Annuitaire hypotheekrente afkopen

In 2019 heb ik al een keer van een stuk hypotheek de rente afgekocht, een investering die bijna 7% rente opleverde. In dat geval ging het om een stuk aflossingsvrije hypotheek dat van 5.1% naar 1.39% ging. Dat smaakte naar meer, dus heb ik vorige maand dit nogmaals gedaan, maar dan voor een annuitair deel. Nu merk ik het voordeel van meerdere kleinere hypotheken: ik kan de investeringen spreiden. 

Destijds heb ik een rekentool gemaakt voor het afkopen van aflossingsvrije hypotheken. Annuitaire hypotheken zijn een heel stuk ingewikkelder, dus dit vraagt om iets meer inspanning voor een tooltje en ook om een serie van blogartikelen. Hopelijk lukt het me om over een paar weken een tooltje af te hebben waarin alles berekend kan worden. Deze week beginnen we met het effect van het afkopen. Hieronder zie je mijn maandlasten: 

Halverwege 2019 is vanwege de scheiding de aflossingsvrije hypotheek gesplitst in een deel aflossingsvrij en een deel annuitair, beide 5.1%. Eind 2019 heb ik de rente van het rode aflossingsvrije deel afgekocht, en je ziet het rode deel meteen ongeveer 3 keer zo klein worden. Dit jaar heb ik het oranje annuitaire deel afgekocht, maar de grafiek zakt maar een beetje, terwijl de nieuwe rente zelfs lager is. Hoe zit dat?

Het principe van een annuitaire hypotheek is dat de (bruto) kosten elke maand constant zijn, en dat op het einde van de periode de hele hypotheek is afgelost. Op het begin is de hypotheek nog hoog, dus betaal je veel rente, en op het einde van de hypotheek is het de bedoeling dat hij bijna is afgelost, dus dat je minder rente betaalt. Als je elke maand evenveel wilt betalen, dan zal je dus op het begin veel rente betalen en weinig af kunnen lossen, en op het einde is het andersom. 

Na een hoop rekenwerk komt er dit uit voor het verloop van de hypotheek en de maandlasten:

Deze grafiek kan je interactief zelf maken met deze tool. In de onderste grafiek zie je dat de maandelijkse aflossing (zwart) elke steeds groter wordt. Dit is mogelijk omdat er elke maand steeds minder bruto hypotheekrente betaald hoeft te worden (rood). En samen is het precies constant. In Nederland hebben we natuurlijk het fenomeen hypotheekrenteaftrek (HRA), waarbij het rentedeel aftrekbaar is van de belasting. Deze aftrek is afhankelijk van je inkomen en WOZ waarde (EWF), en daarom zeer onderheving aan politiek gekrakeel, vandaar dat de grafiek wat gekke sprongetjes heeft.

Van gebeurt er nu als de rente ineens veranderd naar 1.35%. Bij het verloop van de hypotheek zie je dat de grafiek minder bol wordt, maar meer linear. Het gevolg is dus dat er meer wordt afgelost:

Bij de maandelijkse lasten zie je dat het aflossingsdeel dus flink omhoog gaat. de rente gaat omlaag, maar, in totaal dempen deze effecten elkaar dus uit. Om het effect te zien van meerdere rentes, heb ik de initiele maandlasten uitgezet in een grafiek:

Als de rente 0% is, dan is de berekening gemakkelijk: je betaalt geen rente, en elke maand los je 1/360 deel van de hypotheek af. Naarmate de rente stijgt, wordt het totale bedrag groter, maar niet zo snel als bij een aflossingsvrije hypotheek, want in de eerste mand los je minder af als de rente meer is. De rode lijn is wat je netto totaal betaalt, en zoals je kan zien verandert dit bedrag nauwelijks als de rente toeneemt.

Conclusie: het veranderen van de rente van een annuitaire hypotheek heeft heel weinig effect op je maandlasten. Het voordeel zit dus nauwelijks in het verlagen van maandlasten, maar vooral dat de aflossing sneller gaat. Eens kijken of ik de komende weken kan berekenen of deze investering de moeite waard is.

Zie ook:

Mijn plan dat 6.79% rente oplevert 

Lineaire /annuitaire hypotheektool

Tv apparatuur wegwerken

Sinds ik afgelopen juli ben gestopt met lesgeven heb ik elke donderdag tijd om te doen wat ik wil. Dus de laatste tijd heb ik veel klusjes gedaan. Het zijn vaak kleine klusjes, omdat de grote klusjes gelukkig al gedaan zijn. Nouja, alle grote klusjes, ik heb nog wat grote wensen die ik blijf uitstellen. En als excuus om er niet aan te beginnen, doe ik al deze kleine dingetjes. Maargoed, het is ook fijn als er kleine klusjes worden gedaan.

In 2015 heb ik ons televisiemeubel verruild voor een simpel plankje naast de televisie. Dat was de tijd dat de videorecorder de deur uitging, en we alleen nog een DVD speler, een mediabox en een telefoon hadden. Ondertussen heb ik de mediabox en de vaste lijn ook de laan uitgestuurd. De DVD speler wordt ook nog zelden gebruikt, dus eigenlijk blijft de raspberrie pie en de losse HDMI kabel voor een laptop over.

Zo zag het er dus uit:

Het stoorde me aan vele kanten: het plankje hing in de weg, de boekenkast ernaast staat helemaal niet handig, want je kunt heel moeilijk bij de onderste boeken, en het is in zijn geheel heel rommelig. 

