Eigen vermogen stijgt naar nul!

Iedereen doet zijn of haar financiele carierre op een persoonlijk tempo. Ik lees veel mensen die al financieel onafhankelijk zijn of het huis al afgelost hebben. Sommigen zitten nog steeds onder water. Na 8 jaar huizenbezit zijn we daar zelfs nog niet bij beland maar moeten we eerst nog een andere mijlpaal bereiken, want we hebben nog steeds een negatief eigen vermogen. Als je al onze bezittingen en schulden zou wegstrepen, dan hebben we nog steeds tekort.
Maar niet voor lang meer: terwijl onze schuld drie jaar geleden maarliefst 80% van ons jaarlijks inkomen was (ik deel de schuld door ons jaarlijks inkomen, zodat een het mooi dimensieloos getal wordt), zitten we nu nog met slechts 2% negatief eigen vermogen:

Met een beetje geluk en een beetje vakantiegeld moet dit zeker gaan lukken! Dus komende maand horen we niet meer bij de pakweg 15% van de Nederlanders die een netagief eigen vermogen heeft (zie cbs).

Dit betekent dus niet dat ons huis al boven water staat: er staat namelijk ook wat geld op de bank dat we (nog) niet in het huis stoppen. Maar het moment dat we boven water komen zal niet heel snel op ons laten wachten.

De vraag is nu wat ik met deze grafiek ga doen. Bij een negatief eigen vermogen is het intuitief om je vermogen door je inkomen te delen. Dit getal zegt dan iets over hoe snel je deze schuld te boven kunt zijn. Onze overheid doet precies hetzelfde: die deelt de staatsschuld door het BNP. Bedenk dat de staatsschuld van Nederland veel hoger is dan die van Griekenland, maar bij ons klaagt het ECB niet, omdat ons BNP veel hoger ligt.
Maargoed, wat zegt dit getal bij een positief vermogen? Het geeft nog steeds een orde van grootte van het vermogen aan. Maar wat als we minder zouden gaan werken? Dan delen we door een kleiner getal, en schiet de grafiek ineens de lucht in. Laat staan wat er zou gebeuren als we helemaal stoppen met werken.
Dus eigenlijk is het nu logischer om te delen door de uitgaven. Dan geeft dit getal een weer hoeveel jaar we zouden kunnen uitzingen op dit vermogen. Maar de ene keer delen door de inkomsten, de andere keer door de uitgaven klinkt ook niet heel wiskundig verantwoord.

Achja, als dit het ergste is waar ik me druk om maak, dan valt het wel mee. Iemand met goede ideeen hier?

Help! Op het matje geroepen door de belastingdienst!

Afgelopen week ontving ik een brief van de belastingdienst dat wij er uit zijn gepikt voor een steekproef "om de werkwijze van de belanstingdienst te optimaliseren". Ze willen van 2016 enkele kopieen van documenten hebben, en ze wijzen er tussen neus en lippen door dat dit geen vrijblijvende enquete is. Kortom, wij zijn dit jaar degene die bij de douane zijn hele koffer moet opentrekken, of degene die bij de zelfscankassa zijn hele winkelkar moet uitstallen. Nee meneer, het is niet persoonlijk bedoeld, een pure gerandomiseerde controle.

Bij de brief zat een bijlage met vragen die voor ons toegesplitst waren, en wat ik vermoedde bleek waar te zijn: ze hoeven geen jaaropgaven van werk, bank en hypotheekverstrekker te zien, maar ze willen enkel opheldering over mijn donaties: Heb ik afschriften die de donaties aantonen? Was er een donatieovereenkomst? Heb ik dingen in natura terug ontvangen? Of in natura geschonken?

Sinds enkele jaren doneer ik aan enkele stichtingen. Als de stichting een ANBI status heeft, en er minimaal 5 jaar lang periodiek wordt gedoneerd, en dit bovendien schriftelijk wordt vastgelegd, dan is het volledige gedoneerde bedrag aftrekbaar. Ondertussen zijn dit al drie stichtingen. Ik vind dit heel goed passen bij mijn financiele stijl: wees goed, maar doe het bewust en zo efficient mogelijk.

En eigenlijk is het wel fijn dat het nu door de belastingdienst gecontroleerd wordt. Stel dat ik een fout heb gemaakt, dan valt het wellicht nog te corrigeren. Het zou pas vervelend zijn als ik na vele jaren al de hele belastingaftrek zou moeten terugbetalen.

Iemand ervaring met de belasting-inquisitie?

Erfrecht: uitsluitingsclausule

Afgelopen weken heb ik het legaatschap en notariele volmacht besproken. Het derde ding dat te regelen valt is de uitsluitingsclausule.
Als je kinderen in gemeenschap van goederen zijn getrouwd, dan is alles wat ze bezitten per definitie gezamelijk. Als je niets regelt, dan valt een erfenis van een van de partners binnen de gemeenschap van goederen. Mocht het later tot een echtscheiding komen, dan krijgen beide leden van het huwelijk de helft van de erfenis.
Deze regel kan je met een tetament eenvoudig omzeilen. Door middel van een uitsluitingsclausule blijft een erfenis "buiten de gemeenschap van goederen". Het echtpaar mag samen beslissen wat ze met het geld doen, maar zodra het tot een echtscheiding komt, krijgt alleen de erfgenaam dit deel.


Ook is het mogelijk om bij leven te schenken onder een uitsluitingsclausule. Vroeger moest je voor zulke schenking naar de notaris, maar tegenwoordig is het voldoende als je bij de overschijving "schenking onder uitsluitingsclausule" vermeldt. Bij een schenking kan je aan de hand van de rekeningafschriften hard maken dat dit geld alleen voor jou bestemd was. Ik ben blij met deze regel, omdat dit mijn ouders extra stimuleert om ons iets te schenken. Mijn ouders zijn bijna hypotheekvrij, dus zijn ze nu aan het overwegen om mij soms wat extra toe te schieten.

Dit lijkt een simpele regel, maar hij is ingewikkelder dan je denkt. Wat moet je namelijk doen met een schenking die tientallen jaren geleden is gedaan? Mag je hier inflatie over rekenen? En stel dat een ouder ooit E10.000,- heeft geschonken, maar ondertussen is al het bezit uit het huwelijk verdampt, moet de een dan E5.000,- betalen aan de ander die een rijke ouder had?
Mijn grootvader heeft een flink bedrag aan mijn moeder geschonken, ongeveer 10 jaar voordat ze gingen scheiden. Mijn vader argumenteerde dat dit geld in de stenen van de verbouwing was gaan zitten, dus dat het er niet meer was. Maar je zou ook kunnen beredeneren dat dit huis in 10 jaar in waarde was verdubbeld (jeweetwet, de roaring nineties op de huizenmarkt). Uiteindelijk is besloten om uit te gaan van het oorspronkelijke bedrag.


Het probleem wordt nog ingewikkelder als je bekijkt wie mag bepalen wat er met het geld gebeurt. Stel dat iemand E10.000,- ontvangt onder een uitsluitingsclausule, mag de partner dan meebeslissen wat de bestemming wordt van dat geld? Je zou kunnen beredeneren dat de ontvanger mag weten wat hij of zij er mee doet. Maar als de ontvanger van dit geld in zijn eentje op wereldreis gaat en alles opmaakt, en vervolgens een scheiding aanvraagt, mag hij dan E5000,- eisen van zijn aanstaande ex-partner?
Overigens is het niet mogelijk om als ontvanger besluiten om het geld toch in de gemeenschap van goederen te stoppen. Wat je ouders hebben opgedragen blijft.
En zo kom je dus op een hele vreemde paradox: geld dat geschonken is onder uitsluitingsclausule kan je niet in je eentje over beslissen, want bij het scheiding zou je dit geld opnieuw kunnen eisen van je ex. Maar geld dat niet onder uitsluitingsclausule is geschonken zou je wel in je eentje over kunnen beslissen.

