Mijn eerste pensioendag

Het afgelopen schooljaar was mijn laatste jaar als deeltijddocent. Vanaf nu werk ik 4 dagen in de week, en heb ik een doordeweekse dag helemaal vrij! Het duurde wel een zomervakantie voordat ik het echt ging voelen. Dus afgelopen week was het zover: ik had mijn eerste pensioendag!

Natuurlijk ben ik ook twee dagen in het weekend vrij. Maar vanaf nu staat de donderdag, van 8 uur sochtends tot 3 uur smiddags helemaal in het teken van...mezelf! Ik hoef aan niemand verantwoording af te leggen en er is niemand die aan mijn kop zeurt. Dus ik ben op mijn dooie gemakje naar de supermarkt gegaan, heb staan te praten met veel collega-pensionado's, en ik heb uitgebreid gelunched.

Zo'n vrije dag is erg fijn, maar het heeft een valkuil: dat ik die dag verspil door te zappen tussen een rijtje nieuwswebsites, of andere bezigheden waarbij ik achteraf afvraag waar de tijd gebleven is. Dus heb ik een paar regels voor mezelf opgesteld:

1. Ik wil op donderdag graag dingen doen die voldoening geven. Dat kunnen klusjes zijn, maar ook een lange fietstocht, een bezoek aan bekenden, een boek lezen of een rekentooltje maken voor dit blog. het is zelfs toegestaan om even iets voor het werk te doen, maar dan moet het wel heel veel voldoening geven.
   
2. Ik maak een lijst met dingen die ik op donderdag zou kunnen doen. Op die manier zit ik nooit verlegen om ideeen. Ik ben eigenlijk niet bang dat ik me ga vervelen, maar wel dat ik ideeen vergeet.
3. Ik ga niet stressen of haasten. Ik heb de afgelopen 10 jaar genoeg gestressed, ik hoop dat het nu niet meer nodig is. Als een klusje niet af is, dan schuift het gewoon door naar volgende week. Dan maar een keer een weekje met halve voldoening.
4. Regels voor mezelf?!? Die zijn er gewoon als leidraad, ik mag ze gewoon aan m'n laars lappen.

Uiteindelijk ben ik 's middags begonnen aan wat kleine woningverbeteringen, en heb ik nog een slordige 10 kilogram druiven tot sap geperst. Wat een verschil! Vorig jaar kwam ik op donderdagmiddag bekaf van school, en nu ben ik na een dagje herboren en helemaal zen!

Parttime pensioen. Ik kan het iedereen aanraden!

Hypotheekrenteaftrek en Hillen: hoe zat het ook alweer?

Vorige week heb ik laten zien hoe onze inkomstenbelasting nodeloos ingewikkeld is, nu is het tijd voor de zinloze kronkels van de hypotheekrenteaftrek.

Stel je een hypotheek voor van 100.000,- met 5% rente. Voor elke euro hypotheek betaal je dus 5 cent rente per jaar, of 50,- per 1000,- dus 5000,- in totaal. De onderstaande grafiek is vergelijkbaar met die van vorige week: links is hoeveel rente je betaalt afhankelijk van hoe groot je hypotheek is, en rechts zie je hoeveel je voor elke 1000,- betaalt. Elk stukje huis is dus even duur. Dit lijkt logisch, maar je zult zodadelijk zien dat dit niet het het geval is!

In Nederland betaal je in praktijk een ander bedrag. Je kunt de hypotheekrente namelijk aftrekken van de belasting. Wat betekent dit? Je mag je rente van je inkomen aftrekken, en dan pas betaal je inkomensbelasting. Vorige week heb je kunnen lezen hoe veel dit is. Voor een modaal inkomen zit dit rond de 40%. Deze korting wordt niet direct verrekend met je hypotheek, dus het is niet echt inzichtelijk. Maar eigenlijk mag je dus stellen dat je maar 60% van de hypotheekrente moet betalen.