Dus heb ik de thermostaat verplaatst, het plankje weggehaald en de kast op die plek gezet. Die ziet er al een stuk rustgevender uit:

Het enige probleem is waar ik mijn raspberrie pie laat om televisie te kijken. Ik had een gat gemaakt in de kast, zodat alle kabels enzo in een vakje kunnen liggen. Het nadeel is dat het een behoorlijk rommeltje is:

Dus kwam ik op het idee om een "dubbele bodem" te maken in een van de plankjes in de kast. Ruim een jaar geleden heb ik het televisiekastje op de slaapkamer weggehaald. Gelukkig gooi ik zelden hout weg, dus kon ik dit hout gebruiken:

Dit is het idee:

De raspberrie pie en de verdeeldoos liggen nu in de dubbele bodem. Door middel van een klein gat in de boden kan je de schakelaar van de verdeeldoos omzetten, en start de raspberrie pie automatisch op. Het draadloze toetsenbord wewrkt prima door het hout heen. Na een schilderbeurt zie je nauwelijks dat het niet origineel bij de kast hoort (behalve voor mensen die de Ikea collectie te goed kennen):

Ziezo, een heel stuk rustgevender: geen uitstekende kasten, plankjes of kabels meer!

2020: gelukkig hebben we de financiele cijfers nog

2020 is voorbij...maar gelukkig hebben we de financiele cijfers nog. 2020 is voor mij het eerste volledige jaar zonder echtgenote (nouja, sinds 2010 dan), dus altijd interessant hoe ik het er in mijn eentje van af breng. Het was een jaar waarin ik stopte met lesgeven, dus voor 20% met pensioen ging. En natuurlijk was het een jaar waarin de vakanties in eigen land bleven, en waarin ik eigenlijk nauwelijks iets nieuws kocht.

Eind 2019 had ik op de valreep een stuk hypotheekrente afgekocht, waardoor mijn saving rate een duikeling maakte. Afgelopen maand veerde de jaarlijkse gemiddelde saving rate weer terug, en was ik op weg naar een persoonlijke saving rate record...ware het niet dat ik op de valreep nogmaals een stuk rente heb afgekocht (hierover binnenkort meer). Zo eindig ik dus met een jaarlijkse saving rate van rond de 49%:

(blauw is maandelijkse saving rate, rood is het jaarlijkse gemiddelde)

Dankzij deze saving rate (en ook dankzij de toename van WOZ waarde) zag ik het eigen vermogen ook aardig stijgen. Begin 2020 stond mijn relatief eigen vermogen (eigen vermogen gedeeld door jaarlijkse uitgaven) op net iets boven de 100%, dus ik zou had het op mijn eigen vermogen ongeveer tot nu kunnen uitzingen (dan kan ik wel eerst wat stenen moeten verkopen). Op dit moment staat dit al op ruim 200%, dus ruim twee keer mijn jaarlijkse uitgaven. Klinkt misschien leuk, maar een beetje fire mens heeft minimaal 25 keer zijn jaarlijkse uitgaven.... Hoe dan ook, het gaat de goede kant uit.

Ten slotte hebben we nog de passieve inkomsten. Doordat ik in maart veel ETF's had gekocht (die ik overigens al weer heb verkocht, maar enkele aandelen hou ik wel aan) waren de passieve inkomsten behoorlijk hoog. Als ik de passieve inkomsten deel door de uitgaven, dan kom ik dit jaar uit in de orde van 16%. Eenzesde van mijn uitgaven zijn dus al "gratis" gedekt. Overigens tel ik de rente van de spaarhypotheek ook mee als passieve inkomstenbron. Hieronder zie je welke passieve inkomstenbronnen ik meetel:

Wat dit jaar in petto heeft? Ik heb eigenlijk vooral grote plannen om mijn huis te gaan verbeteren, dus wellicht zal de saving rate een beetje achterblijven in 2021...

zie ook:

overzicht van saving rate/eigen vermogen etc

Wat de wereld heeft bereikt in 2020

Afgaande op de woord-van-het-jaar-verkiezing schijnt dit jaar beheerst te zijn door een of ander virus. Aan het einde van dit jaar wil ik dit jaar in een groter perspectief plaatsen. Want op het gebied van wetenschap zijn er enorm veel dingen gebeurd die over pakweg 10 jaar ons leven gaan helpen. Laat ik er twee onderzoeksgebieden uitpakken die mij heel erg interesseren:

Kweekvlees

In 2013 werd in Maastricht de eerste hamburger in een lab gekweekt, op basis van een paar stamcellen die in een pertischaaltje verder groeiden. Ondertussen heeft de wetenschap niet stilgezeten en zijn er een vijftal bedrijven verspreid over de wereld die hier mee bezig zijn. Op 3 december werd voor het eerst kweekkip verkocht in Singapore. Nederland kan niet achterblijven, dus op 30 januari is er een motie aangenomen om onderzoek naar kweekvlees te stimuleren. Maar het gaat niet alleen om vlees: in november is het bedrijf Perfect Day begonnen met de verkoop van veganistische roomijs. Het gaat hier niet om een vaag soja have aftreksel, maar Perfect Day bootst het proces vna een koe na door middel van fermentatie met microbiotica. Ook Jaap Korteweg, alias de vegetarische slager, probeert hetzelfde met zijn Those Vegan Cowboys. Ten slotte is Kipster bezig met een veganistisch ei, met hetzelfde principe: gebruik dezelfde ingrdienten als normaal (granen/gras enz), maar vervang de kip door een laboratorium. Met dierendag 2021 kunnen we genieten van veganistische "Veggs".

