maandag 19 februari 2018

Recensie "Leven van de Lucht" van Gerhard Hormann

Eindelijk hadden ze het nieuwste boek van Gerhard Hormann genaamd "Leven van de Lucht" bij de bibliotheek. Uit dit boek heb ik in ieder geval geleerd dat schrijvers een vergoeding krijgen voor elke keer dat hun boek uitgeleend wordt, dus hoef ik me geen klaploper te voelen.

In het boek gaat Gerhard minimaal 5 jaar lang zichzelf 1000,- uitkeren van zijn spaargeld, en heeft hierdoor een soort van basisinkomen. Nuchter bekeken is dit niet zo bijzonder. Een hele groep mensen in Nederland krijgt elke maand 1000,-, namelijk hun AOW. Ook zijn er genoeg mensen die interen op hun vermogen, wat feitelijk precies hetzelfde is. Toch denk ik dat in dit geval de naamgeving best belangrijk is. Door het een basisinkomen te noemen, ga je het inkomen meer waarderen en er anders naar gedragen.

Toch is de titel behoorlijk verraderlijk. Net zoals Gerhard na het boek "Hypotheekvrij!" niet hypotheekvrij was (dat is hij overigens nog steeds niet), leeft hij niet bepaald van de lucht. Zijn vrouw verdient ruim 1000,- in het onderwijs, en zelf snabbelt hij pakweg 600,- per maand in de vorm van freelance schrijfopdrachten. Hun gezamelijke inkomen is dus ongeveer 2600,-.

De onderzoeksvraag van Gerhard luidt: "verandert je leven met een basisinkomen? Ga je meer risico's nemen, meer reizen, een baan kiezen die leuker is, maar minder verdient? Zou zo'n systeem wel werken?" Dit vat inderdaad het hele gedoe rond het basisinkomen samen. Enerzijds bespaart gratis geld een hele hoop gedoe van verplicht solliciteren, inkomentoetsen en toeslagen. Maar anderzijds moet het wel betaalbaar zijn, dus is het de vraag of mensen nog steeds bereid zijn om te gaan werken.
De ene kant van de basisinkomen-medaille wordt heel uitgebreid besproken. Bij een werkend leven denk je de hele tijd aan de toekomst, bij een AOW denk je de hele tijd aan het verleden, maar met een basisinkomen leef je in het nu. Zo gaat Gerhard meer fietsen, 's ochtends naar de bioscoop en voelt hij zich een stuk ontspannender.
Helaas komt de andere kant nauwelijks aan bod: hoe gaan we dit betalen. Voorstanders van basisinkomen zeggen dat er minder administratieve rompslomp zal zijn, dus is er minder vraag naar werk. Daarnaast zullen veel mensen blijven werken om een luxeleven te kunnen betalen en gaan mensen meer vrijwilligerswerk doen.
Bij Gerhard zie ik dit niet terug. De 2600,- per maand die ze samen verdienen/ontvangen gaat elke maand grotendeels op. Het beetje werk dat Gerhard nog doet is dus niet vrijwillig, maar echt nodig. Hij schrijft wel dat hij nu vaker een klus weigert die hem niet aanstaat, maar hij gaat niet in detail hoe fijn of noodzakelijk het is dat hij 600,- per maand blijft verdienen. Hoe dan ook, het klinkt niet echt als dat zijn freelance werk zijn grootste hobby is. Daarnaast is hij blijkbaar geen vrijwilligerswerk gaan doen. Dit is geen verwijt, maar gewoon een constatering. Als vrijwilligerswerk verplicht zou zijn, dan is het geen vrijwilligerswerk meer. Ten slotte zal de inkomenbelasting omhoog moeten om een basisinkomen te kunnen financieren. Er zullen meer uitkeringen door minder loon betaald moeten worden. En hier loopt het in zijn experiment ook spaak. Doordat hij weinig verdient, maar wel veel uren kan opgeven aan de belasting (een schrijver is immers ook aan het werk als hij de krant leest) maakt hij aanspraak op de zelfstandigenaftrek. Hierdoor hoeft hij de eerste pakweg 7200,- belasting per jaar niet te betalen. Dit is dus ruim de helft van zijn hele basisinkomen! In het huidige stelsel geniet hij in zijn situatie van een hele gunstige belastingsituatie, die totaal onhoudbaar zou zijn als de een basisinkomen voor iedereen zouden doorvoeren.