Helaas is het nog een beetje ingewikkelerder. Naast dat je de rente van je inkomen mag aftrekken, moet je ook een bedrag optellen bij je inkomen, namelijk de eigenwoningforfait (EWF). Na deze twee regeltjes ziet de rode lijn er zo uit:

Na belastingaftrek betaal je dus aanzienlijk minder, vooral voor grote hypotheken. Elke E1000 die je nu aflost levert nog een maar een besparing op van pakweg de helft. En er komt zelfs een punt waar je belasting moet betalen op je huis, namelijk als je hypotheek voor grofweg 90% is afgelost! Om die reden hielden heel veel mensen krampachtig deze hypotheek aan, want stel je eens voor dat je geld aan de overheid zou moeten betalen. Maar de rechter grafiek laat zien dat zowel de eerste als de laatste aflossing van evenveel oplevert per maand.

Maar Hillen was het er niet mee eens. Die had immers een afbetaalde villa in het Gooi, en deed er alles aan om geen belasting te hoeven betalen. Dus kwam er een wet dat de bijtelling van EWF nooit hoger mocht zijn dan de HRA. Gevolg: de groene lijn, die een knik vertoont rond de E15000,-:

In de afloslijn zie je nu een gekke sprong: boven de E15000,- levert aflossen slechts de helft op, daaronder maarliefst ineens de volle mep! Het werd nu dus extra voordelig om het laatste stukje hypotheek af te lossen (en nog steeds bestaan er mensen die bang zijn om dit te doen).

Maar de VVD vond dat er niet genoeg knikjes in de lijn zaten, en toverde dus nog een paar wetjes uit de hoge hoed. Zo werd het percentage waar tegen je de hypotheekrente mag aftrekken langzaam verlaagd. Je krijgt dan situaties waarbij de eigenwoningforfait en je inkomen wel tegen de 40% of 50% worden belast, maar de hypotheekrente slechts voor 38%.

En ten slotte kwam men er achter dat iets teveel mensen hun huis gingen aflossen. Als alleen Hillen in het Gooi een belastingvoordeel heeft is het prima, maar als al het gepeupel gaat aflossen, dan is het niet meer exclusief, en moet er pal en perk worden gesteld.

Dus kwam met op het idee om de wet Hillen weer af te schaffen. Maarja, wat eens gegeven is, kan je niet zomaar afpakken. Daarom wordt wet Hillen in 30 (!!!) jaar afgebouwd. Niemand weet wat de belastingschijven rond die tijd zullen zijn, wat voor kabinet we dan hebben, en of Nederland uberhaubt nog boven de zeespiegel ligt, maar we weten in ieder geval zeker dat de wet Hillen dan is afgebouwd.

Anyway, als je je huis bijna hebt afgelost, dan moet je elk jaar dus 3,33% meer betalen van het stukje tussen de rode en paarse lijn in bovenstaande grafiek.

Hoe wordt dan het totaalplaatje? Tja, dat is dus elk jaar anders. Niet alleen door de afbouw van wet Hillen, maar ook door andere dingen. Had ik al gezegd dat ze bijna elk jaar de schalen voor inkomensbelasting en bijtellingstarief van eigenwoningforfait aanpassen? Anders zou het natuurlijk veel te eenvoudig zijn.

Op basis van de gegevens die ik links en rechts heb gevonden heb ik een tooltje gemaakt die interactief laat zien hoeveel belasting je terugkrijgt als functie van de tijd en als functie van de grootte van de hypotheek:

Klik hier voor de tool.

We hebben geen 4, maar 8 belastingschijven!

Het is vakantie, dus vandaar nog een oude klassieker:

Het is algemeen bekend dat onze inkomstenbelasting een schijvenstelsel heeft, waarbij een hoger een inkomen gepaard gaat met een hogere belastingschaal. Meestal wordt aangenomen dat we 4 schijven hebben, maar in werkelijkheid hebben we er een stuk of 8. Wat stellen die schijven eigenlijk voor, en hoezo hebben we tegenwoordig geen 4 maar 8 schijven?