En waarom is dit zo belangrijk? Een groot deel van de problemen op aarde (klimaatverandering, stikstof, watertekort, voedseltekort, energietekort, verspreiding van ziektes, afname biodiversiteit) worden voor een groot deel veroorzaakt door de veeteelt. Dit probleem lossen we niet op met vaccinaties, voedselpakketten, CO2 afvangen of Tesla's. Met het synthetiseren van dierlijke producten pakken we de problemen bij de bron aan. 

Mijn expertise zit niet in de voedingsindustrie, dus ik kan ik van weinig hulp betekenen. Maar om toch een steentje bij te dragen, ga ik deze januari meedoen met Veganuary: een maand geen dierlijke producten proberen te gebruiken. Wie doet er mee?

Ruimtevaart

Op het gebied van ruimtevaart is dit een van de spannendste jaren in decennia. In de jaren negentig was ik jaloers op mijn vader, omdat hij de spanning van de eerste maanlanding had meegemaakt. Ik moest het doen met een saai tijdperk van spaceshuttlemissies die af en toe een satellietje afzette. 2020 is het jaar waarin de ruimtevaart echt weer op stoom is beginnen te komen. Het mooie van de nieuwe "wedloop" is dat er veel landen meedoen, en zelfs commerciele bedrijven.

Nadat de Russen voor het laatst in 1976 een stukje maan terug naar de aarde terugbrachten, zijn het nu de Chinezen die op 16 december met de Chang'e 5 missie een stukje terugbrachten. En het was Japan die op 5 december een stukje van de asteroide Ryugu veilig terugbrachten met de Hayabusa2 missie. En NASA dan? Die nam op 28 oktober een sample van de asteroide Bennu met de OSIRIS REx missie. We moeten alleen nog drie jaar wachten voordat deze missie terug op aarde is. Ondertussen hebben NASA, Canada en Europa de James Webb Space telescope afgebouwd, die de Hubble moet gaan vervangen, en last but not least, heeft SpaceX als eerste commerciele partij mensen in een baan om de aarde gebracht, na een periode van 9 jaar dat de Verenigde Staten niet in staat was om zelf mensen naar de ruimte te sturen. Dit jaar zijn er zelfs al twee Dragon-2 capules naar het ISS vertrokken.

2021 wordt het jaar waarin de James Webb Space Telescope eindelijk de ruimte in zal gaan, en zullen er grote stappen worden gezet in de ontwikkeling van Starship. Deze nieuwe wedloop van verschillende landen en commerciele partijen zal ruimtevaart veel goedkoper maken, waar we in de toekomst veel voordeel van zullen zien. De komende jaren zal internet werelddekkender worden en kunnen we de Aarde beter monitoren, maar in de toekomst zal de ruimtevaart ook oplossingen voor energie- en grondstoftekorten geven.

Virussen of niet: we gaan een interessante tijd tegemoet. De allerbeste wensen voor 2021!

Sprong in saving rate?

Elke maand vul ik wat getallen in een excelsheet om wat financiele grafiekjes te maken. Zo hou ik bij wat de maandelijkse saving rate, stijging van eigen vermogen en dergelijke zijn. Wat betreft de saving rate springt die grafiek heel erg op en neer. De ene maand is namelijk de andere niet. De ene maand moet de gemeentelijke heffingen worden voldaan en de andere maand is er een dertiende maand. Daarom kijk ik eigenlijk nauwelijks naar de maandelijkse saving rate (blauw in onderstaande grafiek), maar vooral naar het jaarlijkse gemiddelden (rood in de grafiek). De rode lijn geeft mooi aan hoe de savin rate heel langzaam verandert... tot deze maand:

Hoe kan het dat ik vanaf deze maand ineens jaarlijks 18% meer overhoud? En zeker in een maand waarbij de maandelijkse saving rate zakt?

Het antwoord is te vinden als ik uitzoom: 

Het vorig jaar heb ik de rente van het aflossingsvrije hypotheekdeel afgekocht, waardoor ik in een maand tijd een slordige 9000,- extra heb uitgegeven. Het gevolg was dat de saving rate voor die maand een slordige -150% was (deze grafiek geeft een iets andere waarde dan het vorig jaar, er zaten wat foutjes in mijn excelsheet). Deze investering drukte dus een jaar lang de saving rate een flink stuk naar beneden. En nu het jaar over is, veert de lijn weer terug, en mede dankzij de lagere maandlasten door het rente afkopen, is de saving rate nu hoger dan een jaar geleden. 

Het is destijds denk ik een goede beslissing geweest om de rente af te kopen. Nu overweeg ik om hetzelfde te doen voor een stuk annuitaire hypotheek. Het is nog steeds geen goed moment om in te stappen in de beurs, en dit afkopen levert me gegarandeerd netto 5-7% rente op. Voor de annuitaire hypotheek ligt de berekening wel wat ingewikkelder, dus daar zal ik me de komende tijd eens in verdiepen.

Dit jaar 16.000,- afgelost

Ik ben geen militante hypotheekaflosser die vindt dat hypotheek aflossen prioriteit heeft over andere investeringen. Ik probeer pragmatisch na te denken over wat de beste mix is van investeringen, op het gebied van rendement, risico, en ethiek.

Toch heeft het zover kunnen komen dat ik dit jaar een record hoeveelheid heb afgelost, namelijk ongeveer 16000! Hoe is dit zover kunnen komen?

Tot aan maart stond de beurs nog onrealistisch hoog. Er moest een keer een crisis komen, zeker met het oog op een naderende coronacrisis. Dus ben ik maar full trottle gaan aflossen. Daarna begon de beurs heel interessant te worden, en is het aflossen stil komen te liggen.

