Too good to go

Als goede minimalist struin ik al ruim een jaar de Too Good To Go app af naar eten dat anders in de prullenbak verdwijnt. Hoogtijd om de balans op te maken. Conclusie/spioler alert: ik ga de app niet meer veel gebruiken.

Voor wie de app niet kent: Too Good To Go is een app waarmee winkels en andere eetgelegenheden eten verkopen dat ze anders zouden weggooien, tegen grofweg éénderde van de oorspronkelijke prijs. Onder andere Sabine van hoeweetjedatallemaal.nl (hint: leuke nieuwe blog!) heeft er ook al veel over geschreven. Mocht je trouwens geinteresseerd zijn in hoeveel de Too Good To Go app aan de strijkstok laat hangen: dat vertellen ze niet. Maar ik heb het een keer nagevraagd bij een winkel, en in hun geval houdt de app ongeveer éénderde van de prijs in. Dus voor een pakket ter waarde van 9,- betaal je 3,-. Hiervan gaat 2,- naar de winkel en 1,- naar de app. Achja, voor niets gaat de zon op.

De afgelopen jaren heb ik vooral pakketten bij de Lidl, de lokale Spar en de Bakker Bart gehaald. Het eten van Bakker Bart gaat altijd wel op. Het banket wordt meestal al direct opgesnacked en de broden verdwijnen in de diepvries. Bij De Spar is het ook altijd een verrassing. Zo hebben we een keer dit merengue-achtige gedrocht gekregen:

Ook zat er ooit een verse pizza in het pakket, terwijl ik al eten had gekookt en mijn zoontje zou de dag erna naar m'n ex vertrekken. Oplossing? Ontbijten met pizza:

Toen de moeder van m'n ex het hoorde moest ze nogal fronsen...ik ben goed aan mijn gescheiden-vader-imago aan het werken ;-)

Het grote nadeel van supermarkten is dat ze geen rekening houden met dieten. Mijn zoontje en ik eten allebei geen vlees, en laat dat nu net een produkt zijn dat vaak over de datum vliegt... Vaak heb ik het vlees aan mijn moeder gegeven, maar ik ben eigenlijk niet van plan om aanbiedingen af te struinen voor de gunst van andere mensen. Ik heb het vlees ook een paar keer opgegeten onder het motto dat veel carnivoren om mij heen gebruiken "het dier is toch al dood". Ik merk echter dat ik na 20 jaar vlees niet alleen ontzettend goor vind, maar dat mijn darmen zulke vette hap zeer slecht trekken.

En dan is er sinds kort ook het Lidl groente&fruit pakket. Ik wil mijn zoontje graag opvoeden door alles van het groente&fruit schap een keer te proberen, en dit pakket helpt er goed bij. Zo zaten er een keer granaatappels en kiwibessen bij:

Dit pakket gaat grotendeels goed op, al kan ik niet zoveel met takjes verse tijm of venkelknollen.

Dus tijd om de balans op te maken. Ik denk dat ik van De Spar een stuk of 10 pakketten heb afgehaald en bij Bakker Bart en Lidl een stuk of 2 of 3. Als ik alle produkten verdeel onder de categorieen "gaat er altijd in", "leuk om een keer te proberen (maar normaal vaak te duur, of liever niet dagelijks)" en "wie kan ik hier mee blij maken, a.k.a. niet te vreten", (grofweg dezelfde kleurcodes als bij hoeweetjedatallemaal) dan kom op ik uit op deze grafiek:

In alle pakketten zit altijd voldoende om de 33% kosten te dekken. Helaas zit er bij De Spar erg veel vlees in, dat in dit huis geen aftrek heeft.

Om terug te komen op de eerste alinea, waarom ik ben ik een beetje klaar met deze app?
De app is enorm populair. Veel voedselpakketten zijn binnen 15 minuten uitverkocht. In veel gevallen weet ik wanneer een nieuwe aanbieding online komt. Maar zelfs als ik elke 10 seconde mijn scherm ververs, ben ik vaak al te laat. Conclusie: de vraag is vele malen groter dan het aanbod. Dit is natuurlijk een goed teken: blijkbaar ligt het niet aan de consument dat er veel eten wordt weggegooid, maar doen te weinig winkels iets aan de verspilling. En dit betekent ook dat dit eten niet wordt verpild, ook als ik het niet koopt. Voor mij zijn er 10 anderen die dit eten graag willen kopen. Waarschijnlijk zijn daar veel mensen bij die in een veel slechtere financiele positie zitten dan ik.

