is ingelegd, en hoe lang. Op die manier kan je het echte rendement bepalen. Ik heb het rendement als volgt inzichtelijk gemaakt: ik heb berekend wat ik hypothetisch zou moeten hebben als ik hetzelfde geld naar de bank had gebracht tegen 2%, 4%, 6%, 8% en 10% rente. En dan zie je dat ik een heel tijdje op 10% winst stond...tot aan het einde van het jaar.

In decmber begon het heet onder mijn voeten te worden. De beursen begonnen op en neer te schieten. Ik ben al zeker een jaar er van overtuigd dat de crisis niet langer dan 5 jaar op zich laat wachten. Helaas zijn crisissen niet nauwkeuriger te voorspellen dan dit, maar afgelopen december leek het er op dat we daadwerkelijk de afgrond in gingen zakken.

Bovendien kan ik tijdens de scheiding wel wat extra geld gebruiken. Binnenkort moet ik de overwaarde van het huis aan m'n ex gaan betalen (hierover later meer), en hoe minder extra hypotheek ik moet aanvragen, hoe beter. Overigens is afgesproken dat het belegde geld naar mij gaat.

Dus had ik het volgende met mezelf afgesproken: mocht de koers van VWRL weer boven de 70,- komen, dan heb ik geen verlies geleden, en kan ik nog de "chicken exit nemen". Voor degene die niet weten wat een chicken exit is: dat is een uitgang aan het einde van een wachtrij van een achtbaan. Zo kan je toch bij je vrienden in de rij blijven staan die wel genoeg zenuwen hebben, maar kan je vlak voordat je wordt gelanceerd uitstappen. Dit is vooral handig bij attracties zoals Baron 1898, daar kan je de "voorshow" bekijken zonder dat je daarwerkelijk de achtbaan in hoeft.
Mocht de koers binnenkort niet meer boven de 70,- komen, dan zou ik gewoon blijven zitten. Zonder dit geld is er geen man overboord, dus dit huis zal gewoon blijven draaien. Maar de 1200,- is wel welkom.

Tot mijn verbazing begon de koers als een idioot te stijgen. Engeland stevent af op een chaotische brexit, in Amerika zit de helft van de ambtenaren thuis en dreigen hun hypotheek niet meer te kunnen betalen, en de groeicijfers van China en Apple vallen tegen, maar toch is iedereen rasoptimistisch.
En zo bereikte afgelopen vrijdag de koers van 70,- en werd mijn verkooporder uitgevoerd. Zoals je in de grafiek kunt zien heeft dit avontuur ongeveer 1% rendement opgeleverd. Geen vetpot, maar nog altijd meer dan een spaarrekening. Ik heb nog wel een paar verdwaalde aandelen, die laat ik staan omdat die transactiekosten met zich meebrengen.

Het komende jaar ga ik mijn spaargeld investeren in de overwaarde van het huis, hypotheek en eventueel woningverbeteringen. Tenzij er een crisis uitbreekt natuurlijk, dan stap ik gezellig weer in.

zie ook:
begonnen met beleggen
nu beleggen is als zomergoed zaaien in de herfst

Gasverbruik vs temperatuur

Vorige week melde ik dat het gasverbruik nog niet echt significant lager ligt dan vorige maand. Het gasverbruik in de huidige winter lijkt als een gemiddelde:

De vraag is alleen: hoeveel verschilt de ene Nederlandse winter van de andere?


Na wat googlen kwam ik bij een website die de gemiddelde maandelijkse Nederlandse temperatuur noteert in De Bilt:

bron: wintergek.nl

De vergelijking is treffend: hoe kouder de maandelijkse temperatuur, hoe meer gasverbruik (no shit Sherlock). Zo zie je heel mooi de koude januari 2017 en februari 2018, maar ook de relatief warme januari 2018.

Met behulp van bovenstaande gegevens kan je de temperatuur tegen het gasverbruik uit te zetten. We krijgen dan de volgende grafiek:

Ik heb hier niet elk jaar apart getekend, want ik ben voornamelijk benieuwd naar de huidige winter versus de voorgaande winters.De grafiek laat weer zien wat je intuitief zou verwachten: boven de 15 graden is het gasverbruik constant laag, omdat er alleen gas wordt verbruikt om te koken en water op te warmen. Zodra de temperatuur zakt gaat het gasverbruik toenemen, grofweg met ongeveer 30 kuub per graad. Maar het is een hele brede wolk, de correlatie is niet echt geweldig.

Om stookkosten uit te drukken tegen kou hebben ze iets beters gedefinieerd, namelijk de graaddagen. Graaddagen worden als volgt berekend:
-neem de gemiddelde temperatuur over een dag.
-is die hoger dan 18graden? Dan gaat men er van uit dat de kachel niet aan hoeft, en is de graaddag 0.
-is die lager dan 18 graden? Dan wordt het verschil genomen. Een dag met een gemiddelde temperatuur van 10 graden krijgt 8 graaddagen.