Helemaal stilliggen? Niet helemaal. Mijn moeder heeft af en toe wat geld over, en aangezien mijn hypotheek een hogere rente heeft dan de hare, krijg ik alvast een voorschot op mijn erfenis.

En voor de rest zijn er nog aflossingen die ik niet zelf stuur. De annuitaire hypotheken lossen automatisch ongeveer 2000,- per jaar af, en ik leg elk jaar ongeveer 600,- in mijn spaarhypotheek. Maar de mooiste categorie is natuurlijk het rendement van de spaarhypotheek: mijn spaarhypotheek wordt jaarlijks 1600,- lichter puur door het renderen van de spaarpot. Hieronder zie je een overzicht. Voor de komende twee jaren heb ik de verplichte aflossingen alvast ingetekend:

In 2019 was er een "negatieve aflossinge", want toen heb ik een stukje moeten bijlenen om m'n ex uit te kopen. Dat heb ik dit jaar ruimschoots gecompenseerd. 

Door deze aflossingen is er de hypotheek onder de 75% van de oorspronkelijke waarde gedoken:

En ik betaal ongeveer 77% van de oorspronkelijke hypotheeklasten:

Hoe was jullie aflosjaar?

Sinterklaas zoals het bedoeld is (tenminste, dat vind ik)

Ik heb me op dit blog best vaak geergerd aan de totale overdaad van Sinterklaas. Dat het elk jaar alleen maar meer moet worden, omdat we niet minder willen dan de buren, grootouders of klasgenootjes. En dat het me niet verbaast als we in de nabije toekomst zullen worden ondergedolven in wegwerpspeelgoed. 

Ondertussen is mijn ex de deur uit, en weet mijn zoontje beter het verschil tussen sprookjes en werkelijkheid. Ik heb veel met mijn zoontje gepraat over wat zijn leukste herinneringen zijn aan Sinterklaas, en altijd heeft hij het over de verrassingen. Hij vindt het leuk om dingen uit te pakken, zelfs al zit er slechts een mandarijn in het pakje. Ik vond het erg interessant om te horen dat hij dus totaal niet materialistisch is. Het speelgoed zelf hoefde hij eigenlijk niet. Dit zegt hij niet alleen om mij tevreden te houden: hij zou best iets duurs mogen, maar hij heeft echt geen behoefte aan dure kado's.

Dus ik ben blij dat we het op dit front helemaal eens zijn, zodat we sinterklaas kunnen vieren zoals wij het allebei leuk vinden, aangevuld met m'n vriendin en moeder (mijn vader geeft hier weinig om).

En om in de sfeer te komen zijn we de hele middag bezig geweest met pepernoten en ander banket bakken. En mijn zoontje heeft het huis verder versierd. Vooral erg politiek correct dat de zwarte knuffel de goedheiligman mag zijn..

En 's avonds natuurlijk kadootjes. Gewoon dingen die de ander graag wil hebben of nuttig zijn, maar in ieder geval dingen waarvan we zeker weten dat het echt gebruikt gaat worden of opgegeten gaat worden. Voor mijn zoontje vind ik het altijd erg leuk om een stuk kaas in te pakken. En bij voorkeur een gedicht om iemand goed op de hak te nemen. Heerlijk om zonder blad voor de mond iemand de les te lezen, en vervolgens een oude heiligman de schuld te geven.

Het fijne vond ik dat er geen enkel "zooikadootje" bijzat. Jeweetwel, een of ander vage gadget van de Action wat 5 minuten heel grappig is en vervolgens alleen nog maar in de weg ligt. Ik begin weer hoop te krijgen in de mensheid...

Hoe was jullie sinterklaas?

Investeren in akkerland

Nu mijn tuin al behoorlijk duurzaam begint te worden, begint het af en toe te kriebelen of ik niet meer grond zou kunnen kopen. Voor de duidelijkheid: ik hoef die grond niet perse als lucratieve investering, zoals CheesyFinance wel eens een keer heeft overwogen; mij gaat het eigenlijk vooral om het duurzamer gebruik van de Nederlandse grond. 

Af en toe kijk ik op fundainbusiness of er agrarische grond in de buurt te koop staat. Dat is soms het geval, maar het grootste probleem is dat het direct om flinke porties gaat. We hebben het meteen over een paar ton ofzo. En als ik deze grond zou hebben, wat zou ik er dan mee willen doen? Het liefst zou ik de hele boel laten verwilderen en kijken wat voor leven er allemaal op af komt. Maar eigenlijk is dat kapitaalvernietiging: agrarische grond levert veel meer op dan woeste grond.

Dus heb ik besloten dat ik zulke dingen beter niet kan doen, en deze soort dingen beter uit handen kan geven aan mensen die wel weten wat ze aan het doen zijn. In Nederland zijn een paar stichtingen actief die landbouwgrond kopen, om het vervolgens door duurzame boeren te gebruiken. Doordat deze stichtingen geen winstoogmerk hebben, kunnen de boeren de grond relatief goedkoop pachten, waardoor er financiele ruimte ontstaat voor biodiversiteit, weidevogels, groene verbindingszone, en uiteraard geen bestrijdingsmiddelen.

Stichting Grondbeheer is een voorbeeld. Sinds 1978 hebben ze dankzij giften 533 hectare grond opgekocht en verpacht aan duurzame boeren. Het voordeel van deze stichting is dat ze een ANBI status hebben, waardoor de giften aftrekbaar zijn. Het nadeel van deze stichting is dat je niet echt het gevoel hebt dat je geld in de grond hebt gestopt...