Kortom, ik heb niet zoveel zin om te concurreren met bijstandsmoeders als de kans groot is dat het eten niet verspild wordt. Overigens heb ik er geen probleem mee als een miljonair de app wel gebruikt, het is zijn volste recht. Maar ik ga me denk ik vooral kijken of af en toe een pakket vlakvoor de deadline nog steeds niet verkocht is. Dat weet ik tenminste zeker dat ik voedsel van de ondergang redt. En gelukkig zijn er veel winkels die alternatieven hebben. Zo verkoopt Lidl sinds kort produkten die aan de houdbaarheidsdatum zitten voor 25 of 50 cent. Voor de mensen die dit kopen is het geen verrassing wat ze kopen zoals bij Too Good To Go. 

Desalniettemin waardeer ik elk initiatief die de wereld een beetje duurzamer kan maken.

Wat is jouw mening over Too Good To Go?

Minimialistisch nieuws kijken

Consuminderen, HOT, zeflvoorzienend zijn, veel van die dingen vallen samen met minimalisme: verwijder nutteloze spullen/zorgen/tijdsbestedingen uit je leven en focus op de echte belangrijke zaken. Deze week heb ik besloten om een andere nutteloze tijdsbesteding uit mijn leven te verwijderen, namelijk: Het nieuws.

Op school leren we onze kinderen dat het goed is om het nieuws te volgen. Op deze manier ben je op de hoogte van wat er op de wereld speelt en kan je een genuanceerde mening vormen. Het lijkt de hoeksteen van de democratie. Maar is dat wel zo? Het gros van het nieuws gaat over zaken waar 1) ik niets mee te maken heb, bijvoorbeeld de president van de Verenigde Staten, 2) waar ik niets aan kan veranderen, bijvoorbeeld de president van de Verendigde Staten en 3) dat negatief is en volgers vooral moedeloos maakt, bijvoorbeeld, enfin, je snapt mijn punt ondertussen. Dit soort nieuws maakt me alleen maar depressiever, xenophobisch en het neemt tijd van me af.

In het boek "De meeste mensen deugen - Rutger Bregman" gaat de schrijver nog een stapje verder. Hij ziet nieuws als een drug die extreem verslavend is en gemakkelijk verspreid onder de bevolking. Een drug die misperceptie van risico's, angst, negatieve gevoelens, aangeleerde hulpeloosheid, vijandigheid ten opzichte van anderen en afstomping veroorzaakt. 

Bovendien is media veel veranderd in de laatste 20 jaar. We zijn van een paar degelijke nieuwsbronnen gegaan naar een steeds grotere groep van websites die schreeuwen om aandacht. Ze schreeuwen om aandacht door het zo snel mogelijk publiceren van de grootste schandalen en het uitlichten van negatieve kanten. Want hoe negatiever, hoe meer volgers, hoe meer reclame inkomsten.

En zo maakte ik ook dagelijks een rondje langs een rijtje nieuwssites. Maar steeds vaker betrapte ik dat ik dit rondje steeds vaker per dag deed, want het zou natuurlijk kunnen dat er net iets nieuws is gebeurd. Of dat ik 'sochtends vroeg al google op "Trump". Er gaat namelijk geen dag voorbij zonder nieuws over deze man. Of nog erger: coronastatistieken bekijken. Het helpt er niet bij dat mijn werk bestaat uit het typen van enkele commando's gevolgd door 1 tot 5 minuten wachten. Tijd om een nieuwssite te bezoeken dus. Kortom, het begon behoorlijk op een verslaving te lijken: steeds op zoek naar de kick van een interessant nieuwsfeitje, die steeds gevolgd werd door de leegte als alle sites weer bekeken waren.

En zo ben ik tot het besluit gekomen om geen nieuws meer te volgen. Precies 10 dagen geleden heb ik alle nieuws-apps verwijderd, in de auto gaat de radio bij het hele en halve uur op mute, en nieuws websites heb ik uit mijn favorietenlijst gehaald. Op het gebied van televisie hoefde ik niets te doen, want ik kijk al heel lang geen televisie meer. Ik maak wel een uitzondering voor satirisch nieuws (Pieter Derks, Zondag met Lubach) en achtergronden.