Heeft iemand hier nog vreemde ervaringen mee?
 zie ook:
erfbelasting en legaatschap
wat als je ouders niet meer wilsbekwaam zijn

De insecten business

Toch toevallig: een paar weken geleden heb ik weer wat energie gestoken in mijn meelwormen-kwekerij, en ineens lees ik op meerdere plaatsen over insecten kweken. Een paar weken geleden was er een bijeenkomst van de ondernemingsvereniging voor agrariers over insecten. Daar moest ik natuurlijk bij zijn!

De deelnemers van de bijeenkomst waren heel veel verschillende groepen: veeboeren die de regeldruk niet meer aankonden en iets anders wilden gaan produceren, insectenkwekers, beleidsmakers, investeerders, studenten van de agrarische hogeschool, en ik dus, een hobbykweker.

Het deel over de voedingswaarden van insecten was mij bekend. Maar ik had nog weinig gehoord over de regelgeving. Zo mogen in heel weinig landen in Europa insecten geproduceerd worden voor menselijke consumptie. In de meeste gevallen wordt dit sipelweg veroorzaakt door een gebrek aan regelgeving: insecten zijn altijd als ongedierte beschouwd, niet als product.
Insecten kunnen heel breed ingezet worden, niet alleen voor menselijke consumptie. Varkens hebben veel eiwitrijkvoedsel nodig, en er is menig regenwoud gekapt om soja te planten voor veevoer. Kweekvissen krijgen nu vaak nog vis te eten die op zee gevangen wordt. Deze problemen kunnen veel lokaler worden opgelost met insecten. Bovendien kunnen de insecten vaak leven op de afvalstromen van andere dieren, waardoor de voedselkringloop heel klein gemaakt kan worden. Het is gebleken dat kippen die meelwormen krijgen veel minder snel ziek worden, dus veel minder antibiotica nodig hebben. Legio voordelen dus, zelfs als geen enkele Nederlander insecten zou durven te eten.
Ook was het interessant om te horen dat de meeste insectenkwekers klein beginnen, om feeling te krijgen met de productie. Insectenproductie is gelukkig heel gemakkelijk schaalbaar. De bijeenkomst werd gehouden bij een nertsenfarm (die over enkele jaren moet sluiten) waar ze op kleine schaal aan het experimenteren zijn. Ze produceren nu 200 kilo per week. Hier zie je de kweekbakken:

Hier zie je de meeltorren:

Ik heb hier een hele hoop geleerd. Uit deze kwekerij blijkt dat je de meeltorren het beste 2 weken in een bak kunt laten zitten om genoeg eitjes te laten leggen. Daarna worden de meeltorren er niet uitgevist zoals ik doe (en wat een enorm werk is), maar men zet een grote eierdoos op het substraat. Na een dagje ofzo zijn zitten alle meeltorren op de doos, zodat je ze er in 1 keer uit kunt pakken.

Ten slotte werden er hapjes aangeboden. Hieronder zie je meelwormen mueslirepen:

Helaas bestonden ze slechts uit 10-15% meelwormen, maar ze waren duidelijk te proeven. En er was iemand die al een tijdje bezig was om de ultieme meelwormenburger te maken:

Hij smaakte prima, al was hij een beetje aan de vettige kant. En hier heb ik ook nog enkele nuttige tips opgedaan: als je meelwormen eerst een minuutje blancheert wordt het vel zacht. Dus geen velletjes meer die tussen je tanden blijven zitten.

Mooi om te zien dat de lokale boeren een fantastisch alternatief willen proberen dat nauwelijks fijnstof, ammoniak en broeikasgassen uitstoot. Ik ben helemaal voor!

zie ook:
Waarom zou je insecten eten?
alle insecten posts

De liefste onderscheiding

Heel veel mensen ergeren zich aan de verengelsing van de Nederlandse taal, vooral als dit gepaard gaat met vage kruisingen van talen, zoals "teamleider" en "kijkshop". Sinds enkele weken waart een term door blogland die nog curieuzer is, namelijk een combinatie Duits en Engels: de Liebster Award.

Ik ben normaal niet van deze soort flauwekul, maar twee dingen hebben me over de streep geholpen:

1. Ik heb de award gekregen van de leukste blog die er te vinden is op het gebied van emigreren naar Spanje en een Ezelparadijs beginnen, namelijk ProjectLonica.com. Zulke blog kan alleen maar door een heel sympathiek iemand zijn geschreven. Geen blog met een hele reeks tips en rijtjes om te besparen, maar het levensverhaal van iemand die echt grote stappen durft te maken op zoek naar het ideale leven.
2. Zelfs mopper Opa GeldNerd zich hier aan gewaagd aan deze flauwekul.

Dus voor de dag ermee!

1: Heb je een doel of missie met je blog, anders dan prettig tijdverdrijf?

Ik ben bijna 5 jaar geleden begonnen met bloggen. In die tijd was ik aan het kijken of het niet handig was om onze hypotheek af te lossen. Zo kwam ik er achter dat je ook kunt bijstorten op je spaarhypotheek. In die tijd waren er veel blogs over het aflossen van de aflossingsvrije hypotheek; de spaarhypotheek werd onderbelicht. Voor mijn gevoel kwam dit omdat de meeste financiele bloggers vrouwen waren, en die vonden het aflossen van de molensteen meer gemoedsrust geven. Die spaarhypotheek was veel te ingewikkeld.  
Daarom besloot ik er een eigen blog over te maken. Niet veer het fijne gevoel van aflossen, maar meer over de winst onder de streep. Daarom ging ik later ook rekentooltjes maken, zodat mensen het resultaat direct zelf kunnen berekenen. Bovendien heb ik altijd al iets met html en javascript willen proberen, maar ik had eerder nog geen doel.

Later kwamen er onderwerpen bij waar ik niet veel over lees op internet, maar wel dicht bij het hele idee van consuminderen staan, zoals fietsen, langzamer rijden op de snelweg, dingen zelf klussen, en last but not least, meelwormen kweken.

Om antwoord te geven op de vraag: voor mij is bloggen het vastleggen van ideeen, en hopelijk kan ik er andere mensen ook mee inspireren. Ik heb er verder weinig ambitie in: ik ga geen moeite doen om meer lezers te krijgen en ik heb geen advertenties.

2: Welke onverwachte dingen heeft je blog je opgeleverd?

Ik krijg veel mail van mensen die vragen hebben over de spaarhypotheek. Vaak moet ik uitleggen dat ik meer van wiskunde dan van fiscale regeltjes weet, dus dat ik niet echt advies kan geven. Maar ik probeer mensen wel altijd op weg te helpen. En zoals ik al aangaf heb ik geen advertenties, maar een trouwe lezer was mij zo dankbaar over het inzicht dat ik hem had gegeven, dat hij meerdere malen een donatie op de bankrekening van mijn zoontje heeft gedaan. Daar is het natuurlijk niet om te doen, maar wel ontzettend aardig natuurlijk!
Oja, en de Flair vroeg of ik met de rubriek "waar doen ze het van" mee wilde doen. Toen ze er achter kwamen dat ik een man was, vroegen ze of mijn vrouw dan misschien interesse had in het interview. Dus volgens Flair is het verhaal van de vrouw van een man die met finacien bezig is veel interessanter dan die man zelf. Nouja zeg...

3: Wie zou je het liefst tot je trouwe volgers rekenen?