Daarom was ik blij om te lezen over een nieuwe kid-on-the-block: Land van Ons. Deze cooperatie is ongeveer een jaar geleden opgericht met een vergelijkbaar doel als Stichting Grondbeheer. Het enige verschil is dat het een cooperatie is: leden brengen geld in, waar grond van gekocht wordt. Maar het mooie is: die grond wordt dus daadwerkelijk van jou! En als lid heb je inspraak over welke percelen worden gekocht en wat er met eventuele winsten gaat gebeuren.

De cooperatie heeft in zijn eerste levensjaar al 8000 betalende leden aan zich weten te binden, en ze hebben ondertussen 37 hectare grond aangekocht, verspreid over 4 percelen die in 4 verschillende provincies liggen. Ze steken hun ambities niet onder stoelen of banken: binnen 10 jaar willen ze 300.000 hectare grond in bezit hebben, oftewel 15% van alle landbouwgrond. Ik help ze graag mee met hun doel, dus ondertussen ben ik nu trotse bezitter van 40 extra vierkante meters!

De winstverwachting.

Land van Ons windt er geen doekjes om: het doel is niet om winst te maken. Ze proberen de pachtkosten zo laag mogelijk te maken, zodat de duurzame boeren zo duurzaam mogelijk te werk kunnen. Desalniettemin denk ik niet dat dit weggegooid geld is. Grond is een hele waardevaste investering. Volgens het CBS en het kadaster stijgt grond flink in waarde:

De grafiek gaat helaas niet verder dan 2010, maar de universiteit van Wageningen heeft recentere getallen over grondprijs. Wat gebeurt er als Land van Ons daadwerkelijk winst maakt? Dit is aan de leden om te beslissen. Ze zouden kunnen besluiten om de winst uit te keren aan de leden, of om met dat geld nog meer grond aan te schaffen.

Voor mijn boekhouding beschouw ik deze investering hetzelfde als aandelen. De investering kan immers altijd weer ongedaan gemaakt worden, en er kan zelfs winst gemaakt worden. En de investering telt gewoon mee als vermogensbelasting. Het zal dus niet mijn meest lucratieve investering worden, maar misschien wel de investering waar ik later met het beste gevoel op terugkijk.

Waterkoker of fluitketel?

Ik heb een gasfornuis, en aangezien ik niet teveel spullen op het aanrecht wil hebben, gebruik ik een fluitketel. Omdat ik er 2 of 3 liter thee doorheen jaag per dag, vroeg ik me af: wat is eigenlijk zuiniger: een waterkoker of fluitketel?

Internet staat al behoorlijk vol met deze vergelijking, maar een eenduidig antwoord is er niet:

• teapottery.nl geeft de voorkeur aan een waterkoker, want bij een fornuis gaat er energie langs de fluitketel. Hoeveel dat is, dat vertellen ze niet. Wat ze ook niet vertellen is dat de gemiddelde elektriciteitscentale ook niet 100% efficient is.
• olino.org laat ook de fluitketel winnen, door m³ gas direct om te rekenen naar kWh. dat is een beetje dezelfde beredering als bij teapotter.nl. Bovendien zitten er vreemde knikken in de grafieken.
• groener.wordpress.com zegt dat het nek aan nek gaat, mits de fluitketel op gas wordt verwarmd. Ook schijnt het afhankelijk van de hoeveelheid water te zijn. Wellicht lekt er meer warmte weg bij een grotere hoeveelheid water.
  

Hoogtijd om het zelf te proberen! Om een eerlijke vergelijking te maken heb ik 4 verschillende hoeveelheden water gekookt (uiteraard niet verspild, maar allemaal als thee opgedronken), met

1. een waterkoker (mijn vriendin kookt op elektra, dus die gebruikt wel een waterkoker),
2. een fluitketel op een kleine pit, en 
3. een fluitketel op een grote pit (waar dus wat vuur langs de ketel afgaat).

Voor het gas heb ik gewoon even de thermostaat laag gedraaid, zodat het fornuis de enige gasverbruiker is. Voor elektra is dit lastiger, omdat elk huis wat sluipverbruik heeft. Mijn energiemeter kon ik niet vinden. Daarom ga ik uit van de specificatie van de waterkoker (2000W).

Ik weet dat dit experiment niet super wetenschappelijk is. Voor een goede vergelijking moet ik meerdere fluitketels proberen, meerdere waterkokers, elektra exacter meten enz, maar voor de orde van grootte lijkt me dit voldoende.

Na wat meten kwam ik op de volgende resultaten:

 

 

Zoals ik had verwacht is de waterkoker sneller: bijna twee keer zo snel. Voor het verschil in pit wist ik niet wat ik moest verwachten. Er gaat wat vuur langs de fluitketel op de grote pit, maar het water is wel sneller heet, dus kan het niet tussendoor afkoelen. Uiteindelijk blijkt de kleine pit 25% zuiniger te zijn. Andere belangrijke conclusie: het verband tussen tijd en hoeveelheid water is behoorlijk lineair. De kleine knikjes zijn waarschijnlijk meetonnauwkeurigheden. Ik zie dus geen extra voor- of nadeel bij meer water voor een fluitketel of waterkoker. 

Als ik er van uitga dat ik per jaar 1000 liter water kook, dan kost het mij ongeveer 30m³ gas, oftewel pakweg 3% van mijn totale gasverbruik.