Of ik dan niet bang ben om belangrijke dingen te missen? Nope. Kijk je dan zelfs niet naar de persconferenties? Wederom: nope. Mijn ervaring is dat echte belangrijke dingen op een of andere manier ttot mij komen. Mijn baas houdt me op de hoogte of ik naar kantoor mag en de schooldirecteur zal direct laten weten mochten de scholen gaan sluiten. Gisteren heb ik aan een paar mensen gevraagd wat het belangrijkste nieuws was dat ik had gemist, en ze konden het niet voor de geest halen. Dan kan het dus nooit echt interessant zijn geweest. Sterker nog, als ik afga op de koersen op de beurs, dan kan ik niet anders concluderen dat het nog nooit zo fantastisch heeft gegaan met de wereld als nu...

Als ik de balans na 10 dagen al kan opmaken, dan merk ik dat ik veel minder tijd heb verspild met nieuws luisteren. Als ik moet wachten in mijn werktijd, dan lees ik een boek, ga jongleren of muziek maken. Kortom, vele fijnere bezigheden. De drang naar nieuws is ook veel kleiner geworden. Vergelijk het met Goede Tijden, Slechte Tijden of met de Ronde van Frankrijk: als je er eenmaal in zit is het superspannend, maar als je het een tijdje niet gevolgd hebt verdwijnt de interesse.

Ik ben benieuwd of ik het ga volhouden. Bij het afkicken van een verslaving komt er altijd een zwak moment om de hoek kijken. Typisch 3 maanden na het stoppen is de euforie van het afkicken al verdwenen en misschien wil ik in een verloren moment dan weer nieuws gaan kijken. Misschien heb ik lotgenoten nodig om elkaar aan te blijven moedigen om op het rechte pad te blijven.

Wie durft de uitdaging aan om ook te stoppen met nieuws volgen? Of ben je al gestopt met nieuws volgen?

Hypotheekverstrekkers, het kan nog veel creatiever!

Vorige week besprak ik dat het mogelijk is om een hypotheek te maken waarvan de maandelijkse kosten niet aflopen, zoals bij een lineaire hypotheek, en niet oplopen, zoals bij een annuitaire hypotheek. Maar zoals terecht werd aangegeven, biedt dit niet heel veel voordelen. Maar kan het nog creatiever? Ja! Door gewoon weer een spaarhypotheek te maken! Lekker je hypotheek aflossen, maar toch maximaal HRA blijven ontvangen!

Nu zal je meteen denken dat dit niet meer mag, omdat je minimaal annuitair moet aflossen enzo. Laten we dan eerst een kijken wat de regels van een spaarhypotheek waren:

• een oude spaarhypotheek is aflossingsvrij. Pas aan het einde van de looptijd wordt het bedrag ineens afgelost. Om in aanmerking te komen voor HRA is niet niet meer toegestaan: je moet minimaal annuitair aflossen.
• over de spaarpot van een oude spaarhypotheek hoef je geen vermogensrendementsheffing te betalen. Ook deze vrijstelling is vervallen.

Maar er was ook een dik nadeel:

• Om te voorkomen dat mensen op het begin de hele spaarpot volgooide en vervolgens 30 jaar lekker HRA gingen ontvangen, werden er ingewikkelde bandbreedteregels bedacht.

De nieuwe hypotheekwet zegt niet dat het verboden is om een spaarrekening te koppelen aan je hypotheek, met hetzelfde rentepercentage. Het zegt alleen dat je minimaal annuitair moet aflossen, en dat de over die spaarrekening gewoon vermogensrendementsheffing moet betalen. Maar als een hypotheekverstrekker zulke gekoppelde rekening zou maken, dan hoef je niet meer extra af te lossen op je hypotheek, maar kan je het extra geld in de gekoppelde spaarrekening stoppen. Je kunt dan dus extra aflossen zonder dat je minder HRA gaat ontvangen! 

Op deze manier kunnen we een spaarhypotheek 2.0 maken!