Iedereen is helemaal vrij om te lezen wat hij of zij wil. Ik weet dat "mannenonderwerpen" zoals doe-het-zelf dingen minder goed worden gelezen dan "vrouwenonderwerpen" zoals help mijn zoon wil geen zakgeld. Is dat erg? Het gaat er om wat ik graag kwijt wil, ik ga niet analyseren wat mensen graag willen lezen. Wel vind ik het leuk om mensen vaker terug te zien, zodat ik er langzaam een beeld bij begin te krijgen. Dat geldt zeker voor mensen die ik ooit ontmoet heb op een FIRE meetup. Er zijn zelfs mensen die anoniem reageren, maar toch herkenbaar zijn aan de schrijfstijl!

En de genomineerden zijn:

Tja, het is altijd lastig om mensen te noemen zonder anderen uit te sluiten. Om die reden heb ik geen blogrol, maar heb ik gewoon alle blogs die thematisch passen op een pagina gezet, zie hier. Staat die van jou er niet bij, laat het dan weten. Het zal je misschien opvallen dat er blogs bij staan die niet meer worden bijgehouden, maar desalniettemin interessant zijn. Daarom lijkt het me leuk om een paar blogs te nomineren die al een hele lange tijd niets meer van zich hebben laten horen:

Zakelijk bezuinigen is van dezelfde "generatie" als ik, zo'n 5 jaar geleden. In die tijd was hij een van de weinige manelijke financiele blogs, en dat sprak me erg aan: een nuchtere kijk hoe je je leven kunt optimaliseren. Zo ging er een auto de deur uit, en berekende hij zelfs de kosten van zijn favourite koffie. Ook heeft hij veel ervaring met de familiebank. Helaas is hij er 2 jaar geleden mee gestopt.

Een zot en zijn geld is een vrouw die van alles probeert om winst te maken, zoals crowdfunding en beleggen in edelmetaal. En ze ging ook grondig te werk op het gebied van berekenen. Het mooie was dat ze erg wispelturig was: de ene keer had ze plannen om ergens veel in te investeren, daarna zag ze er toch plots van af.
Die wispelturigheid was ook in het bloggen af te lezen: de ene maand posten ze 15 berichten, daarna ineens maanden niets. En helaas is ze twee jaar geleden van de radar verdwenen.

Rust in huis en portemonnee is ook een vrouw die van cijfertjes houdt. En een van de weinig vrouwen die aan de spaarhypotheek aan het sleutelen is. Het was helemaal mooi om te lezen dat ze mijn rekentooltjes gebruikt. Ook hier is het de laatste tijd angstvallig stil.

Verlossende aflossers bespreekt weg naar financiele vrijheid, aan de ene kant door een kleiner huis en een kleinere auto te kopen, en aan de andere kant door de beleggen. Niet alleen in aandelen, maar ook in obscure digen zoals cryptocurrencies en recyclix. En laat dat nu net de onderwerpen zijn die ik al meerdere malen door de mangel heb gehaald. Hoewel de discussies soms hoog opliepen, hebben we ook veel overeenkomsten.

De vragen die ik heb zijn:
-waarom ben je (tijdelijk) gestopt met bloggen? Kunnen we een doorstart verwachten?
-lees je nog steeds blogs? Vind je dat de thematiek/onderwerpen veranderd zijn?

Hopelijk komt er weer nieuw leven in deze blogs, ik heb ze altijd met veel plezier gelezen!

Erfrecht: wat als je ouders niet meer wilsbekwaam zijn

Twee weken geleden schreef ik dat het erfrecht in Nederland redelijk goed in elkaar zit: als je niets regelt, dan gaat alles naar de kinderen en betaal je redelijk weinig belasting. Helaas is er een geval dat je in een hele vervelende situatie kan raken waar onze wet niets regelt. Deze situatie treedt op wanneer je ouders niet meer in staat zijn om zaken te regelen, zoals bij dementie of bij een coma.

In dit geval zijn de kinderen niet automatisch de aangewezen personen om zaken te regelen. Het kan voordoen dat je ouders nog een huis hebben. Dit huis kan niet zonder toestemming van hen verkocht worden. Ook kan er zonder hun toestemming geen geld geschonken worden. Het gevolg is dat er wel zorgkosten gemaakt moeten worden, maar dat er een huis is wat niet verkocht kan worden. Het kan dus zover komen dat de hypotheek niet meer betaald kan worden en het huis in de executieverkoop komt.

Voor deze situatie kan je bij de notaris een notariele volmacht regelen. In deze volmacht wordt geregeld dat een kind, partner of vertrouwenspersoon rechtshandelingen mag verrichten zodra de persoon in kwestie niet meer wilsbekwaam is. Zodra de persoon is overleden vervalt dit recht en treedt het testament in werking.

Dus hoewel de kans gelukkig klein is dat iemand niet meer wilsbekwaam is, is het risico aanwezig, en zou iedereen dit eigenlijk moeten regelen.


Zie ook:
erfbelasting
uitsluitingsclausule

Bye Bye Facebook!

Facebook is van een gezellige vriendensite langzaam uitgegroeid tot een mondiale bigbrother die de hele wereld in de greep houdt. Daarom lanceerde Arjen Lubach het evenement ByeByeFacebook: laten we ophouden met al die onzin. Zulke initiatieven steun ik graag, dus heb ik meteen actie ondernomen:

De facebook pagina van Geld is Tijd is bij deze opgehouden te bestaan. Het icoontje aan de rechterkant is dus ook verdwenen.

Toen kwam de volgende stap. Het was namelijk nog steeds mogelijk om deze pagina te liken op facebook. Als je bij Blogger de indeling wilt wijzigen, dan krijg je de optie "knoppen voor Delen weergeven". Helaas is het niet mogelijk om facebook te verwijderen en de rest te laten staan:

De enige oplossing is omin de html te gaan rotzooien. Ga naar "Thema" en druk dan op "html bewerken". Zoek in de code op facebook, en verwijder het onderstaande stukje code (let heel goed op het begin en het einde):

Zo, Geld is Tijd is nu volledig Facebookvrij!




Mocht je de aflevering van Zondag met Lubach gemist hebben:

Erfrecht: wat moet je zelf regelen?

Een onderwerp dat ik niet vaak aan bod zie komen is het erfrecht. Testamenten worden door veel mensen ingewikkeld gevonden, en de technische taal die notarissen uitkramen maakt het er niet beter op. Gelukkig heb ik een kennis die mij en mijn ouders (gescheiden, allebei bijna afbetaald koophuis, 71 en 67 jaar oud) wilden voorlichten. De afgelopen jaren is er veel veranderd in het Nederlandse erfrecht, waardoor je steeds minder zelf hoeft te regelen. Als je niets regelt, dan gaat het in de meeste gevallen goed. Toch zijn er 3 dingen die je als ouder zou willen regelen:

1. erfbelasting, schenken op papier en legaat.
2. notariele volmacht (wilsbekwaamheid)
3. uitsluitingsclausule

Ik begin deze week met de erfbelasting.

Als je geld erft van je ouders moet er belasting over geheven worden. De rekenregel is vergelijkbaar bij inkomen en vermogensrendementsheffing: bij een kleine schenking betaal je niets, maar hoe meer geld, hoe meer belasting je betaalt. Om die reden werd er in het verleden vaak "op papier geschonken". Zo hebben mijn grootouders jaar na jaar een stukje van hun boerderij op naam van mijn moeder en tante gezet zonder dat ze er belasting voor hoefde te betalen. Tegen de tijd dat ze overleden, hadden mijn grootouders nauwelijks geld waar belasting over betaald moest worden.