Bij het KWA kan je deze waarden opzoeken, voor verschillende regios en geaccumuleerd over hele maanden. Precies wat ik nodig heb! Voor mijn regio ziet het er als volgt uit:

Weer heel herkenbaar: hoe kouder, hoe meer graaddagen, hoe meer gas verbruikt. Als ik de graaddagen en gasverbruik tegen elkaar plot krijg ik het volgende:

Deze data vormt veel meer een lijn dan de vorige, dus de correlatie is een stuk beter. Als ik er wat trendlijnen in zet:

De huidige winter lijkt zuiniger te zijn dan de voorgaande winters: ongeveer 20 m^3 per winterse maand, dus 100 m^3, dus pakweg 10% minder dan normaal. Dit zou ongeveer 65,- per jaar kunnen besparen.

Maar dit is heel erg voorbarig: in voorgaande winters waren er genoeg stipjes op de grafiek die lager lagen dan die van deze winter. Maar tot nu toe ben ik er niet ontevreden over.

zie ook:
gas water licht kilometers 2018

gas water licht km in 2018

De financiele balans opmaken voor afgelopen jaar is iets ingewikkelder dan normaal, dus ik begin met de energiebalans. De grote vraag is vooral: wat is het effect van een persoon minder in huis.

Elektra
Veel dingen in huis verbruiken elektriciteit ongeacht het aantal mensen dat er gebruik van maakt. Het elektriciteitsverbruik is dus maar een beetje afgenomen:

In de grafiek laat ik in blauw het maandelijkse verbruik zien, en in rood het jaarlijkse gemiddelde. Ik heb al het verbruik omgerekend naar "verbruik per jaar". Op deze manier krijg je geen rare dip bij februari, en is het niet erg als ik een maand een paar dagen ben vergeten om de meterstanden op te nemen. De waarden die je in de grafiek ziet zijn dus "verbruik"/"aantal dagen" x 365.

Water
Het verbruik van water is wel direct gerelateerd aan het aantal gebruikers. Het enige "gemeenschappelijke" water is het water voor de katten, kippen en planten, en voor de planten heb ik een regenton. Het resultaat is een flinke val in de grafiek:

De schommeling in de grafiek wordt veroorzaakt door mijn meetonnauwkeurigheid: de afgelopen maanden registreer ik steeds of 2 m^3 of 3 m^3 per maand. De schommeling in de grafiek heeft dus niets met wisselend gebruik te maken. Ik denk dat ik vanaf nu beter ook de decimalen ga noteren.

autokilometers
De auto blijft steeds meer op de oprit staan, omdat ik veel liever met de fiets naar het werk ga. Als ik zo doorga, dan zou ik dit jaar op het punt kunnen komen dat ik meer kilometers met de fiets afleg dan met de auto. Tot nu toe gaat het ongever gelijk op: tot en met 6 januari het is ongeveer 100km-100km.

Gas
En ten slotte gas. Heeft het lager draaien van de termostaat al iets opgeleverd? Volgens de grafiek nog niet:

 

Sterker nog: in december 2018 verbruikte ik meer gas dan in december 2017!
Wat gaat hier mis?
Daarom heb ik een nieuwe grafiek gemaakt die meer op het gebruik inzoomt. De onderstaande grafiek plot het maandelijkse verbruik over meerdere winters over elkaar. Pas halverwege 2014 ben ik begonnen met de meterstanden maandelijks opschrijven, dus vanaf dan kan ik een gedetailleerde vergelijking maken:

In de afgelopen vier en een halve winter zie je dat het verbruik enorm varieert. In de winters van '14-'15 en van '16-'17 is er beduidend meer gas verbruikt dan in de andere jaren. Dit kan ik niet verklaren aan de hand van ons gedrag: wij gaan nooit in de winter met vakantie en hebben de kachel nooit echt hoog gezet. De enige verklaring is dat deze winters veel strenger waren dan de andere. Wel jammer dat ik nog niet direct het effect kan zien. Ik zal dus nog even moeten wachten.

Terugblik 2018

Het was een bewogen jaar voor me. Veel mensen om me heen hebben medelijden met me, maar eigenlijk kan ik terug kijken om een enerverend jaar. Ik ben niet echt een persoon die bij de pakken neerzit, maar gewoon doorgaat en positieve kant blijft bekijken.

Als ik mijn blogrol terugkijk, dan heb ik dit jaar toch niet stil gezeten.

Klussen
Zoals gewoonlijk heb ik weinig concrete klusplannen, maar uiteindelijk komen er veel ideeen op mijn pad die ik wil uitvoeren:

• de toilet boven lekte, en heb en passant het plafond gang vernieuwd
• mechanische deurbel geinstalleerd
• de tuin wordt steeds groener en klimaatproof
• de resterende ramen in de woonkamer van ventilatieroosters voorzien
• een hor voor een van die ramen gemaakt

Erfrecht
Ik heb me dit jaar in Erfrecht verdiept. Achteraf gezien vond ik destijds vooral belangrijk dat m'n ex mijn erfenis niet zou gaan opbrassen. Gelukkig was dit voorbarig, maar wat overblijft is wat nuttige informatie over het erfrecht:

• Schenkbelasting en legaten
• Wilsbekwaamheid
• Uitsluitingsclausule

Beleggen
Dit jaar ben ik een beetje gaan experimenteren met risicovolle investeringen dan aflossen:

• Crowdfunding heb ik geprobeerd, maar ga er niet mee verder.
• Ik heb een paar kleine stapjes gezet met beleggen
• Maar nog niet teveel, want we zitten in de herfst van de economie 

