maandag 21 november 2022

Recensie "VerpleegThuis - Teun Toebes"

Mijn aftakelende vader, waarover ik onlangs schreef, is ondertussen in een rolstoel en in een tehuis beland. Hoogtijd om me wat te verdiepen in de kwaliteit van leven in zulke tehuizen. Vandaar nu een recensie van het boek "verpleegThuis" van Teun Toebes.

Teun Toebes is een 21-jarige student verpleegkunde en zorgethiek, die het idee kreeg om een jaar als "bewoner" in een tehuis voor dementie te gaan wonen, om zo te ervaren hoe iemand met dementie behandeld wordt. Hoewel hij door al zijn vrienden voor gek wordt weggezet, zet hij zijn idee door.

Wat hij meemaakt in het tehuis is vaak pijnlijk herkenbaar. Bewoners in een dementiehuis zijn vaak tweederangs burgers, soms zelfs lager dan een gevangene: terwijl bezoekers en personeel naar nette wc's gaan, gaan de bewoners naar oversized wc's waar de geur van incontinentiemateriaal je tegemoet komt. Bewoners worden er vaak pjnlijk op attent gemaakt dat ze geen code hebben van de deur. Hun geld of andere zaken wordt hen vaak afgepakt, en ze hebben niks te zeggen over behandeltrajecten, zelfs of ze alcohol mogen. Door personeelstekort hebben verplegers slechts tijd voor de noodzakelijke dingen, maar helaas geen tijd om samen een bakje koffie te drinken om te bespreken hoe het echt met de bewoners gaat. Het hele leven worden mensen aangemoedigd om veel te bewegen, maar in veel tehuizen worden mensen in rolstoelen vastgebonden omdat er anders een minimaal risisco is dat ze een keertje vallen.

Deze aanklacht is niet mis. Is het echt zo erg? Door de bank genomen denk ik dat we onze verzorgingsstaat de laatste jaren flink hebben uitgekleed. Het personeel moet steeds harder rennen. Je moet uberhaubt al blij zijn als er ergens een plekje in een tehuis voor je is. Voor de rest denk ik dat het verhaal erg afhankelijk is van persoon tot persoon. Ik heb het gevoel dat wij zoveel mogelijk handelen in de geest van mijn vader: hij mag zoveel drinken als hij wil of geld besteden. Hij zit helaas in een rolstoel omdat het valrisico al is geschied: hij heeft onlangs zijn heup gebroken toen hij uitgleed in de badkamer. 

Daarnaast is het tehuis waar Teun terecht kwam niet perse representatief voor Nederland. Tegenwoordig zijn er stichtingen zoals dagelijk leven, die zo'n 70 huizen hebben verspreid door Nederland, waar de bewoners zoveel mogelijk in hun waarde worden gelaten en waar ze gewoon in en uit kunnen lopen. Het andere wonen gaat nog een stapje verder in het utopisch beeld van Teun, want daar woont de beheerder van het tehuis zelf ook in het tehuis. Wel in een iets groter huis dan de bewoners, maar ook deze stichting laat zien dat tehuizen niet noodzakelijk onmenselijk hoeven te zijn. Maar Hogewey in Weesp is de overtreffende trap: dit tehuis is gebouwd als een sfeervol dorpswijkje met winkels, terrasjes en theater. Alle obers en winkeliers zijn in werkelijkheid verplegers of vrijwilligers. Op deze manier genieten de bewoners veel vrijheid en kunnen ze toch de benodigde zorg krijgen zonder dat ze steeds worden geconfronteerd met hun beperkingen.

Kortom, op veel plaatsen wordt al veel gedaan om het leven met dementie draaglijk en waardig te maken, maar we hebben nog een lange weg te gaan. 

Maar heb ik iets aan het boek gehad? Voor mijn situatie heeft het een hoop inzichten opgeleverd. Het was goed dat ik geconfronteerd werd met het feit dat elk leven zo waardig mogelijk dient te zijn. Zo heb ik het naambordje op mijn vaders kamer (met een foto van hem in een rolstoel met daaronder "Mr [achternaam]") vervangen door een fotocollage van foto's toen hij nog midden in het leven stond, die duidelijk zijn hobbies en passies uitbeelden, en daaronder heb ik zijn voornaam gezet, waarmee hij het liefst aangesproken wil worden. En wat betreft het hebben van geld op zak: mijn vader is vaak verward dat hij zijn tasje met portemonnee kwijt is. Zijn vriendin heeft dat tasje namelijk onlangs aan mij gegeven. Ik heb het afgelopen week teruggegeven, met een beetje geld, een adresboekje dat hij tevens als notitieboekje kan gebruiken, en een fotoalbum van vanalles wat. Toen ik het aan hem gaf was hij als een kind zo blij! Misschien gaat hij het tasje inderdaad een keer kwijtraken, maar dat is nog altijd beter dan hem iets ontnemen.

In dat opzicht is het boek ruimschoots geslaagd: ik ben menswaardiger naar mensen met dementie gaan kijken, en ik ben me nog verder aan het verdiepen hoe behandeld wil worden mocht het mij overkomen.

5 opmerkingen:

  1. Ik was onder de indruk van je blog en blij ook om te lezen dat het niet overal kommer en kwel is. Natuurlijk is de zorg overal flink uitgekleed en wordt het ook almaar minder, maar door de meeste mensen die in de zorg werken wordt er toch fatsoenlijk omgegaan met onze ouderen. Mijn vader is 80 en nog voor de volle 100% gezond, geestelijk en lichamelijk, en erg actief. Ik hoop dit nog lang zo is. Mooi om te lezen hoe jij er bent voor jouw vader en een voorbeeld voor velen. Petje af!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je! Ik denk dat niemand perfect is op het gebied van verzorgen, maar het belangrijkste is dat je open blijft staan voor verbeteringen. Helaas is dat bij m'n "stiefmoeder" niet altijd het geval...

      Verwijderen
  2. Mooi om te lezen dat je zo liefdevol voor je dementerende vader zorgt. Goed bezig!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. "En wat betreft het hebben van geld op zak: mijn vader is vaak verward dat hij zijn tasje met portemonnee kwijt is"
    Je hebt het niet van een verkeerde, geld is van alle tijden
    Ik ben bezig om een euthanasieverklaring in te vullen, zodat ik die ellende niet allemaal meer onbewust hoef mee te maken.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Prettige dagen Rentenier!!

    BeantwoordenVerwijderen