8 schijven? Ja, kijk maar in het onderstaande plaatje:

 (voor de gegevens, zie www.checkbrutonetto.nl)

Tsjonge, ik sta in een boek van Gerhard Hormann

Ik ben niet altijd enorm positief over boekjes van Gerhard Hormann geweest, dus het verbaasde me toen ik op groeigeld.blogspot.nl las dat ik werd geciteerd in "Eindelijk Hypotheekvrij". Zou het gaan omdat Gerhard tot inzicht was gekomen dat hij eigenlijk eerst had bij moeten storten in zijn spaarhypotheek voordat hij aan zijn aflossingsvrije hypotheek begon? Of om het feit dat het heel ongunstig is om de spaarhypotheek in het laatste jaar af te kopen? Dus ben ik even naar de boekhandel gegaan om zijn boek door te bladeren, op zoek naar mijn citaat. Het duurde even voordat ik het gevonden had, want ik had niet verwacht dat mijn citaat op de eerste pagina stond... bij de "lovende recensies":

 

Uhm...tja...

Ik kan hier van allerhande conclusies aan trekken, maar ik kan beter de recensie uit 2015 zelf laten spreken:

Recensie Hypotheekvrij!

Ik moest er ook maar aan geloven: ik heb "Hypotheekvrij" van Gerhard Hormann gelezen. Zoals een echte consuminderaar betaamt heb ik het boek bij de bieb geleend. Ik heb het idee dat half aflossend blogland dit boek beschouwd als een soort van Bijbel. Na het lezen van het boek viel me op dat het boek veel kenmerken met de Bijbel deelt:

Er wordt veel gepredikt
De Bijbel probeert mensen te overtuigen, en dat wil dit boek ook. En ik denk zelfs dat dit boek overtuigender is. Het hele idee van einde aan de oneindige groei, geld lenen van je eigen toekomst en "minder consumeren is minder zorgen" wordt zeer goed verwoord. Ik kan me zeker voorstellen dat dit een overtuigend boek is voor mensen die nog een laatste zetje nodig hebben om anders te gaan leven.

Ook mag wel gezegd worden dat hij een trendzetter is op gebied van hypotheek aflossen. In 2008 dacht maar een klein deel van de bevolking over aflossen, maar volgens mij is deze groep in 7 jaar tijd verveelvoudigd.

Helaas heeft het boek ook nadelige overeenkomsten met de bijbel:

Het pretendeert iets anders te zijn dan het is
Veel mensen denken dat de Bijbel een leuk verhalenboek is. Al ze gaan lezen komen ze bedrogen uit en merken ze dat de boeken Numeri en Leviticus nog saaier zijn dan een telefoonboek. De teleurstelling is vaak groot als blijkt dat het verhaal van de toren van Babel slechts een halve bladzijde (!!!) beslaat.
Dit geldt ook voor dit boek. De subtitel is "je huis aflossen in 10 simpele stappen". Mijn verwachting was dat het boek dus over aflossen ging. In werkelijkheid gaat hooguit 10% van de tekst over hypotheken, en daarbij zijn de 10 stappen die hij noemt ontzettende open deuren: "zoek al je hypotheekpapieren bij elkaar, doe wat berekeningen", enz. Vervolgens vertelt hij niet HOE je die berekeningen moet doen. Blijkbaar wilde Gerhard geen gras voor mijn voeten wegmaaien, waarvoor mijn grote dank.
Ook vertelt hij in het boek dat hij geen bespaartips wil geven, want internet staat al bol van de praktische tips. Vervolgens gaat een groot deel van het boek over thuisblijven in plaats van op vakantie gaan, een goedkopere auto nemen, en de verwarming lager zetten.
Eén belofte maakt hij wel waar: hij zegt dat het boek niet over aflossen in het algemeen gaat, maar over zíjn aflossing. En dat klopt: hij bespreekt in geuren en kleuren zijn tweede huis dat hij verkocht, het stuk tuin dat hij bij kocht, zijn voorliefde voor auto's en zijn verstandhouding met media.