Tegenwoordig is deze regel niet meer zo populair. Dat heeft een paar redenen. Ten eerste is in 2010 de erfbelasting hervormd met als doel om de belasting simpeler en intuitiever te maken. Waar je vroeger over de eerste E10.000,- geen belasting hoefde te betalen, werd dit in 2010 E19.000,-. Ondertussen is deze belastingvrije voet al opgelopen tot E20.371,- in 2018. Je kunt dus per kind al ruim 20 mille gratis oversluizen. Bij het tarief erboven hadden ze vroeger een stuk of 6 belastingschijven, maar dat hebben ze versimpeld tot 10% voor kinderen en 20% voor kleinkinderen. Het gevolg is dat je iets meer belasting betaalt voor schenkingen rond de ton, maar daarboven is het goedkoper geworden:

bron: tarieven voor erfbelasting

Daarnaast is schenken op papier niet zo eenvoudig als het lijkt. Hoewel de erfgenaam het geld niet in de hand krijgt, moet het wel opgeteld worden bij het vermogen, dus heb je het risico dat je er vermogensrendementsheffing over moet betalen. Aan de andere kant moeten je ouders het stukje dat ze geschonken hebben teruglenen. En daar moeten ze een marktconforme rente over betalen, waar ze vervolgens renteaftrek voor kunnen krijgen...pffff.... Geen wonder dat mensen deze constuctie niet meer vaak kiezen. Dan nog liever een beetje belasting betalen op het moment dat ze komen te overlijden.

Toch is er nog iets dat je kunt doen om de hoeveelheid belasting te verminderen: legaten. Een legaat is een afspraak in een testament dat iemand een vast bedrag krijgt, bijvoorbeeld je kleinkinderen. Kleinkinderen hebben immers ook een belastingvrije voet van E20.371,-. (bron:
belastingvrijstelling bij erfenis) Als je dus 2 kinderen hebt en 4 kleinkinderen, dan kan je dus al E122.226,- doneren zonder een cent aan belasting kwijt te zijn. Hier zitten wel een paar nadelen aan. Deze regel kan scheve gezichten geven als je kinderen niet allemaal evenveel kleinkinderen hebben voortgebracht. Bovendien geldt dat de legaten eerst worden utigekeerd, dan pas de erfenis aan de kinderen. Als er niet veel valt te schenken, dan krijgen de kinderen dus bijna niets. Hoewel ze meestal wel bewindvoerder blijven over het geld van de kleinkinderen totdat ze volwassen zijn.

Dus ons erfrecht zit redelijk stabiel in elkaar. Je hebt weinig moeilijke constructies nodig, desnoods ga je wat geld aan kleinkinderen schenken.

Volgende week: wat heb je aan een notariele volmacht?

Hoe gaat het met de meelwormen?

Het is al weer anderhalf geleden dat ik iets heb gepost over mijn meelwormenexperiment, en ik krijg steeds vaker vragen hoe het met mijn veestapel gesteld staat. Hoog tijd voor een update!

Het positieve nieuws: de populatie leeft nog steeds! De wormen die ik nu heb zijn allemaal afstammelingen van het zakje meelwormen dat ik in de zomer van 2015 bij een dierenwinkel heb gekocht. Dat is dus al bijna 3 jaar. Het is mij nog nooit gelukt om een goudvis zo lang in leven te houden.

Maar ik merk wel dat de interesse weg begint te zakken. Het maken van insectenburgers is best veel werk, en ze zijn niet lang houdbaar. Dus ik moet elke avond een hoop werk doen voor een insectenburger, voor mijn medegezinsleden hoef ik het niet te doen. Dus tegenwoordig maak ik vooral onze kippen blij met de meelwormen.

En dan is er elk jaar het grote overwinter-probleem. Meelwormen zijn koudbloedig, dus kunnen doodvriezen. In de eerste winter heb ik mijn garagekast geïsoleerd en een gloeilamp bij gehangen. Toch zette dit niet veel zoden aan de dijk. Met een 25W lamp kon ik de temperatuur hooguit 10 graden laten stijgen. Maar een 25W lamp verbruikt 0.6kWh per dag, dus 54 kWh per winter. Dat is ongeveer een tientje aan stroom. 

Het alternatief is om ze te laten overwinteren in ons huis, bijvoorbeeld op zolder. Maar daar maakt VL een breekpunt van. Alleen de gedachte al dat die beestjes zouden kunnen ontsnappen en richting ons bed zullen kruipen doet haar huiveren. Van de andere kant: we hebben wel vaak een bakje meelwormen in onze koelkast staan om aan de kippen te kunnen voeren. Dus een afgesloten kist op zolder heeft ze wel bezwaar tegen, maar een open bakje naast ons voedsel is acceptabel. Het vrouwelijke brein zit vreemd in elkaar:-)

Maar ik ben de beroerdste niet, ik pas me wel aan. Elke herfst laten onze kippen de meelwormen populatie krimpen tot boterkuipjes-formaat. Vervolgens gaan deze meelwormen een winterslaap houden in onze koelkast. In deze tijd bewegen, eten of groeien ze nauwelijks. En tegen de tijd dat het voorjaar aanbreekt mogen ze weer terug in het "torrarium" in de garage om zich te vermenigvuldigen.

Zie ook:

zelf insectenburgers maken

alle meelwormenposts

Verbetering bandbreedtetool

Dit weekend was het weer eens tijd om mijn javascript skills op te vijzelen. Mijn laatste bandbreedtetool deed in een paar situaties nog steeds gekke dingen, hopelijk heb ik nu alle kinderziektes er uit.
Bovendien  ebstond er de mogelijkheid om bepaalde waarden op slot te zetten. Zo kon je andere getallen veranderen, maar de getallen die op slot staan blijven gelijk. Dit is vooral handig als je bijvoorbeeld wilt bijstorten, maar je wilt een bepaalde bandbreedte niet overschrijven. Ik had dit opgelost met radiobuttons, maar dat zag er niet bepaald intuitief uit. Daarom heb ik in paint even een slotje getekend. Zo ziet het er een stuk beter uit. Klik hier voor de tool.

Deze tool zou je alle mogelijkheden moeten geven om snel de huidige en toekomstige bandbreedte van je spaarhypotheek te berekenen, zelfs als je een hoop gegevens niet meer weet. Doe er je voordeel mee!

Zie ook:
nieuwe bandbreedtetool

WOZ waarde is blijkbaar geen exacte wetenschap

Een paar weken geleden had ik een grove voorspelling gedaan voor onze nieuwe WOZ waarde. Het vorig jaar was na veel jaren van daling eindelijk een stijging ingezet, en gebaseerd op CBS data verwachte ik een verdere stijging van ongeveer 3000,-. Maar wat is het uiteindelijke oordeel?

Roffelroffel...

de WOZ waarde is precies gelijk gebleven.

Geen idee hoe ze hier op komen. De huizenprijzen in onze omgeving zijn flink aan het stijgen, maar ons huis last een pauzejaar in. Ik heb even gekeken of de luiheid van de gemeente de oorzaak is, maar de huizen in de buurt veranderen wel van waarde:

 Wel typisch dat de huizen die al in prijs stijgen, nu verder in prijs stijgen en andersom.

Achja, allemaal tijdelijke waardebepalingen. Het enige nadeel is dat we het niet gaan halen om onze keet boven water te krijgen, voor de rest denk ik liever aan lange termijndoelen.

Zie ook:
het verloop van onze hypotheekaflossing

Mijn zoon wil geen zakgeld!

Ons zoontje is 8, en we zijn al een tijdje aan het experimenteren met zakgeld. Hij krijgt elke zondag 3,-, en een paar jaar geleden was hij inderdaad druk aan het sparen voor een doos lego. Maar na die doos lego kwam de klad erin. Hij naem nauwelijks de moeite om het geld in zijn spaarpot te doen. Dus heb ik een nieuwe voorwaarde ingesteld: hij krijgt het zakgeld alleen als hij erom vraagt. Op dit moment is hij voor de Lego Boost set aan het sparen. Met zijn verjaardag kreeg hij daarom van veel mensen geld, maar sindsdien vergeet hij al een paar maanden om zakgeld te vragen.