Bitcoin
Dit jaar heb ik wederom Bitcoin links laten liggen:

• Bij Bitcoin mag immers alles wat bij normaal beleggen verboden is (pump and dump)  
• In januari voorspelde ik dat Bitcoin in golven zou zakken, en dat klopte aardig
• En in november voorspelde ik dat de Bitcoin nog een flinke klap zou krijgen. Ik werd op mijn wenken bediend:-)

Tooltjes
Op het gebied van tooltjes heb ik geen energie gehad om grote projecten te starten zoals spaarhypotheektool. Ik zou deze tool nog heel graag willen aanpassen voor annuitaire/lineaire hypotheken en ik zou nog heel graag een boekhoudtool willen maken die je rekeningafschriften gemakkelijk opsplitst in categorieen. Maargoed, een mens moet nog wensen hebben:-). Ondertussen heb ik wel deze tools gemaakt:

• optimaliseer de termijnen van de zorgverzekering 
• bereken de afbouw van wet Hillen voor de komende 30 jaar 
• een bandbreedtetool om te zien hoeveel je nog mag bijstorten etc  
• En uiteraard de meest nuttige tool: hoe bouw je een legobol of minicraftbol:-)

Persoonlijke ontwikkeling:
Dit is geen persoonlijk blog, dus je zult hier alleen geld- en minimalisme gerelateerde zaken vinden. Wat is er dit jaar op dat vlak gebeurd:

• In de kantlijn toch nog 2079,- en 2000,- afgelost op de hypotheek
• 110 keer naar het werk gefiets (ongeveer 30 km enkele reis)
• Van baan veranderd
• Van energiemaatschappij veranderd
• oja, en we zijn gaan scheiden. Misschien wel de beste persoonlijke en financiele investering:-) 

Ik zie dat er nog een paar onderwerpen zijn die wat meer uitleg behoeven, zoals het financieel overzicht van 2018 en wat de gevolgen zijn van de scheiding, dus er is nog genoeg stof voor volgend jaar. Het allerbeste voor 2019!

Hoezo dure decembermaand?

De maand december wordt klassiek omschreven als "Dure decembermaand". Ik zie deze term overal steeds terugkomen, maar ik heb nooit begrepen waarom december zo duur zou moeten zijn.

In december haal ik minder eten in huis dan andere maanden. Deze maand zijn er veel kerstborrels van het werk, en met kerst ga ik bij mijn ouders eten. Kerstversiering enzo is elk jaar hetzelfde, daar hoef echt niet nog meer troep bij. Daar gaan dus ook geen kosten in zitten.


De meeste kosten die met december te maken hebben worden in november al gemaakt. Als ik nieuwe winterkleding nodig heb, dan koop ik die vaak al in november. Hetzelfde geldt voor sinterklaaskado's. Die koop ik verspreid door het jaar en minimaal een week van tevoren om de hectiek van bij postordebedrijven voor te zijn.

Kortom, ik begrijp de hele poespas niet om de dure decembermaand niet. Ik kan er ook niet met mijn verstand bij dat we afgelopen zaterdag met z'n allen een pinrecord hebben gevestigd. Ik hoor (gelukkig) weinig mensen die kadootjes doen met kerst. Wat moet er dan al gekocht worden? De kalkoen die drie dagen lang moet gaarkoken?

Anyway, mocht je echt problemen hebben met de eindjes aan elkaar knopen, hier komt een tip: mocht je kadopapier net te klein zijn:

oplossing: draai het pakpapier een beetje, dan past het wel:

Fijne kerstdagen allemaal!

Net geen fietsrecord

Het jaar is bijna afgelopen, dus kan ik wat balansen gaan opmaken. Aangezien ik de komende week niet meer met de fiets naar het werk ga (te vies weer, zelfs voor mijn standaard), betekent dit dat ik het eindresultaat van mijn fietsgedrag kan bekijken. Voor wie het niet weet: mijn enkele reis woon-werk is rond de 30 kilometer, die ik bijna dagelijks met een racefiets probeer af te leggen. Het resultaat is als volgt:

Dit jaar ben ik 110 keer met de fiets naar het werk gegaan, en dat is 3 minder dan het recordjaar van 2017, maar nog steeds veel meer dan de voorgaande jaren. Of ik nu toch nog snel 4 keer door dit weer naar het werk ga fietsen om het record te verbreken? Ehm..nee. Ik ga geen wedstrijd met mezelf houden.

Maar relatief gezien ben ik eigenlijk veel vaker met de fiets gegaan. Mijn zoontje is nu op zondag, maandag en donderdag bij mij. Donderdag is mijn lesgeefdag, dus op maandag is het meestal puzzelen hoe ik dit oplos. Soms komt mijn moeder, maar vaak werk ik die dag thuis. Dit jaar heb ik dus veel meer thuisgewerkt, en nog steeds heb ik zoveel kunnen fietsen. Ik ben dus vooral nog minder met de auto naar het werk geweest. En dat is terug te zien in het jaarlijkse autoverbruik:

(blauw is het maandelijks verbruik, geschaald naar een jaar, en rood het jaarlijkse verbruik)


Het jaar is nog niet afgerond, maar het lijkt erop dat ik dit jaar ongeveer 2000-3000 km minder heb gereden dan in 2017.