Helaas zijn kWh en m³ gas appels en peren om te vergelijken, dus moeten we iets pakken om ze gelijk te schakelen. Bij andere referenties wordt vaak het gas vertaald naar calorische waarde. Persoonlijk vind ik dat niet echt eerlijk. Bij de elektriciteitsopwekking gaat heel veel energie verloren tijdens opwekking (kolencentrales leveren vooral restwarmte), transformatie en weerstand in de kabels. Het rendement van elektriciteitsopwekking in Nederland pakweg 42% (bron: Delft Integraaal). Dus van elke 100 kWh aan energie die er vooraan ingaat, komt er 42kWh uit jouw stopcontact. Het verlies van rendement van gas is vele malen kleiner.

 

Ik heb voor een vele praktischer vergelijking gekozen: ik heb het omgerekend naar Euro's (23cent per kWh en 60cent per m³ gas). Om ook het duurzaamheidsaspect te vergelijken, heb ik de CO₂ berekend. Die is voor Nederlandse elektriciteit gemiddeld 0.649 kg (Bron: Delft Integraal). Dit geld dus voor het gemiddelde: voor die zonnepanelen en windmolens staan nog steeds een paar vieze kolencentrales roet uit te blakeren. Voor gas kom ik via wikipedia op een uitstoot van 1.79 kg per m³:

 

Uit deze grafieken komt dat de waterkoker pakweg 50% duurder en milieubelastender is dan een fluitketel. Dit zal in de toekomst hopelijk gaan veranderen: steeds meer elektriciteit zal duurzaam opgewerkt worden, maar met het tempo dat we dat in Nederland doen verslijt ik meerdere fluitketels.

En dan de laatst overweging: wat levert het op qua uurloon? Dit blog heet immers "geld is tijd". Dus kijk ik hoeveel extra tijd het me kost en wat het oplevert als ik eerst van een waterkoker naar de grote pit ga, en vervolgens wat het me oplevert als ik nog een stapje verder ga, naar de kleine pit:

Met langer wachten op mijn kokend water verdien ik een wopping 10 cent per uur als ik overstap op een grote pit, en nog eens 25cent per uur als ik nog langer wil wachten met de kleine pit. Kortom: voor het geld hoef ik het niet te doen. Die 1000 liter water per jaar kost me 18 tot 30 euro, afhankelijk van de warmtebron. De thee is vele malen duurder..

Conclusie: zowel op financieel vlak als op het gebied van CO₂ uitstoot wint de fluitketel. Belangrijke kanttekening: als de waterkoker in praktijk 30% minder verbruikt dan de specificatie, dan slaat het voordeel om naar de waterkoker.

Zolang ik geen zonnepanelen heb en op gas kook, voldoet mijn fluitketel prima. En dat langer wachten? Het wachten op het fluitje hoort bij mij een beetje bij het ritueel van theezetten.

Wat heeft jouw voorkeur? Heb ik iets over het hoofd gezien in deze uiteenzetting?

Fotomozaiek

Het verwijderen van een ex-levenspartner uit een huis gaat meestal niet van de ene op de andere dag. Een tijdje terug heb ik onze namen uit een huwelijksgeschenk gebeiteld. En ik had nog een hoop foto's hangen, waaronder een grote foto in de kamer. Tijd op er iets anders op te hangen. En als we toch bezig zijn, dan moet het natuurlijk een persoonljke touch krijgen.

Ik ben altijd al gefascineerd geweest door mozaieken van fotootjes die weer een grote foto vormen. Een stuk of 10 jaar geleden heb ik een programma geschreven die dat kan maken. Nu zul je mischien afvragen waarom je dat zelf zou maken, er zijn immers genoeg van die programma's op internet te vinden. Allereerst is het natuurlijk veel leuker en leerzamer om een programma zelf te maken. Of om de Tröckener Kecks te citeren: "Het is allemaal allang gedaan, maar nog niet door ons".

Maar het belangrijkste voordeel is dat ik nu de volle controle heb op het algoritme. Veel programma's op internet doen dingen waar ik het niet mee eens ben. Sommige programma's plaatsen veel dezelfde foto's naast elkaar. Of ze passen de kleuren van plaatjes aan, zodat er mensen met blauwe gezichten te zien zijn. Of nog erger: ze zorgen ervoor dat mensen een half blauw gezicht krijgen, omdat ze net op de grens van een blauw en een groen vlak staan. Dit haalt de hele charme van een mozaiek weg! Ik heb er voor gekozen dat 2 dezelfde plaatjes nooit naast elkaar staan, en dat plaatjes wel iets lichter of donkerder gemaakt kunnen worden, maar niet van kleur mogen veranderen.

Dit is het resultaat:

Op deze manier hangt m'n ex toch nog in de kamer, want ze staat wel soms op mozaiekplaatjes. Wat een symboliek...

Vervolgens had ik geen zin om de boel ergens duur te laten printen, dus heb ik de foto digitaal in 4 stukken geknipt, als 4 A3tjes uitgeprint, en op een plank geplakt. En voila: een muurdecoratie die me nauwelijks een cent heeft gekost:

Passief tuinieren

De laatste jaren probeer ik steeds meer passief te tuinieren. Hiermee bedoel ik dat ik de natuur zoveel mogelijk de vrije loop laat, en dat ik alleen ingrijp als iets te dominant gaat worden. Het voordeel van deze aanpak is dat planten nu zelf hun beste plek uitzoeken, dus beter groeien, dat er veel meer insecten komen, en dat ik veel minder werk heb. Win-win situatie dus.

de vorige winter heb ik voor het eerst de grond zoveel mogelijk met rust gelaten. Ik heb alle bladeren en snoeiafval in de tuin laten liggen, en heb de grond zo min mogelijk verstoord, zodat ik zo min mogelijk insecten en planten verstoor. Ook hadden de insectenhotels veel gevulde gaatjes. Dat heeft zijn vruchten afgeworpen.