Dit staat in schril contrast met mensen als Mr Money Mustache of Elon Musk. Beiden hebben ze hun schaapjes heel veilig op het droge, maar toch werken ze door. MrMoney Mustache heeft in 10 jaar zijn financiele onafhankelijkheid bij elkaar verdiend. Daarna is hij dingen gaan doen die hij leuk vond, zoals huizen opknappen, dingen klussen (zoal een e-bike en zonnepanelen) en helpen op de school van zijn zoontje. Elon Musk is miljonair geworden door de oprichting van Paypal. Daarna is hij niet op zijn lauweren gaan zitten, maar heeft twee bedrijven opgericht die de wereld aan het veranderen zijn, namelijk Tesla en SpaceX. Er zullen genoeg mensen met deze instelling moeten zijn om een basisinkomen betaalbaar te maken, maar uit dit boek haal ik niet dat de schrijver deze instelling heeft.

Dus als ik antwoord moet geven op zijn onderzoeksvragen dan zou het zijn: ja, mensen gaan meer risico's nemen en meer reizen, maar het systeem zou niet werken, want het zou onbetaalbaar zijn. Wat we veel beter kunnen doen is de term "basisinkomen" over boord gooien en ons belastingsysteem eenvoudiger maken. Niet meer allemaal een eigen zorgverzekering, maar gewoon een collectieve verzekering van de staat. En niet meer allemaal ingewikkelde regels voor uitkeringsgerechtigde, maar gewoon accepteren dat er altijd een paar rotte peren zijn die misbruik zullen maken van het systeem.

Ik wil deze recensie afsluiten door een gevleugelde uitspraak van Gerhard zelf terug te kaatsen. Op zijn blog schrijft hij menigmaal "als ... mijn boek gelezen had, dan had hij/zij geweten dat...". In "Leven van de Lucht" vertelt hij dat hij (eindelijk) aan het bijstorten is in zijn spaarhypotheek. Hij vermeldt erbij dat een aflossingsvrije hypotheek gemakkelijk te berekenen is, maar dat je bijstorten van een spaarhypotheek moet laten doorrekenen door de tussenpersoon of geldverstrekker. Als Gerhard Hormann mijn blog gelezen had, dan had hij geweten dat je dit heel eenvoudig zelf kunt berekenen...


zie ook:
recensie Hypotheekvrij
basisinkomen een utopie?

14 opmerkingen:

  1. Tja wat zal ik zeggen. Ik ben geen fan. Iets met blaten en weinig wol....

    Hij heeft wel een leuke manier gevonden voor deels passief inkomen: boeken en schnabbelen.
    Maar hij kan nog wel veel leren over datgene waarover hij zegt deskundig te zijn.


    Oeps nu heb ik het toch gezegd... ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik sluit mij volledig aan bij je bericht. Het boek had zo goed kunnen zijn, als hij wat transparanter was geweest over wat hij nu echt nog zou verdienen. Helemaal niets mis mee, alleen wees er dan wel eerlijk over...

    BeantwoordenVerwijderen
  3. In Gerhards 'lucht' zitten inderdaad een aantal gaten.
    Toch vraag ik me af of een basisinkomen echt onbetaalbaar is. Dat kan je alleen berekenen als je weet hoeveel mensen op die basis blijven en hoeveel er zullen (bij)klussen.
    Het idee van een plakband pensioen vind ik overigens een beter passend idee dan leven van de lucht. Voor ons zal er ook altijd bijgeklust moeten worden. Maar hopelijk niet in de vorm van een full-time/vaste baan.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Mooie recensie! Ik merk dat ik zelf inmiddels een beetje dubbel tegen GH aankijk; aan de ene kant weet hij de discussie los te maken en weet hij op die manier mensen te inspireren. Aan de andere kant blijft het vaak vaag én hangt heel veel samen met dat zijn vrouw toch ook best een goed inkomen heeft. Hij is inderdaad niet volledig hypotheekvrij en zonder dat extra inkomen bleef er ook van o.a. het plakbandpensioen e.d. weinig over. Dan vind ik verhalen van bv MMM mooier, omdat die echt gewoon doet wat hij verkondigt en daar duidelijk over is.

    Ik heb dit boek van GH nog niet gelezen (zal hem trouwens wel aanvragen bij de bieb), maar de 2 of 3 die ik na Hypotheekvrij! wél gelezen heb, vond ik wat minder geïnspireerd en kwamen op mij meer over als pogingen om het succes van Hypotheekvrij! wat te rekken en mogelijk op die manier wat meer passief inkomen te genereren. Om inderdaad die freelance klussen te vermijden ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Goede recensie! Ik stoor me eerlijk gezegd al een tijdje aan Gerhard Hormann. Zijn boek 'Hypotheekvrij' was in die tijd een schot in de roos. Sindsdien melkt hij dat succes uit met een hoop lucht.