Dit kan een paar dingen betekenen. Van de ene kant is het natuurlijk fantastisch dat hij geen geldwolf is, en dat hij er dus niet mee bezig is. Van de andere kant kan het ook zijn dat hij al zover verzadigd is met kado's (het blijft toch lastig voor grootouders en overzeese familie om te doseren met kado's), dat hij gewoon al teveel heeft. Op deze manier leert hij dus nooit dat je verstandig met geld moet omgaan.
Vorige week vroeg ik waarom hij steeds vergat om zakgeld te vragen zelfs als ik hem er op zaterdag aan herinner. Hij zei dat hij er weinig mee bezig was. Toen ik vroeg dat hij toch zo snel mogelijk die Lego Boost set wilde, zei hij dat hij die set eigenlijk niet meer hoefde... Zo zie je maar dat het geen kwaad kan om eerst even na te denken voor dat je iets koopt.

Toen ik jong was kreeg ik ook zakgeld, maar ik kocht er eigenlijk nooit iets van. Ik kreeg in vergelijking met leeftijdsgenoten niet enorm veel speelgoed, maar ik overwoog nooit om dat "tekort" te compenseren met mijn zakgeld. Daarna is het niet echt in mijn systeem gekomen om zomaar dingen te kopen. Dit is natuurlijk erg praktisch, maar uiteindelijk moet het niet ten koste gaan van levenskwaliteit. Waarschijnlijk had ik in mijn jeugd best ooit relatief goedkope dingen kunnen kopen die op dat moment de levensvreugde enorm zouden toenemen. Op dit moment ben ik nog steeds van nature zuinig, maar voor dingen die ik echt wil twijfel ik niet lang.

Terug naar mijn zoontje: heeft iemand een idee hoe ik hem meer met geld kan laten omgaan?

FIRE goes ethics!

Afgelopen weekend was wederom een FIRE-BENL bijeenkomst, georganiseerd door CheesyFinance en AmberTreeLeaves. Jammer dat maar weinig Nederlanders de mooie tocht door het Vlaamse landschap hebben gewaagd, want de bijeenkomst was zeker de moeite waard.
Na vorige bijeenkomst was ik erg verbaasd over de blinde focus op geld. Ik dacht immers dat FIRE veel meer was dan alleen rijkdom vergaren. Vandaar dat mij werd gevraagd om een presentatie over ethiek te houden.

Ik ga mijn presentatie over de geschiedenis van ethiek en ethische dilemma's niet herhalen, maar de discussies aan het einde waren zeker de moeite waard om hier te posten. De discussie werd gevoerd aan de hand van 2 stellingen:

Stelling 1: "Als ik geen aandelen in wapens (of andere "slechte" branches) koop, dan doet iemand anders het wel." (collectieve actie probleem)

Argumenten voor:

• Als je in grote bedrijven en fondsen investeert, is het schier onmogelijk om niet in wapens te investeren, want bijna elk groot bedrijf of fonds doet iets met wapens.
• Als mensen een aandeel van een wapenfabrikant boycotten, dan zakt de waarde van het aandeel, waardoor het extra aantrekkelijk wordt voor anderen om het te kopen.
• Aandelen worden herverhandeld, en hebben nauwelijks nog iets te maken met het onderliggende bedrijf.
• Je kunt beter stoppen met wapens kopen of actie voeren tegen de wapenlobby. Daarmee bereik je veel meer. Dit geldt ook voor andere produkten. Heel veel mensen willen geen aandelen Shell, maar zijn veelgebruikers met benzine. Milieuvriendelijk leven zou een effectievere daad zijn.

 Argumenten tegen:

• Als je een aandeel van iets koopt, dan ga je jezelf onbewust verbinden aan het bedrijf. Je bent daarna onbewust sneller geneigd om je mening naar het bedrijf aan te passen. 
• Het gaat over je persoonlijke overtuiging. Als je tegen wapens bent, dan zou je geen aandelen in wapens moeten willen.

Ik heb altijd een negatieve bijsmaak gehad van beleggen, vooral door de blinde focus op geld. De ethische kant van een bedrijf, de toekomst van het bedrijf en de werknemers schijnen niet mee te tellen. Na deze discussie kijk ik er iets anders tegen aan. Alle individuele beleggers zijn niet in staat om een verandering bij bedrijven te weeg te brengen, dus kan je beter op andere manieren de wereld proberen te verbeteren en je geld gewoon zijn werk laten doen.  


Stelling 2: "Van een Financieel Onafhankelijk persoon mag wat maatschappelijke betrokkenheid worden verwacht"

Hier was het publiek redelijk eensgezind: het is een persoonlijke overweging wat je met je leven doet. Vrijwilligerswerk kan niet opgelegd worden. Wel zou het goed zijn als iedereen nadenkt over zijn of haar doel in het leven, en of men extra levensvreugd zou kunnen halen uit weldoenerij. Bij de ene is dat gaan demonstreren voor Greenpeace, en voor de andere is dat het zorgen voor een familielid.

Bedankt voor de vruchtbare discussie!

Zie ook:
De ethiek van FIRE

Recensie "Leven van de Lucht" van Gerhard Hormann

Eindelijk hadden ze het nieuwste boek van Gerhard Hormann genaamd "Leven van de Lucht" bij de bibliotheek. Uit dit boek heb ik in ieder geval geleerd dat schrijvers een vergoeding krijgen voor elke keer dat hun boek uitgeleend wordt, dus hoef ik me geen klaploper te voelen.

In het boek gaat Gerhard minimaal 5 jaar lang zichzelf 1000,- uitkeren van zijn spaargeld, en heeft hierdoor een soort van basisinkomen. Nuchter bekeken is dit niet zo bijzonder. Een hele groep mensen in Nederland krijgt elke maand 1000,-, namelijk hun AOW. Ook zijn er genoeg mensen die interen op hun vermogen, wat feitelijk precies hetzelfde is. Toch denk ik dat in dit geval de naamgeving best belangrijk is. Door het een basisinkomen te noemen, ga je het inkomen meer waarderen en er anders naar gedragen.

Toch is de titel behoorlijk verraderlijk. Net zoals Gerhard na het boek "Hypotheekvrij!" niet hypotheekvrij was (dat is hij overigens nog steeds niet), leeft hij niet bepaald van de lucht. Zijn vrouw verdient ruim 1000,- in het onderwijs, en zelf snabbelt hij pakweg 600,- per maand in de vorm van freelance schrijfopdrachten. Hun gezamelijke inkomen is dus ongeveer 2600,-.