Zorgverzekering: optimaliseer eigen risico en termijnen

Vorige week vertelde ik dat ik alle vaste lasten onder de koep ga nemen. Deze week is het tijd voor de zorgverzekering. Ik neem nooit een aanvullende verzekering, dus eigenlijk ben ik gewoon geinteresseerd in de laagste premie voor een basispakket. Maar naast de keuze van het pakket zijn er nog twee financiele keuzes die ik moet maken, namelijk:

• hoeveel eigen risico neem ik?
• in wat voor termijnen ga ik betalen

De hoeveelheid eigen risico kan je redelijk eenvoudig bereken door te kijken hoevaak je gemiddeld zorg nodig hebt. Een paar jaar gelede heb ik er al een tooltje voor gemaakt, zie hier.

Maar de volgende vraag is minder eenvoudig. Bij veel zorgverzekeraars heb je de keuze om de premie per kwartaal, per half jaar of zelf per jaar vooruit te betalen. Hoe verder je vooruit betaalt, hoe meer korting je op de premie krijgt. Waarom zou je dit willen doen?

• omdat je vermogensrendementsheffing betaalt, en dus voor het nieuwe jaar alvast wat geld wilt "wegsluizen"
• omdat je een 13de maand en/of vakantiegeld praktisch wilt besteden.

Waarom zou je het juist niet doen?

• als je niet genoeg geld hebt om zulk bedrag ineens te betalen.
• als je het niet fijn vindt dat uitgaves niet elke maand constant zijn.

Maar los van deze overwegingen: wat levert het meeste op? Deze vraag is minder triviaal dan je zou denken. Laten we een voorbeeld nemen. Stel je kunt jezelf voor E100,- per maand, dus E1200,- per jaar verzekeren. En als je bij deze verzekering per kwartaal betaalt krijg je 1% korting, per halfjaar 2% en per jaar maarliefst 3% korting.
Kies je voor jaarlijkse premie, dan betaal je op het begin van het jaar 97% van 1200 = 1164, en hou je 36,- over. Dit geld ga je uiteraard investeren in iets dan rendeert, je hypotheek of aandelen ofzo. Na een jaar is deze 36,- afhankelijk van de rente zal dit bedrag groeien naar E37.09.

Maar stel dat je de premie per halfjaar zou betalen? Dan betaal je in januari 588, zodat je 612 over hebt. Dit bedrag kan je een half jaar lang laten renderen, totdat je in juli nogmaals 588 betaalt. In het eerste halfjaar groeit je vermogen dus veel harder dan in het scenario van jaarlijkse premie. Als je dit ook voor kwartaalse en maandelijkse premies doet, dan krijg je de volgende grafiek:

Hoe verder je vooruit betaalt, hoe meer korting je krijgt, maar hoe minder geld geinvesteerd kan worden om te laten renderen. In dit geval hou je E16,82 over bij maandelijkse termijnen, E26,- bij per kwartaal, E33,74 halfjaarlijks en we wisten al dat je bij jaarlijkse premie E37,09 overhoudt.

Jaarlijkse premie levert in dit geval dus het meeste op. Het is aan je persoonlijke situatie om in te schatten of deze wisnt opweegt tegen het onregelmatig uitgavepatroon.

Maar wellicht weet je nog niet hoeveel rente je gaat krijgen op je geld. De vraag is bij welk rendement de jaarlijkse premie blijft winnen. Om dit te bekijken heb ik bovenstaande berekening gedaan voor heel veel verschillende rentes. Het resultaat op het einde van het jaar als functie van de rente ziet er als volgt uit:

In deze grafiek zie je inderdaad dat bij 3% rente de jaarlijkse termijn wint. Maar vanaf 4% keert het tij en is de halfjaarlijkse termijn meer rendabel. Pas als je een alternatieve investering hebt die meer dan 8% rente oplevert is het gunstiger om per kwartalen te betalen, en maandelijkse termijnen zijn pas gunstig bij een rendement boven de 10%.


Afgelopen jaar had ik een verzekering bij Anderzorg. Als je daar de premie per kwartaal of per halfjaar betaalt, krijg je 1% korting, en 2% als je het jaarlijks bedrag ineens betaalt. De grafiek voor Anderzorg ziet er als volgt uit:

 

winst bij andere betaaltermijnen voor Anderzorg

Hier zie je een aparte situatie: per halfjaar betalen is nooit gunstig! Je krijgt immers net zoveel korting als bij per kwartaal betalen, maar als je per halfjaar betaalt, betaal je verder vooruit, dus kan je geld minder goed renderen. En bij de 2.7% rente is betalen in kwartalen al gunstiger dan betalen per jaar. Als ik dit jaar weer voor Anderzorg kies, dan zal ik dus in kwartalen gaan betalen.

Wil je zelf voor jouw verzekering zien welke termijnkorting het meest gunstig is? Uiteraard heb ik een interactieve tool gemaakt:

Doe er je voordeel mee!


zie ook:
eigen risicoadviseur
andere rekentools

2019 wordt een barebone jaar.

Nu mijn ex al bij haar ouders zit, ben ik aan het kijken hoe ik het leven verder in ga richten. Ik ben van nature veel minimalistischer dan zij. Maar de vraag is hoe minimalistisch ik eigenlijk zou willen zijn. Ik lees wel eens ooit op internet van minimalisten die slechts 100 bezittingen hebben. Persoonlijk vind ik dit veel te ver gaan: minimalisme zou je meer vrijheid in je leven moeten geven, geen beperking dat je slechts 100 produkten mag hebben.