    Inderdaad, hij leeft niet van een basisinkomen. Zijn vrouw en hij hebben gewoon inkomsten, alleen vult hij dat aan door in te teren op zijn spaargeld. En toch koketteert hij steeds maar met zijn zogenaamde plakbandpensioen, en vergeet dan voor het gemak te vermelden dat hij nog gewoon geld verdient.

    Het is denk ik ook dat zelfingenomen toontje dat me een beetje tegenstaat. Met al dat belastingvoordeel zou het hem best sieren als hij iets van vrijwilligerswerk zou doen. Dan maar een keertje minder naar de bioscoop.

    Maar, het moet gezegd: hij verkoopt er blijkbaar een hoop boeken mee.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Helemaal mee eens'. Onze belastingcenten worden gebruikt om een deel van zijn inkomen te betalen. Handig gedaan maar of het terecht is is een vraag

      Verwijderen
  6. Mooie recensie :) Ben benieuwd naar dit boek, heb het nog niet gelezen. Maar vond inderdaad ook dat Hypotheekvrij veruit het meest inspirerend was. Het nieuwe nietsdoen las ik als tweede en vond ik ook nog erg leuk. Daarna ook de rest van zijn boeken van de bieb geleend, maar vond het meer en meer herhaling van wat ik ook bij andere bloggers lees & van wat hij op Twitter schrijft.
    Inmiddels haal ik mijn inspiratie dus op andere plekken. Ik vind het fijn dat hij doet waar hij blij van wordt, maar bioscoop en fietsen zijn niet de dingen die mij blijven inspireren. Daarvoor ga ik nu toch maar naar anderen toe :) (zoals Lonica hierboven, top blog ^^ )

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Hear hear! Goed geschreven recensie en inhoudelijk ben ik het helemaal eens.

    Een poos geleden schreef ik ook al eens iets over onze Gerhard: http://linhypnaar0.blogspot.nl/2016/03/ga-gerust-met-pensioen-gerhard-hormann.html

    BeantwoordenVerwijderen
  8. He, ben je toch weer heerlijk kritisch! Kan ik altijd erg waarderen. Persoonlijk heb ik niks van Gerhard gelezen, en was het ook niet van plan, maar dit geeft alvast wel een inkijkje in het boek en de man erachter.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. En vergeet niet de huuropbrengsten van het tweede huis van GH. Is hij ook niet teansparant over. Na ons hypotheekvrij worden (voordat hij met zijn boek kwam) heeft hij me wel aan het denken gezet. Nieuw doel is om met 55 jaar met pensioen te gaan. Voorheen konden we geen goed bestedingsdoel bedenken voor ons spaargeld. Omdat GH en wij hetzelfde pad lopen zal ik hem blijven volgen, maar hij begint inderdaad een beetje een hangende langspeelplaat te worden.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Ik ben al eerder afgehaakt bij Gerhard. Zoals zoveel al hiervoor zeggen was zijn eerste boek het beste.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Ik heb ook een aantal boeken van hem gelezen. Al lezende door de jaren heen, kom je steeds iets meer te weten waar hij allemaal extra inkomsten van heeft. Dit laatste boek kon mij echt niet meer inspireren. Hoe kan hij op deze manier spreken van een experiment met een basisinkomen. Voor mij gebakken lucht dat laatste boek.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Hoe gaan we het basisinkomen betalen? Kijk op basisinkomen.nl en doe de klik test. in een paar minuten zie je dat 650€ basisinkomen en 600 € woontoeslag en kinderbijslag van 300 € betaalbaar is.
    En de minimale variant van 500 € basisinkomen en 500 € woontoeslag en de AOW in stand houden kost zelfs helemaal nix extra's! Wel moet je sociale zekerheid en belastingen integreren. als je deze berekening wilt zien. Mail me alexanderderoo@gmail.com

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hey Alexander, ik ben groot voorstander van het bij elkaar gooien van alle huidige toeslagen en heffingskortingen, dit maakt het systeem een stuk eenvoudiger. Maar ik betwijfel of je een basisinkomen kan maken dat betaalbaar is en voldoende is, in de orde van 1000,- per maand per persoon

      Verwijderen