De onderzoeksvraag van Gerhard luidt: "verandert je leven met een basisinkomen? Ga je meer risico's nemen, meer reizen, een baan kiezen die leuker is, maar minder verdient? Zou zo'n systeem wel werken?" Dit vat inderdaad het hele gedoe rond het basisinkomen samen. Enerzijds bespaart gratis geld een hele hoop gedoe van verplicht solliciteren, inkomentoetsen en toeslagen. Maar anderzijds moet het wel betaalbaar zijn, dus is het de vraag of mensen nog steeds bereid zijn om te gaan werken.
De ene kant van de basisinkomen-medaille wordt heel uitgebreid besproken. Bij een werkend leven denk je de hele tijd aan de toekomst, bij een AOW denk je de hele tijd aan het verleden, maar met een basisinkomen leef je in het nu. Zo gaat Gerhard meer fietsen, 's ochtends naar de bioscoop en voelt hij zich een stuk ontspannender.
Helaas komt de andere kant nauwelijks aan bod: hoe gaan we dit betalen. Voorstanders van basisinkomen zeggen dat er minder administratieve rompslomp zal zijn, dus is er minder vraag naar werk. Daarnaast zullen veel mensen blijven werken om een luxeleven te kunnen betalen en gaan mensen meer vrijwilligerswerk doen.
Bij Gerhard zie ik dit niet terug. De 2600,- per maand die ze samen verdienen/ontvangen gaat elke maand grotendeels op. Het beetje werk dat Gerhard nog doet is dus niet vrijwillig, maar echt nodig. Hij schrijft wel dat hij nu vaker een klus weigert die hem niet aanstaat, maar hij gaat niet in detail hoe fijn of noodzakelijk het is dat hij 600,- per maand blijft verdienen. Hoe dan ook, het klinkt niet echt als dat zijn freelance werk zijn grootste hobby is. Daarnaast is hij blijkbaar geen vrijwilligerswerk gaan doen. Dit is geen verwijt, maar gewoon een constatering. Als vrijwilligerswerk verplicht zou zijn, dan is het geen vrijwilligerswerk meer. Ten slotte zal de inkomenbelasting omhoog moeten om een basisinkomen te kunnen financieren. Er zullen meer uitkeringen door minder loon betaald moeten worden. En hier loopt het in zijn experiment ook spaak. Doordat hij weinig verdient, maar wel veel uren kan opgeven aan de belasting (een schrijver is immers ook aan het werk als hij de krant leest) maakt hij aanspraak op de zelfstandigenaftrek. Hierdoor hoeft hij de eerste pakweg 7200,- belasting per jaar niet te betalen. Dit is dus ruim de helft van zijn hele basisinkomen! In het huidige stelsel geniet hij in zijn situatie van een hele gunstige belastingsituatie, die totaal onhoudbaar zou zijn als de een basisinkomen voor iedereen zouden doorvoeren.

Dit staat in schril contrast met mensen als Mr Money Mustache of Elon Musk. Beiden hebben ze hun schaapjes heel veilig op het droge, maar toch werken ze door. MrMoney Mustache heeft in 10 jaar zijn financiele onafhankelijkheid bij elkaar verdiend. Daarna is hij dingen gaan doen die hij leuk vond, zoals huizen opknappen, dingen klussen (zoal een e-bike en zonnepanelen) en helpen op de school van zijn zoontje. Elon Musk is miljonair geworden door de oprichting van Paypal. Daarna is hij niet op zijn lauweren gaan zitten, maar heeft twee bedrijven opgericht die de wereld aan het veranderen zijn, namelijk Tesla en SpaceX. Er zullen genoeg mensen met deze instelling moeten zijn om een basisinkomen betaalbaar te maken, maar uit dit boek haal ik niet dat de schrijver deze instelling heeft.

Dus als ik antwoord moet geven op zijn onderzoeksvragen dan zou het zijn: ja, mensen gaan meer risico's nemen en meer reizen, maar het systeem zou niet werken, want het zou onbetaalbaar zijn. Wat we veel beter kunnen doen is de term "basisinkomen" over boord gooien en ons belastingsysteem eenvoudiger maken. Niet meer allemaal een eigen zorgverzekering, maar gewoon een collectieve verzekering van de staat. En niet meer allemaal ingewikkelde regels voor uitkeringsgerechtigde, maar gewoon accepteren dat er altijd een paar rotte peren zijn die misbruik zullen maken van het systeem.

Ik wil deze recensie afsluiten door een gevleugelde uitspraak van Gerhard zelf terug te kaatsen. Op zijn blog schrijft hij menigmaal "als ... mijn boek gelezen had, dan had hij/zij geweten dat...". In "Leven van de Lucht" vertelt hij dat hij (eindelijk) aan het bijstorten is in zijn spaarhypotheek. Hij vermeldt erbij dat een aflossingsvrije hypotheek gemakkelijk te berekenen is, maar dat je bijstorten van een spaarhypotheek moet laten doorrekenen door de tussenpersoon of geldverstrekker. Als Gerhard Hormann mijn blog gelezen had, dan had hij geweten dat je dit heel eenvoudig zelf kunt berekenen...


zie ook:
recensie Hypotheekvrij
basisinkomen een utopie?

Zo maak je een schatting van je toekomstige WOZ waarde

Ik zie dat de WOZ waarde in veel gemeenten al bekend is..behalve onze gemeente. Ik had niet anders verwacht, bij verkiezingen zijn ze ook altijd een van de langzaamste jongetjes van de klas. Dus vroeg ik me af of ik de WOZ waarde niet kan voorspellen.

Sinds we dit huis in 2010 gekocht hebben noteer ik de WOZ waarde. We zijn begonnen met ons aankoopbedrag. Daarna is het langzaam omlaag gegaan, tot afgelopen jaar, toen was er een lichte stijging. Als ik deze waarden vergelijk met de waardeindex van het cbs, dan krijg je een treffende gelijkenis:

Zoals je kunt zien volgt de WOZ waarde de index van het cbs, maar met een vertraging (had ik al gezegd dat onze gemeente traag is?). Vanaf 2014 waren de huizenprijzen alweer aan het stijgen, maar de WOZ waarde zakte nog een stukje verder door. Toch lijken de grafieken best veel op elkaar. De gelijkenis is een stuk beter als ik de cbs waardeindex anderhalf jaar verplaats:

De rode en groene lijn volgen elkaar behoorlijk nauwkeurig! Er van uitgaande dat onze gemeente deze trend gaat volgen, kunnen we de WOZ waarde van 2017, 2018 en zelfs 2019 voorspellen:

Voor ons zou dit een jaarlijkse stijging van 3000,-, 8000,- en ten slotte 13000,- betekenen. Ik ben heel benieuwd of deze voorspelling uitkomt!

Wil je zelf ook een schatting maken van je nieuwe WOZ waarde? Ik heb mijn cbs huiswaardetool geupdate met de nieuwste cijfers, en de schattingen voor de WOZ waarde toegevoegd. Je kunt nu ook een van de woz waarden gebruiken als uitgangspositie voor je waardevoorspelling.
ga hier naar de tool

Hoe nauwkeurig is deze voorspelling?
Tja, dat is moeilijk te zeggen. Het zal erg afhankelijk zijn van de lokatie van je woning en de gemeente waarin je woont. Wij wonen in een kleine kern, dus onze woningwaarden lopen achter op de waarden van de steden in de buurt.
Ik kan wel de WOZ waarden van onze buren opzoeken op https://www.wozwaardeloket.nl/
Helaas geeft deze site alleen de WOZ waarden van de afgelopen 2 jaar. Mijn vermoeden bleek waar: er valt weinig touw aan vast te knopen:

Alle 8 huizen zijn van ongeveer hetzelfde bouwjaar. Waarom verschillen de waarden dan zoveel? Het antwoord is dat de gemeenten naastgelegen huizen een heel vreemd referentiesysteem hanteert. De waarde van ons huis wordt niet gebaseerd op de huizen naast ons, maar op 3 huizen die in 3 andere uithoeken van het dorp liggen. Op die manier proberen ze waardeveranderingen over het hele dorp een beetje gelijk te trekken.
En waarom zijn de waardeveranderingen zo verschillend? Ik weet dat huis 6 in 2016 van eigenaar is gewisseld, en dat de verkoopprijs heel laag lag (sterftegeval). Hierdoor heeft de gemeente de woningwaarde wellicht naar beneden bijgesteld. Huis 1t/m3 waren van een woningcorporatie, maar huis 3 is onlangs verkocht aan een particulier. Wellicht waren die WOZ waarden nooit geupdate, waardoor zij een correctie naar boven hebben gehad. Voor de waardeverandering van huis8 kan ik geen verklaring bedenken.
Misschien is ons huis toevallig een van de weinige die in 2010 een "representatieve" WOZ waarde kreeg en daarna elk jaar een "marktconforme correctie" kreeg.

over enkele maanden zullen we weten hoe voorspellend mijn rekenwerk is geweest.


zie ook: bereken hier je woningwaarde

Piramidespel, Ponzi, Pump and Dump: leren we het nooit?