Het boek neemt het niet zo nauw met wiskunde

In 1 Koningen 7:23 wordt gesproken over een ronde tafel die een omtrek heeft die 3 keer zo groot is als zijn diameter. Ik heb op school altijd geleerd dat dit getal niet 3, maar pi (ongeveer 3,14) moet zijn.
In Hypotheekvrij! wordt gezegd dat de kans op het winnen van 20 miljoen in een loterij 0,002 procent is, oftewel 1 op 50000. Als deze loterij het de volledige inleg gebruikt voor de hoofdprijs , dan zouden ze dus 50000 loten van elk 400,- moeten verkopen. In werkelijkheid zijn er ook nog andere prijzen en wil de loterij zelf ook nog wat winst maken, dus zouden de lootjes al snel rond de 1000,- moeten liggen. Ik ken geen loterijen die zulke dure loten hebben.
Dit klinkt misschien flauw, maar als een bijna cijferloos hypotheekboek schrijft, dan verwacht ik dat die zeldzame cijfers wel correct zijn.

Het boek deelt niet mijn mening
Het zal geen verrassing zijn dat ik het niet eens ben met alles wat in de Bijbel staat. Zo ben ik het ook niet met alles uit dit boek eens. Zoals de mening dat je de hypotheekrenteaftrek nooit mee moet nemen in je berekeningen, dat je HRA pas achteraf moet laten uitbetalen, dat de spaarhypotheek een tekenbeet is (link) en dat de politiek de politiek het fiscaal stelsel snel grondig zal veranderen.
Ik ga mijn mening niet nog eens herhalen, dat heb ik op dit blog al vaak genoeg gedaan.
Mocht je het nogmaals na willen lezen, zie:

• waarom ik mijn HRA maandelijks laat uitbetalen
• waarom voor mij spaarhypotheek veel meer oplevert dan aflossen 
• waarom ik geen foto's van afgeloste stukken huis maak
• waarom ik bandbreedte niet eng vind
• waarom ik niet bang ben voor toekomstige politieke plannen

Het boek is sektarisch
In de Bijbel wordt afgoderij veroordeeld, en wordt er gezegd dat de Bijbel de enige waarheid verkondigt. Zulke teksten zijn te verwachten in een geloofsboek van enkele jaren oud, maar niet in een hypotheekboek van 2012. Meerdere keren wordt er gezegd dat men vooral niet moet luisteren naar wat andere zeggen. Als Erica Verdegaal zegt dat een spaarhypotheek een tekenbeet is, dan is dat waar, maar als iemand twijfels heeft over aflossen, dan is dit per definitie een ketter die je van het juiste pad af wil helpen.
Op het einde van het boek draaft de schrijver helemaal door: "Het versneld aflossen van je hypotheek is net zoiets als stemmen tegen de Europese grondwet [...] Aflossen kan dan een afrekening zijn met de politieke arrogantie, vooral als je het doet zonder dat het fiscaal wordt gestimuleerd."
Jaah! Laten we lekker gaan aflossen, zo zullen we die klootzakken in Den Haag en Brussel een lesje leren! En als trap na zorgen we er voor dat we zo min mogelijk belastingvoordeel hebben!!

Conclusie:
Twijfel je of je zou moeten aflossen, dan kan dit een overtuigend boek zijn. Verwacht alleen geen praktische tips. Als je nuchter genoeg bent om eigen keuzes te maken, of juist zó gevoelig dat je kwetsbaar bent voor sektarische ideeën, dan raadt ik dit boek af.

Update:
Ondertussen is Gerhard zelf van zijn eigen geloof afgestapt, en had hij eigenlijk liever bijgestort op zijn spaarhypotheek! Zie is Gerhard Hormann van zijn geloof gevallen?