Laten we het voorbeeld nemen van 100.000,- tegen 3% rente, 0.7% eigenwoningforfait. Als je een annuitaire hypotheek neemt, dan ben je over de hele looptijd bruto 51777 en netto 38799 kwijt. Als je linair aflost, dan los je extra in de begintijd af, waardoor je over de gehele looptijd minder rente hoeft te betalen. De total kosten zijn dan bruto 45125 en netto 34507.

Let wel: het voordeel van de linaire hypotheek ligt in het feit dat je in de beginperiode juist veel aflost.

Maar nu komt het: stel dat je een linair betalingsschema hanteert, maar slechts annuitair aflost? Dan houd je de eerste maanden dus een hoop extra geld over, dat je op die gekoppelde rekening kunt zetten. En over dat geld krijg je de volle 3% rente. Dan blijkt dat je na 29 jaar al genoeg hebt gespaard om de resterende hypotheek af te lossen! De totale kosten zijn dan bruto 43693 en netto 30715. Netto bespaar je dus 3791,- over de hele looptijd! Dit verschil wordt dus niet veroorzaakt door eerder aflossen, want je volgt precies hetzelfde betaalschema als de lineaire hypotheek.

In grafiekvorm ziet het er als volgt uit:

Je ziet dat de aflossing en rente hetzelfde is als de annuitaire hypotheek, maar omdat je betaalt als een linaire hypotheek, hou je een stuk over, het gele stuk. Zodra de linaire hypotheek minder kost per maand dan een annuitaire hypotheek (ongeveer na 15 jaar), ga je dit tekort aanvullen met je spaarpot, het groene doorzichtige stuk. En aangezien de spaarpot 3% rente geeft, is het groene stuk groter dan het gele stuk.

Voor de vermogensrendementsheffing is natuurlijk wel belangrijk hoe groot deze spaarpot wordt. In het onderstaande plaatje zie je de (verplichte) annuitaire aflossing, de linaire aflossing, de aflossing volgens de spaarhypotheek 2.0, waarbij door de rente op rente iets harder afgelost wordt dan bij de normale lineaire hypotheek, en de grootte van de spaarpot:

Over de gehele looptijd komt de spaarpot niet boven pakweg 13% van de totale hypotheeksom. Met de nieuwe vermogensrendementsheffingsgrondslag van 50.000 zou je dus een hyptheek van 300.000 per persoon kunnen nemen zonder dat je extra VRH betaalt (uitgaande dat je geen ander vermogen hebt. Deze hypotheek heeft weinig zin voor mensen met een flink gespekte beleggingsportefeuille);

Maar nu komt pas het echte voordeel van deze spaarhypotheek: er zijn geen beperkingen zoals bandbreedte! Je kunt zoveel aflossen als je wilt, en als je even krap bij kas zit, dan kan je gewoon je hypotheeklasten tijdelijk stopzetten. Hieronder zie je een voorbeeld van iemands grillige hypotheekaflossing:

Zoals je ziet: een extra aflossing levert een leuke rente op, zonder dat je het risico hoeft te lopen dat het geld in de stenen zit: je houdt de optie open om even een "premiestop" in te voeren. Het bovenstaande schema heeft over de hele looptijd ongeveer 2500,- bespaard ten opzichte van een lineaire hypotheek.

Waarom zou een hypotheekverstrekker dit doen?
De spaarhypotheek is destijds bedacht door de hypotheekverstrekkers om optimaal gebruik te maken van de belasting, om zo nog meer geld te kunnen lenen. En dat is natuurlijk weer gunstig voor de hypotheekverstrekker.
Tegenwoordig zijn hypotheekverstrekkers gelukkig wat actiever in het laten aflossen van de hypotheken. Meer flexibiliteit kan daar bij helpen. Nog steeds vinden veel mensen aflossen zonde van de hypotheekrenteaftrek of zijn ze bang dat ze het geld in de toekomst nodig hebben. Met zulke constructie zijn beide zorgen gepareerd: je kunt aflossen met behoud van hypotheekrenteaftrek, en als het je even tegenzit, kan je de aflossing even stopzetten en je extra aflossing terug laten vloeien.

