Rente op rente: produktie en produktiemiddel tegelijk

Nog steeds beschouwen mensen rente op rente als 8ste wereldwonder. Hoe kan het dat geld steeds harder groeit?

Rente op rente heeft voor mensen iets tegennatuurlijks. De meeste mensen krijgen elke maand hetzelfde salaris, de auto rijdt elke dag even hard en een fabriek produceert elke dag evenveel produkten. Onze auto gaat niet elke dag een paar procent sneller, totdat hij door de geluidsbarriere gaat. Wij zijn gewend aan dingen die constant produceren.


In de natuur gaat het anders. Ik heb een druivenstruik in de tuin. Die gaf in het eerste jaar een paar schamele trosjes druiven. Het jaar erna waren het al een stuk of 4 flinke trossen. Daarna werd het pak 'm beet 8 trossen. Zo ging het een paar jaar door, totdat ik meer ging snoeien om te voorkomen dat de hele tuin zou overwoekeren.
Mijn druivenstruik groeit niet alleen druiven, het groeit ook druivenstruik. Of om in economische termen uit te drukken: de druivenstruik produceert, maar investeert ook in het productiemiddel.

Zo is het ook met geld op een spaarrekening of belegging: het geld produceert geld, maar het geld wordt direct ingezet als productiemiddel: de rente gaat het jaar erna zelf ook rente produceren.

En net als bij planten, zit het geduld in de lange termijn. Op het begin is een plantje kwetsbaar en lijkt het nauwelijks te groeien, maar na een paar jaar is het snoeien nauwelijks bij te houden.
Een voorbeeld dat mooi illustreert dat bij rente op rente het venijn in de staart zit is Om een gevoel te krijgen dat bij groeien het venijn in de staart zit is de schaakbordlegende. De legende gaat over de uitvinder van het schaakbord, en een koning die zo blij was met dit spel dat hij de uitvinder alles wilde geven wat hij mar wilde. De uitvinder antwoordde dat hij op het eerste vakje 1 graankorrelte wilde, op het tweede 2, op het derde 4, en op de volgende steeds 2 keer zoveel graagkorrels.

bron: wikipedia

De koning was aanvankelijk beledigd omdat de beloning heel klein leek. Maar toen de assistenten van de koning gingen rekenen, kwamen ze uit op... 18 446 744 073 709 551 615 graankorrels! Dit is ongeveer 1500 keer de jaarlijkse wereldproductie van tarwe! Hoe de legende afloopt verschilt van boek tot boek, in sommige verhalen wordt de uitvinder een belangrijke adviseur, in andere verhalen belandt hij op de brandstapel...

De volgende vraag is dan: hoe is het graan verdeeld over de vakjes? Hoeveel procent van het graan ligt er op het laatste vakje? Om dat te zien kunnen we beter eerst naar het eerste deel kijken. Op vakje 1 en 2 liggen samen 3 korrels. Op vakje 3 liggen er 4, dus eentje meer. Op vakje 4 liggen er 8, dus precies 1 meer als alle vorige vakjes. Zo kan je door beredeneren dat op het laatste vakje 1 korrel meer ligt dan op alle voorgaande vakjes bij elkaar! Op de eerste 63 vakjes ligt dus net iets minder dan 50%. Het lijkt alsof de eerste vakjes er niet toe doen, maar als de eerste vakjes er niet waren, was de berg graankorrels nooit zovaak verdubbeld.

Dit lijkt heel veel op een ander gedachte experiment. Wat heb je het liefste: een miljoen euro, of 1 eurocent op 1 januari, 2 op 2 januari, 4 op 3 januari, 8 op 4 januari enzovoorts?
Laat ik je de berekening besparen: al die centen samen leveren ruim 20 miljoen op!

Wat is hier de les? Iets dat geld produceert is leuk, maar het wordt een stuk leuker als je het geld in kan zetten op nog meer geld te produceren. En als je een hele lange adem hebt...

Maarja, helaas zijn er weinig investeringen die in korte tijd het geld laten verdubbelen. Laten we volgende week kijken naar gewone dagelijkse rentes.


Zie ook:
rente op rente het 8ste wereldwonder?