Maargoed: hoe wil ik minimalisme gaan ervaren? Ik wil 2019 uitroepen tot "barebonejaar": een jaar waarin ik wil ervaren wat een prettige hoeveelheid bezittingen en uitgaven is. Daarvoor heb ik de volgende regels bedacht:

• Alle voorwerpen in huisworden ter handen genomen:
• kan ik het nog gebruiken? gebruik het dan
• heb ik het niet meer nodig? Dan probeer ik het een jaar te verkopen, daarna gaat het naar de kringloop.
• Al het eten in voorraad moet dit jaar op gaan
• Alle vaste lasten worden onder de loep genomen: kan het goedkoper? Is deze uitgave nog nodig? Een paar weken geleden heb ik de energierekening al geminimaliseerd.
• Ik mag pas iets kopen als ik het nodig heb en zeker weet dat er geen reserve meer op voorraad ligt
• Alle apparaten die permanent of heel vaak aanstaan worden op hun verbruik getest. Zo ben ik benieuwd of het veel oplevert om de mediabox/modem snachts uit te zetten. 
• Als ik alleen thuis ben blijft de cv op 15 graden (hier ben ik deze koude periode al mee begonnen, dan is het gemakkelijker om koude perioden te vergelijken).
• Als ik alleen in de auto zit mag ik niet harder dan 90km/u. Maar uiteraard mijdt ik de auto zoveel mogelijk.

Maar ik ga niet inboeten op ervaringen en sociale activiteiten:

• De kachel gaat aan als mijn zoontje of bezoek in huis is.
• Leuke kansen laat ik niet schieten, al kosten ze veel geld: als ik voor een redelijk bedrag met kennissen meekan met een luchtballon, dan doe ik dat natuurlijk. 
• Ik doe mee met sociale dingen, zoals team uitjes. Geld mag hier nooit een belemmering zijn.
• Als een vriendengroep besluit dat we een rekening samsam doen, zelfs al heb ik minder genuttigd, dan ga ik niet moeilijk doen.  

En wat is mijn doel? Ik wil gaan kijken hoeveel geld en zorgen ik kan besparen als ik eenvoudiger ga leven. Maar ik wil ook kritisch zijn als mijn levenskwaliteit achteruit gaat. Zo ben ik heel benieuwd hoeveel ik bespaar door de cv lager te zetten, en of deze besparing het waard is. Na een jaar kan ik dan besluiten of de besparing opweegt tegen het inboeten aan comfort. En onder het motto "geniet, maar bespaar met mate", voeg ik nog een regel toe:

• ik mag op elk moment besluiten om te stoppen met een regel.

Doet deze regel afbreuk aan het bovenste? Ik denk het niet. Ik zie veel mensen die totaal doorslaan in het besparen, bezuinigen, consuminderen. Het optimum aan levenskwaliteit ligt niet aan die kant van het spectrum, maar eerder ergens tussenin.

Heeft iemand nog goede minimalistische ideeen die ik absoluut moet proberen?

Waarom ik nog geen zonnepanelen heb

Ik wil milieuvriendelijk zijn en ben berekenend met techniek bezig, dus heel veel mensen vragen zich af waarom ik nog geen zonnepanelen heb. Hieronder is een opsomming van mijn redenen, waarbij de belangrijkste is: zonnepanelen hebben hoog rendement, maar geen zonnepanelen hebben een nog beter rendement!

Veel moeite voor weinig
Veel mensen beseffen niet dat slechts een klein deel van de energierekening uit stroomkosten bestaat. Mijn energierekening is ongeveer 1200,- per jaar. Hiervan gaat tweederde op aan gas, en nog een heel stuk aan vastrecht enzo. Het afgelopen jaar heb ik 1548kWh verbruikt, en daar moest ik slechts E309.75 aan variabele kosten voor betalen, oftewel 20ct per kWh. Ik betaal dus slechts 25,- per maand aan stroom! En hoewel iedereen verwachtte dat de energieprijzen zouden gaan stijgen, zijn ze de afgelopen 10 jaar behoorlijk constant gebleven.

Is het de moeite waard om een investering te doen om 25,- per maand uit te sparen? Natuurlijk is elke euro meegenomen, maar 4000,- euro in de spaarhypotheek pompen levert me hetzelfde op, en daar hoef ik geen mannetjes op mijn dak te laten klimmen. Mijn zwager vertelde stoer dat hij dankzij zijn zonnepanelen 50,- per maand bespaarde. Ik bespaar de helft van dat bedrag door wat lampen optijd uit te draaien.

Zonnepanelen moet je te goed plannen

Hypotheek aflossen en investeren in aandelen kan je op je eigen tempo doen. Bij zonnepanelen komt heel wat meer planning kijken. Zo is het dak van dit huis al 60 jaar oud. Nu voldoet het nog prima, maar misschien wil de buurman over 5 jaar zijn dak vervangen, en is het een mooie gelegenheid om mee te doen. Dan hoef je de panelen niet over het dak heen te leggen, maar kan je het dak vervangen door zonnepanelen.
Ook weet ik nog niet hoeveel stroom ik nodig heb. Op dit moment verbruik ik dus ongeveer 1500kWh per jaar, maar als ik over een paar jaar voor een elektrische auto, een inductiekookplaat en een warmtepomp kies kan mijn stroomrekening enkele malen over de kop gaan. Het is niet handig om later panelen bij te leggen.