Een tijdje terug was de Wolf of Wallstreet op televisie. Veel mensen zullen afvragen hoe mensen destijds in dit bedrog zijn getrapt, en zullen blij zijn dat veel illegale praktijken uit die tijd tegenwoordig verboden zijn.
Maar met de komst van online investeerprogramma's als Recyclix en Cryptocurrencies wordt de lijn tussen investeren, speculeren en oplichten steeds moeilijker te zien. Welke oplichtmethoden zijn er zoal? En hoe komen we er van af?

Piramidespel
Het klassieke voorbeeld van een piramidespel is een kettingbrief: in een brief wordt gevraagd om een euro te betalen aan iemand die 5 schakels terug in de ketting zit en bovendien dit bericht door te sturen naar een stuk of tien mensen. Als al deze 10 mensen de brief ook aan 10 mensen sturen, en al die 100 mensen de brief ook doorsturen etc, dan zou je na verloop van tijd 10.000,- moeten ontvangen. In praktijk worden meestal enkele eerste mensen zeer rijk, na enkele generaties valt het spel dood doordat er geen nieuwe klanten meer zijn, waardoor alle late investeerders met een verlies achterblijven. In 1997 verviel Albanie in anarchie doordat veel mensen in een piramidespel trapte.
Piramidespelen zijn meestal zeer transparant: elk gezond denkend persoon zou de misleiding moeten kunnen doorzien. Bij de volgende schema's is het vaak moeilijker.

Ponzifraude
Ponzifraude is vergelijkbaar met het piramidespel, met als verschil dat het van buiten af een gewone investering in een bedrijf lijkt. Het gaat als volgt: Een bedrijf claimt dat het een business model heeft met grote winstkansen, en vraagt om investeerders. Maar in plaats van het geld te investeren, wordt het grootste deel van het geld achterover gedrukt. Een klein deel van de investering wordt gebruikt als "winstuitkering" aan de investeerders, als bewijs dat het om een echt bedrijf gaat. Zo lang er steeds nieuwe investeerders blijven komen, kan er "winst" worden uitgekeerd aan de investeerders. Zodra de toeloop begint te stagneren, vertrekt de organisatie met de noorderzon en laat het alle investeerders beteuterd achter. Sommige investeerders van het eerste uur zullen hun inleg hebben terugverdiend, maar het gros heeft een groot verlies.
Het probleem van dit schema is dat het vaak moeilijk te zien is of het business model echt is. Een mooi voorbeeld is Recyclix: het bedrijf claimde veel geld te kunnen verdienen met het recyclen van afval. In werkelijkheid bleek er weinig hard bewijs te zijn voor het bestaan van de fabrieken en de personen achter Recyclix.

Pump and Dump
En dan komen we uit bij (the Wolf of ) Wallstreet. Op de beurs wordt de koers bepaald door de vraag en aanbod van een aandeel, dan weer op hun beurt wordt bepaald door het succes van een bedrijf. Hoe succesvoller een bedrijf, hoe hoger de winstverwachting, hoe meer vraag, hoe hoger de koers. Toch is er maar een deel van de beleggers die echt onderzoek doet naar de succeskansen van een bedrijf. De meeste beleggers hanteren de meeloopmethode: als een koers stijgt, dan zal het wel betekenen dat een bedrijf het goed doet.
Van dit gedrag wordt veel misbruik gemaakt, zoals door Jordan Belfort alias de Wolf of Wallstreet. Zijn bedrijf kocht aandelen van een onbekend bedrijf op, zodat de koers ging stijgen. Vervolgens werden mensen met de koersstijging die erop volgde misleid om dit aandeel te kopen, waardoor de koers nog verder steeg. Na verloop van tijd verkocht Jordan al zijn aandelen met winst, zodat al zijn klanten beteuterd achter bleven.
Tegenwoordig proberen de beurswaakhonden dit gedrag te onderscheppen. Zo is het niet toegestaan om je eigen aandelen te kopen om de prijs op te drijven, of om ineens heel veel aandelen van kleine bedrijven te kopen.
Bij cryptocurrencies bestaan deze regels niet. Veel munten zijn anoniem, dus je kunt je eigen munten via een ander account overkopen om zo de prijs op te drijven. Geheime groepen mensen spreken af om tegelijk heel veel munten van een kleine cryptocurrency te kopen, waardoor de koers ineens explodeert. Vervolgens proberen ze veel ruchtbaarheid te geven aan het "succes" van deze munt, zodat mensen met het "fear of missing out" syndroom ook gaan investeren. Ten slotte trekt de geheime groep zich op een afgesproken moment terug en int alle winst. Door de anonimiteit en gebrek aan controle van cryptocurrencies komen deze groepen ermee weg.

Dus meer regels?Persoonlijk vind ik regulering van de vrije markt een contradictie. Vrije markt klinkt als een geweldige manier om een soepele economie te maken waar precies genoeg gemaakt wordt voor iedereen, maar blijkbaar liggen er veel valstrikken op de loer. Niet alleen zorgt de vrije markteconomie voor een overproductie en overconsumptie: we hebben een hoop regeltjes nodig om te voorkomen dat mensen misbruik maken van de vrije markt. Je mag niet je eigenlijk aandelen kopen, bedrijven mogen niet te groot worden zodat ze geen concurrentie meer hebben en nog veel meer van deze regeltjes.
Als je mijn irritaties over ons nodeloos ingewikkelde belastingstelstel hebt gelezen, dan begrijp je dat ik graag eenvoudige regels wil. Kan dit niet anders? Kunnen we geen systeem bedenken dat met weinig regels soepel werkt?

De enige oplossing die ik kan bedenken is dat we af moeten van alle dagelijkse financiele prikkels. Overal horen we over kortingen, cashback-acties, ingewikkelde belastingregels. Als we meer richting een basisinkomen zouden gaan, zijn mensen wellicht minder gaan focussen op geld, en meer op tijd.

Heeft iemand betere ideeen?

zie ook:
de namen achter Recyclix
wat moeten we eigenlijk met de Bitcoin?

ventilatie

Ik heb al lang geen grote klussen meer opgepakt in huis, door gebrek aan tijd en het feit dat alle kleine klusjes grotendeels al gedaan zijn. Toch was er nog een dingetje waar ik me al een paar jaar aan stoor: gebrek aan ventilatie. Vooral in de herfst beslaan de ruiten in de woonkamer. Het is soms zelfs zo erg dat er schimelplekken bij ramen ontstonden. Een paar jaar geleden heb ik al een raam voorzien van ventilatieroostertje, maar het blijkt niet genoeg te zijn.

Dus heb ik afgelopen kerstvakantie de zaag gezet in onze hardhouten kozijnen. In de keuken was het hardst nodig, want wij koken op gas, en dat wordt immers allemaal omgezet in CO2 en waterdamp. Ook is dit veiliger mocht er ooit een gaslek zijn.

 In het achterste raam van de woonkamer heb ik er ook eentje toegevoegd. Op deze manier hebben we er twee in de kamer, dus kan het lekker doorwaaien:

Aan de buitenkant ziet het er zo uit:

Hoewel de roostertjes klein zijn, merken we al veel verschil. De ramen beslaan veel minder snel, de lucht voelt beter aan. Het was een heel geklooi om door een sleuf door een dik hardhouten kozijn te maken, maar het heeft zich ruimschoots terugbetaald.

zie ook:
andere doe-het-zelf projectjes

Saving rate 2017

Het kan geen kwaad om 2 keer per jaar een update van onze saving rate te doen, bij deze.