Bijen, hommels en andere gestreepte beestjes.

In het voorjaar had was vooral mijn bramenstruik populair. Ik heb wel een stuk of 10 verschillende bijen, hommels, zweefvliegen en kevers gezien die op de nectar afkwamen (alle foto's zijn in mijn voor of achtertuin genomen):

Ik zag vooral extreem veel weidehommels. na een tijdje zag ik de verklaring: in een vogelhuisje had een hommelkoningin zich genesteld! (plaatje hieronder, links)

Helaas niet voor een lange duur, want een tijdje later had een hoornaar het nest opgemerkt (middelste plaatje). Het duurde niet lang of het gezoem uit het nestkastje stopte...Tja, dat is ook natuur... Uiteindelijk heb ik nog wel vreemde wormpjes gevonden in het nestkastje, en dat verklaart waarschijnlijk waarom ik de hommelnestmot ben tegengekomen in mijn tuin (plaatje rechts). Een passieve tuin geeft misschien niet altijd wat ik had gehoopt, maar het is wel verrassend.

Als laatste gestreepte beestje moet ik ook de wesp vermelden. Mijn druivenoogst was wederom enorm. Ik heb een stuk of 10 liter druivensap gemaakt, veel weggegeven, en onszelf ziekgegeten. Maar wij waren niet de enige die er van genoten:

Tja, wespen zijn natuurlijk niet de meest populaire insecten. Maar ze bestuiven ook, vooral in het najaar, ze jagen op andere insecten, en ze zijn weer voer voor vogels. Ik heb de meeste druiven kunnen plukken, en een paar trossen laten hangen voor de fauna vna de tuin.

Penseelkevers en pyamaschildwantsen

Omdat ik de tuin dus niet heb omgespit, zijn er redelijk wat wilde bloemen opgekomen. Een voorbeeld hier van is de wilde peen. Het is een tweejarige plant, dus 's winters spitten is geen goed idee (de witte bloem op de foto):

Deze bloemen vormen handige nestjes voor veel soorten insecten zoals (van links naar rechts) de penseelkevel, de pyamaschildwants en de tapijtkever.

Koningskaars, bessenwants, vuurwants

Maar de insteressantste verrassing van dit jaar was in de voortuin. Het vorig jaar was ik al begonnen met het weghalen van stenen en dit voorjaar heb ik een wadi gemaakt. Dit heeft voor veel meer biodiversiteit gezorgd. Een plant introduceerde zich al de afgelopen herfst, en is tot aan mei alleen maar een stel bladeren gebleven:

Heel lang hebben we in spanning gezeten wat het zou worden. Zou er uiteindelijk een mega bonenstaak uitgroeien? Of zou er een ufo op gaan landen?

Vanaf juni begon er eindelijk verandering in te komen. Ineens begon het ding te groeien. Het begon zo hard te groeien, dat het me leuk leek om elke dag een foto te maken. Hieronder zie je een gifje ervan:

Het blijkt een koningskaars te zijn. Volgens wikipedia kan deze plant 2 meter hoog worden. Daar lacht mijn koningskaars om, want hij heeft de 3 meter aangetikt! Verder vertelt wikipedia dat de bessenwants graag op deze plant zit. Ik had nog nooit van het beestje gehoord, maar wat denk je? Jawel hoor:

Een plant en een insect dat ik in de weidse omgeving nog nooit heb gezien, maar zij hebben elkaar wel gevonden. De natuur zit vernuftig in elkaar.

Naast de bessenwants vinden ook veel soorten lieveheersbeestjes en de wespenboktor deze plant heel fijn.

Ondertussen is de plant uitgebloeid en staat er dus een bruine staaf met rottende bladeren in de voortuin. Uiteraard ga ik hem niet weghalen, want hij is nog steeds heel populair bij de vuurwantsen:

Verwachtingen voor volgend jaar

Ik ben verbaasd hoe een tuin kan opleven nadat ik de tuin een jaar veel ruimte heb gegeven. En dit is nog maar het begin: het volgend jaar hoop ik dat er meer insecten de winter hebben overleefd en dat meer vreemde flora en fauna mijn tuin weet te vinden. Geinspireerd door Geldsnor heb ik ook een houtwal aangelegd:

Hier gooi ik snoeiafval neer, zodat er nog een extra soort biotoop is, wellicht interessant voor nog meer andere beestjes.

Hoe is jullie tuin het jaar doorgekomen?

Lezersvraag over spaarhypotheek

Regelmatig krijg ik emails om hypotheekadvies. Hoewel ik natuurlijk geen adviseur ben vind ik het wel vaak interessant om mee te denken. Op deze manier kan ik goed kijken of mijn tooltjes ook kloppen voor hypotheken anders dan die van mij. En sommige vragen lenen zich best goed voor een blog! (namen en getallen heb ik aangepast zodat het verhaal niet naar de persoon te herleiden is).

Dus vandaag de vraag van Andre:

"We hebben in 1997 een aflossingsvrije hypotheek en een spaarhypotheek genomen, maar de aflossingsvrije hypotheek is ondertussen al afgelost. De spaarhypotheek van €42.000,- heeft een vaste rente van 5.1% tot 1-6-2021, daarna loopt hij nog door tot 1-6-2027. De WOZ waarde is € 230.000,-.