Zonnepanelen maken me niet onafhankelijker
Een andere troef van zonnepaneelhouders is het "onafhankelijk zijn van de maatschappij". Dat klinkt heel leuk, totdat er een keer op een zonnige dag de stroom in onze straat uitviel. Een zonnepaneelbezitter viel van zijn stoel van verbazing dat ook zijn stroom het niet deed! Als zonnepaneelbezitter ben je juist extra afhankelijk van het netwerk: het netwerk moet jouw schommelende resultaten opvangen en jou door de donkere nachten loodsen. In dat opzicht is een zonneboiler veel interessanter.

Zonnepanelen passen beter ergens anders.
In onze regio worden nu al veel zonneparken gemaakt (helaas woon ik net buiten de postcoderoos, het gebied waarin mensen mogen meedoen met zulk park) en varkenstallen volgelegd met zonnepanelen, soms wel 800 per stal. Met deze grote getalen kan men veel efficient met omvormers omgaan. Bovendien is bij zonneparken de invalshoek optimaal. Bij mijn huis niet. Waarom zou ik mijn huis vervuilen met panelen die veel mooier en efficienter ergens anders passen?

Geen zonnepanelen leveren meer rendement
Zonnepanelen schijnen tegenwoordig een terugverdientijd van pakweg 8-10 jaar te hebben, maar uiteraard als verkochtte stroom net zo veel blijft opleveren als afgenomen stroom, de zogenaamde salderingsregeling. Zodra deze saldering stopt, is is het overschot van stroom op een zonnige dag hooguit 6 cent waard, terwijl men 's avonds voor 20 cent de stroom terug kan kopen.
Maar er is nog iets anders met zonnepanelen aan de hand: de prijzen blijven continue dalen. De onderstaande grafiek van Milieucentraal maakt dit mooi duidelijk:

link naar milieucentraal

Je ziet dat in het begin van de 21ste eeuw de prijzen flink daalden, maar zelfs nu daalt de prijs jaarlijks. In 2017 betaalde je E1,63/Wp (Wattpiek), terwijl dit in 2016 nog E1,78 kostte. Dit is een daling van 0,15/1,78 = 8,4%! Als je in 2016 zonnepanelen had gekocht, dan had je wellicht 8% winst gemaakt op je investering, maar als je deze aankoop een jaar had uitgesteld, had het je maarliefst 8,4% korting opgeleverd! En in het laatste geval zou je zonnepanelen gewoon een jaar langer meegaan, dus daar zit geen verschil in. Zolang de kosten voor zonnepanelen elk jaar met ettelijke procenten dalen, is het uitstellen van de aankoop rendabeler dan het daadwerkelijk kopen.

Ik ben eigenlijk behoorlijk verbaasd over dit resultaat. De berekening is eenvoudig, maar zit er een fout in mijn logica? Waarom heb ik deze beredenering nooit eerder op internet gehoord?
Bij veel technische investeringen is uitstellen heel lucratief. Elk jaar dat je wacht met het kopen van een nieuwe laptop levert je een vele betere laptop op, voor minder geld. De keerzijde van dit verhaal is dat je een jaar lang met de aftandse laptop hebt moeten overleven. Bij zonnepanelen heb je dit probleem niet: ze liggen op je dak, en stroom is stroom. En bij voorkeur zo goedkoop mogelijke stroom.

Wanneer ben ik wel overtuigd?
Het feit dat ik tot nu toe geen reden of kans heb gezien om zonnepanelen te nemen, wil niet zeggen dat ik voor altijd zonnepaneelloos zal blijven. Als mijn buurman een nieuw dak met ingebouwde zonnepanelen wil, dan doe ik wellicht mee. En een vriend van mij struint vaak veilingen af en komt soms uit bij restpartijen van zonnepanelen. Mocht hij ergens een interessante partij op de kop weten te tikken, dan wil ik misschien wel meedoen. Of als er een zonnepark of windmolenpark komt dat wel in mijn poscoderoos ligt, dan overweeg ik zeker om mee te doen.

Het energieleverancier circus

Nu de grootste geldverslinder het huis uit is, kan ik eindelijk wat meer overzicht in het huis creeren. Zo ben ik bezig om de voorraadkast en vriezer helemaal leeg te eten voordat er nieuw conserveerbaar eten in huis komt. En nog steeds kom ik geconserveerd eten tegen dat bijna of zelfs helemaal over de datum is.

De volgende stap is om de vaste lasten eens onder de loep te nemen. Ik heb al een paar abonnementen waar ik niets meer mee doe de deur uit gedaan. Nu wordt het tijd om de grote vaste lasten tegen het licht te houden. Ik ben al een paar jaar lang niet overgestapt van energiemaatschappij. Eigenlijk ben ik best tevreden met de huidige club, maar het mailtje van de jaarafrekening was de druppel om te besluiten om weg te gaan:

Of ik nog vragen heb? Zeker:
"denk je echt dat je iemand in 2018 blij kunt maken met 56 cent?"
"denken jullie dat jullie de leukste thuis zijn?"
"zijn jullie helemaal door de ratten besnuffeld?"