Een ander probleem van de oude spaarhypotheek heb je hier ook niet: het product is is veel inzichtelijker. Spaarhypotheken hadden destijds vage beleggingsconstructies, woekerpolissen en andere gedrochten. De spaarhypotheek 2.0 heeft alleen een extra spaarpot die je extra motiveert om af te lossen, of je juist de vrijheid geeft om even minder af te lossen. 

Is dit ethisch verantwoord? Belastinggeld is van ons allemaal
Deze vraag kan je bij alle belastingregels stellen. Onze overheid geeft een kader met regels, de burger heeft de vrijheid om de boel naar zijn of haar doel te optimaliseren. Aangezien het aflossen stimuleert denk ik dat de overheid er blij mee zou zijn.

Dus: welke hypotheekverstrekker durft?

Zie ook:
hypotheekverstrekkers, wees creatief!
lineaire hypotheek wordt zwaar overschat

Hypotheekverstrekkers, wees creatief!

Banken en andere hypotheekverstrekkers zijn sinds jaar en dag uitvinders van briljante financiele constructies. Zo hebben ze hefboomproducten voor beleggingen, de meest bizarre levensverzekeringen, en natuurlijk de spaarhypotheek bedacht. Bij al deze produkten staat de winstgevendheid voor de bank en/of de klant centraal.

Maar de laatste tijd zijn de banken ingeslapen. Sinds 2013 moet men minimaal annuitair aflossen om in aanmerking te komen voor hypotheekrenteaftrek. Hierdoor zijn creatieve produkten als spaarhypotheek en beleggingshypotheek niet meer lucratief. En het enige dat de banken in 7 jaar hebben kunnen bedenken is "annuitaire hypotheek" en "lineaire hypotheek".

Bij een annuitaire hypotheek blijven de brutokosten (dus rente+aflossing) gelijk. Doordat de hypotheek steeds kleiner wordt, hoeft er steeds minder geld aan de rente besteed te worden, dus kan er meer geld naar de aflossing gaan. Een soort sneeuwbal dus. Maar er is ook een ander effect: doordat je steeds minder rente betaalt, ontvang je steeds minder hypotheekrenteaftrek (HRA). Netto ga je dus steeds meer betalen (onderstaande plaatje geldt voor een hypotheek van 100.000, 3% rente):

kosten van een annuitaire hypotheek
Bedenk dat je netto alleen het blauwe en oranje deel betaalt:
het grijze deel krijg je terug via de belasting.

Bij de lineair hypotheek gebeurt iets anders: hier wordt de aflossing constant gehouden. En omdat de hypotheek lineair daalt, daalt de rente. Het totaal bedrag dat je maandelijks betaalt is dus steeds lager:

Een paar jaar geleden gaf ik al aan dat je deze twee kunt combineren waardoor je een min of meer constante netto kosten hebt. Als je 30% lineair en 70% annuitair neemt (deze verhouding is afhankelijk van de rente) dan krijg je het volgende:

Ik weet niet of iemand in Nederland zulke hypotheek heeft. Waarschijnlijk weinig mensen, omdat je dan 2 hypotheken moet nemen. Maar waarom bieden banken deze "combinatiehypotheek" niet aan?

Maar hypotheekverstrekkers zouden nog veel creatiever kunnen zijn. In bovenstaandegrafiek zie je dat de oranje lijn niet helemaal vlak is, maar langzaam stijgt van een totale netto kosten van 376 per maand naar 392,- per maand nar ongeveer 24 jaar, om daarna de eindigen op 378 per maand. Deze onregelmatigheid is helemaal niet nodig: ene hypotheekverstrekker zou een hypotheek kunnen aanbieden die over de hele looptijd exact gelijke nettokosten heeft van 382 per maand:

Dit is dus geen annuitaire hypotheek, gene lineaire hypotheek, en zelfs geen combinatie ervan. Maar volgens de wet is het wel toegestaan, want het is "meer dan annuitair".

Er kleeft wel een nadeel aan deze hypotheekvorm: we weten natuurlijk niet wat de overheid in petto heeft voor de toekomst op het ebied van eigenwoningorfait en hypotheekrenteaftrek. Als deze gaan wijzigen, dan kan het zijn dat de maandlasten een beetje aangepast moeten worden.

Kent iemand hypotheekverstrekkers die zo out of the box denken?

zie ook:

lineaire hypotheek wordt zwaar overschat