Een jaar geleden hebben we € 4000,- afgelost op deze spaarhypotheek (niet zo slim begrijp ik uit je blog?). Op dit moment zijn we maandelijks €18,95  aan inleg kwijt en €10,32 aan overlijdensrisicoverzekering(ORV). In de spaarpot zit €26036,-

De vraag is nu: wat is wijsheid? In principe hebben we genoeg geld om de hele spaarhypotheek af te kopen, maar is aflossen of inkorten niet slimmer? "

Veel mensen die tussen 1990 en 2013 een hypotheek hebben afgesloten zullen in deze situatie zitten: de aflossingsvrije hypotheek is wellicht al een stuk afgelost, en de spaarhypotheek begint al aardig te renderen. Wat is nu wijsheid, zeker als de overheid misschien in de toekomst de HRA verder gaat afbouwen? En was het inderdaad onderstandig geweest om een stuk spaarhypotheek af te lossen?

In het algemeen is aflossen op de spaarhypotheek geen goed idee: de spaarhypotheek is vooral gunstig als de zowel de hypotheek als gekoppelde spaarpot hoog zijn. Want over de hypotheek krijg je Hypotheekrenteaftrek (HRA), maar over de spaarpot krijg je de volle mep rente.

In eerste instantie wilde ik meteen gaan kijken of het nog mogelijk is om wat bij te storten, zodat de spaarhypotheek extra rendeert. Maar al snel kwam ik er achter dat dit niet meer lukt bij deze spaarhypotheek. Deze spaarhypotheek heeft zijn renderende kracht verloren, en kan het beste direct worden afgelost.

Hoe zit dat dan?

Dit heeft te maken met de Eigenwoningforfait en de Wet Hillen. Hieronder zie je de bruto en netto rente van een hypotheek van 5.1%. Links zie je de totale rente: hoe groter je hypotheek, hoe meer rente je betaalt. Rechts zie je hoeveel rente je voor een stukje van 1000,- betaalt.

Het brutoverhaal (blauwe lijn) is niet zo ingewikkeld: voor elke 1000,- euro die je extra leent, betaal je 51,- per jaar aan rente. De netto rente is anders (rode lijn). De rente mag je van je inkomen aftrekken, zodat je netto minder hoeft te betalen, grofweg 40% minder. De rente per 1000,- zakt dus naar pakweg 30,-. Echter moet je ook nog een eigenwoningforfait betalen. Dit is een vaste bijtelling gebaseerd op de WOZ waarde. Daarom zie je dat je netto netto niet bij 0 begint. Zelfs als je geen hypotheek hebt, moest je de eigenwoningforfait betalen. Dat vond Hillen nier eerlijk, en hij heeft er voor gezorgd dat de netto rente nooit hoger is dan de bruto rente (zwart gestreepte lijn me de rare knik/sprong). Gevolg: over het eerste stukje hypotheek betaal je 51,- per 1000,- hypotheek, en over de rest "slechts" 30,- per 1000,-.

Voor een uitgebreider verhaal hierover, zie hier.

Wat betekent dat voor deze spaarhypotheek? De spaarhypotheek doet zijn werk doordat je HRA ontvangt: de hypotheeklasten zijn netto, en de winst op de spaarpot zijn bruto. Toen Andre zijn hypotheek afsloot (ik weet niet precies hoe groot die was, de grootte van het blok is gewoon ter illustratie), had hij nog een aflossingsvrije hypotheek, waardoor de spaarhypotheek mooi in de "HRA zone" lag.

 

Maar in de afgelopen jaren heeft Andre de aflossingsvrije hypotheek afgelost. Hierdoor ontvangt hij nog nauwelijks hypotheekrenteaftrek.

Gevolg: de spaarhypotheek werkt niet meer...

Het een en ander zie je ook terug als je deze gegevens in mijn tool invult. Als je het vinkje "ik heb nog een hypotheek" aanzet, dan ziet het er best rooskleurig uit:

Zoals je ziet zou deze spaarhypotheek de resterende tijd nog 3179.45 winst gaan maken. Maar als je het vinkje "ik heb nog een hypotheek" uitzet, slaat het helemaal om:

Je zult je wellicht afvragen dat het veel uitmaakt of je hiernaast nog een piepkleine hypotheek of nog een megahypotheek hebt. Eigenlijk maakt het niet heel veel uit: zodra die andere hypotheek groter is dan het knikpunt in de grafiek (in dit geval 35000,-, typisch pakweg 15% van de WOZ waarde), dan is het al genoeg om de spaarhypotheek vol te laten werken.

Maar het wordt nog erger:

Aan de spaarhypotheek van Andre zit ook nog een overlijdensrisicoverzekering van 10.32 per maand. Als ik die toevoeg, dan wordt het plaatje nog erger:

Er moet nog 6 en een half jaar worden betaald aan het ORV, terwijl de hypotheek nagenoeg is afgelost. Zonde van het geld dus. De spaarhypotheek mist nog 42000-4000-26036= 11964,-. Andre gaf aan dat hij genoeg spaargeld heeft, dus het lijkt mij verstandig om deze hypotheek zo snel mogelijk af te lossen en te genieten van een hypotheekvrije huis.

Zo zie je maar: spaarhypotheken zijn niet altijd gunstig om aan te blijven houden. En het is belangrijk om eerst te investeren in de spaarhypotheek en een plan te maken hoe dat ding het beste gaat renderen. Zodra die helemaal vol zit ga je pas aan de aflossingsvrije hypotheek werken.

Zie ook:

hypotheekaftrek en Hillen, hoe zat het ook al weer?