Anyway, ik ben dus overgestapt naar een nieuwe energieboer. Voor een jaar vast krijg ik een welkomsbonus van 280,-. Op een energierekening van 1300,- is dat dus 22% korting ofzo. Dit is de meest lucratieve muisklik in lange tijd.

Waarom doen deze energiemaatschappijen dit? Een collega van me heeft onlangs eens naar zulke energieboer gebeld. Hij wilde gewoon open kaart spelen. Hij zei dat hij binnen een jaar weggaat naar een andere energieboer, en over een jaar misschien weer terugkomt voor de bonus die hij dit jaar ook heeft gekregen. Kon hij geen deal maken, zodat hij aansluitend bij deze club zou blijven en toch de bonussen zou opstrijken? Dan hadden zij minder administratiekosten langer omzet van hem.
Het antwoord was dat ze dat niet konden doen, omdat ze verlies lijden op de welkomsbonussen. Klanten gaan pas vanaf het tweede jaar geld opleveren. De bedrijve worden gedwongen door hun concurrenten om met welkomsbonussen mee te doen, anders trekken ze geen klanten meer. Aan de steeds groter wordende groep actieve overstappers verliezen ze dus geld, dat moet worden opgebracht door de slapende klanten. De slapende klant betaalt dus extra veel om de welkomsbonussen van actieve overstappers te betalen.

Is dit een reden om "solidair te verklaren aan de slapers"? Ik denk het niet. Energie is een commercieel produkt, iedereen is vrij om te kiezen en dus om over te stappen. Dat Nederlandse energiemaatschappijen rollend over de straat gaan om klanten te werven is niet mijn probleem. Zolang ze een produkt aanbieden dat lood om oud ijzer is, ben ik niet merkvast.

Nu vraag je misschien af: er zijn ook extra duurzame energiemaatschappijen, en je zou zonnepanelen kunnen installeren, waarom doe je dat dan niet? Persoonlijk denk ik dat ik het beste voor het milieu kan zijn door simpelweg zo min mogelijk energie te gebruiken. Ik doe bijna alles met de fiets, mijn jaarlijkse stroomverbruik is gezakt van 1700kWh naar 1500kWh, gasverbruik ligt rond 1100m^3, en autokilometers zijn van 17000 naar 12000 gegaan. Hiermee helpen we het klimaat veel meer.

zie ook:
energieverbruik 2018

Waarom de bitcoin nu redelijk stabiel is...maar binnenkort hard onderuit gaat

Het vorig jaar heeft de Bitcoin een enorme piek meegemaakt van 20.000, waarna de koers met lange golven is gezakt tot ongeveer 6.000. De timing van deze piek was onmogelijk te voorspellen, maar het verloop erna verloop behoorlijk hetzelfde als na de vorige Bitcoin crash, iets wat ik in het begin van het jaar al voorspeld had:

Waarom denk ik dat de koers binnenkort een klap te verduren krijgt?Koersen werken met vraag en aanbod: is de vraag hoger dan het aanbod dan stijgt de koers, zo niet, dan daalt de koers. Hier is niets vreemds aan, want met deze wetmatigheid werk ons hele financiele systeem. Bij Bitcoin zijn er nog een stuk of 3 andere marktmechanismes bezig. De meeste zijn in balans, maar niet allemaal.

Marktwerking 2: transactiekosten
Bij de meeste betaalsystemen betaal je een vast bedrag of een vast percentage als transactiekosten. Bij Bitcoin wordt de transactiekosten door vraag en aanbod gestuurd. Er is namelijk schaarste op de hoeveelheid transacties: elke 10 minuten ongeveer 2500 transacties. De transacties worden uitgevoerd door mijners, en zij willen graag zoveel mogelijk geld verdienen. Dus als je geen transactiebijdrage aanbiedt, dan zullen alle mijners je transactie links latne liggen. Hoe meer transacties er uitgevoerd moeten worden, hoe hoger de kosten zullen zijn. Vooral tijdens de gekte van december 2017 liepen de transactiekosten hoog op:


In de grafiek zie je twee lijnen: de blauwe lijn is de basisvergoeding die een mijner krijgt voor een block, het rode is de transactiekosten die er bovenop komen. Alle data heb ik overigens van blockchain.info geplukt. De blauwe vergoeding is geintroduceerd om mijners een vast inkomen te geven en om bovendien nieuwe Bitcoins in het systeem te krijgen. In het begin kreeg een mijner 50BTC voor een block, dat is in 2012 gehalveerd naar 25, en in 2016 gehalveerd naar 12.5. Halverwege 2019 zal het nogmaals gehalveerd worden, en als alle 21 miljoen bitcoins in omloop zijn zal deze vergoeding helemaal stoppen. Er wordt verwacht dat mijners dan van de transactiekosten alleen kunnen leven. De bovenstaande grafiek ziet er extreem uit, maar als je de vergoeding in dollars uitdrukt wort het nog veel extremer:

Maar wat was dat mijnen ook alweer?Computers over de hele wereld proberen een willekeurige code te vinden die samen met de huidige transacties een mooi antwoord op een formule geeft, een zogenaamde hashfunctie. Uit deze formule komt een totaal onvoorspelbare uitkomst, en de kunst is om een code te vinden die precies een antwoord geeft dat bijvoorbeeld met minimaal 6 nullen begint. Degene die dit vindt heeft deze keer de loterij gewonnen en ontvangt de 12.5BTC+transactiekosten.
Ongeveer elke 10 minuten wordt er ergens op de wereld een jusit code gevonden. Maar als er meer computers gaan meedoen, dan is het waarschijnlijk dat het code veel eerder wordt gevonden.
Hier heeft Bitcoin een oplossing voor bedacht:

Marktwerking 3: moeilijkheidsgraadDe software van Bitcoin is zo gemaakt dat de moeilijkheidsgraad aangepast kan worden. Als nieuwe blokken in minder dan 10 minuten verschijnen, dan wordt de moeilijkheidsgraag opgevoerd. De eis is dan niet meer dat het antwoord met 6 nullen moet beginnen, maar met 7 nullen. En als nieuwe blokken te lang duren, dan wordt de moeilijkheidsgraag naar beneden aangepast. Dit is een slim systeem: hoe sneller de computers worden, hoe groter de kans is dat er gehackt zou kunnen worden, maar de hogere moeilijkheidsgraad maakt Bitcoin automatisch veiliger. De onderstaande grafiek geeft een indicator voor de moeilijkheid (difficulty) en een indicator voor totale computerkracht (MegaHash/s)

Let op: dit is een logarithmische schaal: elk streepje hoger betekent 10 keer zo moeilijk en 10 keer zoveel rekenkracht!

Terwijl de andere grafiekjes van Bitcoin hard op en neer schokken, is dit een hele langzame trend. Dit is niet vreemd: de koers van de Bitcoin kan in theorie in een dag twee keer zo groot worden, maar het is onmogelijk om in een dag zoveel computers te installeren. Je ziet daarom ook dat deze grafiek na de Bitcoinpiek van december 2017 nog steeds aan het stijgen is. Investeringen duren nu eenmaal even, dus deze grafiek ijlt enorm na: sinds de Bitcoin piek van kerst 2017 is de totale verwerkingssnelheid verdrevoudigd!

Marktwerking 4: winstgevendheid van mijnen.En dan komen we bij de laatste marktwerking. Hoe hoger de bitcoin koers, hoe meer het oplevert om in computers te investeren die kunnen mijnen. Maar hoe meer computers, hoe lager de opbrengst per computer. En daar begint het nu spaak te lopen. In december 2017 was mijnen heel hot en werden er pijlsnel mijnprojecten gestart. Een jaar later is de opbrengst meer dan gedecimeerd: van 15miljoen dollar per blok naar ongeveer 2 ton per blok, dus 75 keer minder opbrengst. De marktwerking zou er voor moeten zorgen dat er nu rekencapaciteit gaat verdwijnen, maar hardware is niet zo snel als software. Er zijn gigantische investeringen gedaan, en die investeringen moeten terugverdiend worden. De onderstaande grafiek laat zien hoeveel men verdient per berekening (geschaald):


Men verdient nu zelfs 10 keer zo weinig als in de tijd tussen de pieken van 2012 en 2017 in. Bedenk wel dat men destijds nauwelijks deed mijnen voor de winst: het was meer een ideele zaak van nerds op zolderkamertjes. Maar deze mensen verdienden destijds dus 10 keer zoveel als de professionele mijners van nu. En dan heb ik het niet over de waarde die hun bitcoins later waard werden, maar de opbrengst tegen huidige markttarieven.

Ja wacht even: computers worden elk jaar goedkoper!Dit argument telt zeker mee, maar slechts gedeeltelijk: computers gaan enkele jaren mee, en de stroomprijs is door de jaren redelijk constant gebleven. Maar laten we voor de zekerheid een correctiefactor meenemen. Hiervoor neem ik de wet van Moore, die zegt dat computerspul elke 2 jaar 2 keer zo snel/klein/goedkoop wordt. De grafiek wordt dan zo:

De opbrengst is nog steeds 3 keer zo klein als 2015, en ongeveer 200 keer zo klein als december 2018.

En wat betekent dit voor de koers?Deze situatie begint steeds nijpender te worden. Een groot deel van de Bitcoins is in bezit van de mijners, en die hebben er baat bij dat hun werk rendabel blijft. Dit is waarschijnlijk een van de redenen waarom de Bitcoin nu niet verder zakt. Maar deze situatie begint onhoudbaar te worden. Doordat de Bitcoin steeds stabieler is, zijn er steeds minder transacties, dus dalen de transactiekosten nog verder. En in 2019 wordt het feest verder verpest doordat de mining fee van 12.5BTC naar 6.25BTC gaat.
Er gaat een punt komen dat mijnen meer kost dan het oplevert. Op dat punt zulen mijners hun Bitcoins gaan verkopen en hun bezit te gelde maken. De financiele investeerders zijn al lang vertrokken, nu is het de beurt aan de mijners.
Dit zal ook niet van de ene op de andere dag gaan gebeuren: als er servers uitgezet gaan worden, zal de moeilijkheid dus gaan afnemen en zal de opbrengst per server weer een beetje toenemen. De boel zal dus schoksgewijs verder zakken.


We zullen het meemaken...