Saving rate:

De blauwe lijn geeft de maandelijkse saving rate aan, de rode is het jaarlijkse gemiddelde. Onze jaarlijkse saving rate is gestegen van 21% naar 22%. Het valt blijkbaar nog niet echt mee om dit getal verder op te krikken. Hierbij moet opgemerkt worden dat ik niet de enige ben in het huishouden, en dat we niet noodzakelijk hetzelfde uitgavepatroon hebben. Volgens de mustachianpost zouden we in aanmerking kunnen komen voor een "Badass Savers Bronze", maar ik voel me nog niet echt in dit rijtje passen. Achja, iedereen doen het op zijn eigen manier en eigen tempo.

Wel zijn er het afgelopen halfjaar enkele positieve veranderingen geweest (meer loon, spaarhypotheek omgezet), hopelijk betaalt dat zich de komende tijd uit uit in deze grafiek.


Net worth / eigen vermogen:

Ik deel ons vermogen door ons inkomen, zodat je een percentage krijgt dat goed te vergelijken is met anderen, zoals staatsschulden (die worden gedeeld door het bbp). De eerste jaren daalde deze waarde flink door dalende WOZ waarde, maar het tij is gekeerd en de grafiek gaat nu rap omhoog:

Het is goed mogelijk dat ons eigen vermogen positief wordt zodra de nieuwe WOZ waarde bekend wordt gemaakt, ik ben benieuwd!

Financieel onafhankelijk / passief inkomen:
Dit getal is onze passieve inkomsten gedeel door onze uitgaven. Dit getal zegt dus welk deel van onze kosten we kunnen dekken met passieve inkomsten. Persoonlijk vind ik dit een zeer indicatief getal, en verbaast het me eigenlijk dat niemand anders dit getal gebruikt. 

Het piekje in 2015 is een gift van onze ouders. Voor de rest wordt deze grafiek vooral bepaald door rente op de spaarhypotheek en kinderbijslag. Misschien vinden mensen het raar dat ik deze getallen meetel, maar als we alleen op de kinderbijslag zouden kunnen leven, dan zou ik heel gelukkig zijn. Het betekent ook dat dit een momentopname is. De kinderbijslag zal over 10 jaar ophouden, en over 22 jaar hebben we geen spaarhypotheek meer. Maar hopelijk zijn er in de tussentijd anders passieve bronnen aangeboord.
De grafiek vertoonde in het begin van 2017 een dipje doordat ik in crowdfunding heb geinvesteerd, en dat beschouw ik als een passieve uitgaven. Er bestaat immers een risico dat we niets van dit geld terugzien. Maar alle uitbetalingen zijn passieve inkomsten, dus hopelijk betaalt het zich terug.

We maken dus bewust geen schatting wat ons kapitaal zou moeten zijn om financieel onafhankelijk te zijn, en delen hun vermogen door dit getal, zoals veel bloggers doen. Het heeft namelijk voor ons de volgende problemen:

• we hebben een negatief eigen vermogen, dus dan zouden we ook een negatief onafhankelijkheidspercentage hebben.
• stel dat iemand ziek wordt, we hyperinflatie krijgen, energiekosten uit de klauwen gaan lopen of grote belastingwijzigingen zijn, dan zullen we ons doelkapitaal moeten bijstellen. Beetje onhandig.
• En de belangrijkste: ik zou totaal geen nauwkeurige schatting kunnen maken van dit getal.

En dus houden we het bij dit dimensieloze getal. Dit jaar zaten we op 7%, maar ik verwacht het volgend jaar de 10% aan te kunnen tikken.

zie ook:
Het verloop van onze hypotheekaflossing

Op de valreep van 2017 nog een aflossing

Afgelopen jaar hebben we de spaarhypotheek omgegooid, wardoor de kosten voor de overlijdensrisicoverzekering flink omlaag zijn gegaan. Een bijkomend effect was dat er van twee spaardelen 1 is gemaakt, en dat wordt door de fiscus blijkbaar gezien als bijstorting op de spaarhypotheek. Dus hebben we onze maximale bijstorting al gedaan, pas in augustus kunnen we weer gaan bijstorten.
Dus hadden we besloten om nog een aflossing te doen van 4000,-. Het levert netto ongeveer een besparing op van E9,86 per maand, oftewel bijna 3% rente. Dit is niet veel ten opzichte van bijstorten in de spaarhypotheek, beleggen of speculeren in bitcoins, maar het is wel 100% gegarandeerde rente. En bovendien levert het een beparing van E7,14 per maand op voor de belastingdienst, dus voor jullie dus, waarde lezer!

Het verloop ziet er nu zo uit:

Qua aflossing hebben we er dus al 17% afgesnoept, en qua maandlasten ongeveer 12%. Ook komt de hoogte van de hypotheek en de WOZ waarde steeds dichterbij. Het zou mogelijk moeten zijn om het huis in 2018 boven water te krijgen.

zie ook:
het verloop van onze hypotheekaflossing

Tooltjes update

Ik heb een avondje van de kerstvakantie benut aan het updaten van een paar tooltjes. Bedankt voor alle suggesties! Deze post verscheen per ongeluk afgelopen maandag al, maar ik post 'm nu opnieuw omdat ik nog een extra verbetering heb doorgevoerd.

Bandbreedtetool:
-Er kwam terecht de opmerking dat men in het verleden en jaar heel weinig ingelegd heeft. Dus heb ik een extra veld toegevoegd waar je dit kan invullen.
-Daarnaast heb ik de ORV(overlijdensrisicoverzekering) default op 0 staan, omdat de meeste mensen deze verzekering niet aan un spaarhypotheek gekoppeld hebben. Als de ORV nul is, dan wordt hij ook niet weergegeven in de berekening.
-In sommige gevallen gaat de ORV omlaag als je extra bijstort of inkort. Voor deze situatie kan je nu de huidige ORV en de toekomstige ORV invullen. De berekening van de ORV is vaak zeer obscuur, en veel hypotheekverstrekkers geven deze berekening niet, dus ik kan dit ook niet voor jullie doen, dit zal je toch echt moeten afwachten of inschatten.

Klik hier voor de bandbreedtetool.
  
Spaarhypotheektool 
-Als je de boel exporteerde naar excel, dan waren de kolommen van "hypotheek" en "woz waarde" omgedraaid. Dit is nu opgelost.
-Er gaat de komende jaren het een en het ander wijzigen aan de eigenwoningforfait (EWF) en hypotheekrenteaftrek (HRA). DE HRA zou eigenlijk een half procentpunt per jaar afgebouwd worden, maar de overheid heeft besloten om dit vanaf 2020 te versnellen, met 3 procentpunt per jaar:
2018: 49,5%
2019: 49%
2020: was 48.5%, wordt 46%
2021: was 48.0%, wordt 43%
2022: was 47.5%, wordt 40%
2023: was 47.0%, wordt 37%
2024: was 46.5%, wordt 37%
enz.
Op deze manier gaan middeninkomens al vanaf 2022 iets merken van de afbouw van HRA. Als compensatie wordt de EWF ook afgebouwd. Voor 2017 was deze nog 0.75%, die gaat voor 2018 naar 0.7%. Het is nog niet duidelijk hoe deze afbouw verder gaat, maar voor nu neem ik aan dat het percentage in 2019 verder zakt naar 0.65% en in 2020 naar 0.6%. Ook gaat de wet Hillen afgebouwd worden, maar het is mij nog neit duidelijk hoe precies. Voor een hypotheek van en ton en 5% rente gaat het er nu zo uit zien:

Ik merk dat het steeds moeilijker wordt om aanpassingen te doen in de tool zonder dat er ergens iets omvalt. Ik ben bezig met unittests, maar het zal een behoorlijke tijd kosten om alles goed te testen.


klik hier voor de spaarhypotheektool

Doe er je voordeel mee;-)