maandag 5 september 2022

Zorg om aftakelende ouder

De laatste tijd ben ik heel veel met geld en met tijd bezig, maar niet op de manier waarop ik hoopte: mijn vader heeft Alheimer, en aangezien hij alleenstaand is en mijn broer in het buitenland vertoeft is hij voor een groot deel op mij aangewezen. Het is allemaal heel treurig, maar uiteindelijk ben ik er heel zakelijk in: de vader die ik kende bestaat al nauwelijks meer, en nu moeten er gewoon dingen worden geregeld die in de eerste plaats goed zijn voor hem, en in de tweede plaats voor ons. Om een verzorgingstehuis te regelen betekent het voor mij een snelcursus CIZ/WLZ/WMO/WZD/CAK/SVB en alle andere afkortingen die je om te oren vliegen. Pas als het leven niet helemaal voor de wind gaat merk je pas wat voor een bureaucratische puinhoop onze regering er van gemaakt heeft...

Aangezien dit een financieel blog is, ga ik niet te veel in details op persoonlijke dingen, maar wil ik vooral de financiele kant delen.

Wat heeft hij geregeld?

In tegenstelling tot Geldnerd heeft mijn vader niet voor zijn eigen levenseinde gekozen. Al enkele jaren heb ik hem er op gewezen dat de houdbaarheid van zijn geest waarschijnlijk korter is dan die van zijn lichaam, en dat hij zich wellicht moet afvragen of zijn lichaam zonder zijn geest nog door wil leven. Hij vertelde dat hij er niet over wilde nadenken. Hij heeft nog lang in een ontkenningsfase gezeten, en misschien komt hij nooit meer uit die ontkenninsfase.

Mijn vader heeft dus geen wilsbeschikking of iets dergelijks gemaakt, maar gelukkig wel wat dingen wettelijk vastgelegd. Zo krijgen alle kleinkinderen een legaat van 20.000 belastingvrij, zodat je al gauw enkele duizenden euro's belasting kan besparen. Ook zijn partners uitgesloten uit de erfenis. De erfenis komt dus niet in de gemeenschap van goederen, al is dat voor mijn broer niet, en voor mij niet meer van toepassing. Het enige wat mijn vader nog niet had geregeld is een levenstestament of volmacht. Met zulk document kan je mensen bewindvoerder maken als je zelf niet meer wilsbekwaam bent. Het vorig jaar heb ik er op aangedrongen dat hij zulk document ging opstellen, en achteraf ben ik daar onnoemelijk blij mee. De problemen zonder dit document waren niet te overzien: zodra hij niet meer wilsbekwaam is zou niemand over zijn vermogen kunnen beschikken. In het ernstigste geval zou zijn huis jaren leeg staan terwijl hij in een verzorgingstehuis zit, omdat wij geen recht hebben om het te verkopen.

Wat hebben wij geregeld?

Hoewel mijn vader nooit een grootverdiener is geweest, heeft hij altijd goed gespaard: zijn huis is praktisch afgelost, waardoor hij genoeg overhoudt van zijn AOW en klein pensioentje. Dit maakt de situatie aanzienlijk draaglijker. Toen hij naar een bepaalde dagbesteding wilde, maar we het niet van de WMO/WLZ vergoed kregen, hebben we het gewoon van mijn vader's rekening betaald. Het gaat immers om zijn welzijn, het zou een beetje raar zijn als we hem welzijn ontnemen die hij prima kan betalen. Je zou het natuurlijk ook kunnen zien als stukken erfenis die aan je neus voorbijgaan, maar zou je dat ook zeggen als je ouders een dure vakantie of auto kopen?
Een ander ding is dat ik veel met mijn vader bezig ben, en mijn broer niet: vaak halen en brengen (hij woont op 40 kilometer afstand), hem op sleeptouw nemen naar ziekenhuizen of verjaardagen. Taxi's of automaatje werkt vaak niet zo goed bij Alzheimer patienten, omdat ze een vertrouwde omgeving nodig hebben. Om het een en het ander eerlijk te houden, houd ik nu een excelbestand bij met alle kilometers en kosten die ik maak. We houden hier ruime bedragen aan, want m'n broer wil niet dat ik er bij moet toeleggen. Om de balans recht te krijgen koop ik steeds vaker dingen van mijn vader's rekening. Er zal een moment komen dat hij naar een verzorgingstehuis kan en dat we zijn huis gaan verkopen. Op dat moment moet er veel meer geld "afgeroomd" worden, dus daarom zijn we er maar alvast mee begonnen. Binnenkort zullen mijn "passieve inkomsten" wellicht gaan stijgen...
Ten slotte ben ik nog met mijn baas in overleg of mijn zorgtaken onder mantelzorg vallen. Op deze manier zou ik deel van deze taken onder werktijd kunnen doen.

De geleerde lessen

De belangrijkste document bij Alzheimer is een notariele volmacht: zorg ervoor dat je namens je ouders mag tekenen voor dingen als bankzaken. Dit maakt het leven niet alleen oneindig handiger, in sommige gevallen voorkomt het situaties als het niet kunnen verkopen van je ouder's huis.

Daarnaast is het goed om emotie en zaken goed uit elkaar te blijven houden. Van de ene kant is er een rouwproces, van de andere kant moeten er gewoon dingen geregeld worden waarbij een rouwproces in de weg kan zitten. Bedenk gewoon wat in ieders belang is op korte en lange termijn.

Maar misschien de allerbelangrijkste les heeft Geldnerd al gegeven: denk over je levenseinde na. Zoals mijn vader nu is zou ik niet meer willen leven. Alhoewel: hij is juist heel erg gefrustreerd omdat dingen niet meer zijn zoals vroeger, en dat dit nooit meer terugkomt. Als hij meer had nagedacht en meer had vastgelegd over zijn levenseinde, dan had hij de situatie misschien beter kunnen accepteren en had hij nog een tijdje gelukkig kunnen zijn.

15 opmerkingen:

  1. Oei, dat is de mindere kant van het leven. Maar mooi om te lezen dat je er zo mee om kan gaan. Zelf weet ik niet of het met goed lukt om emotie lost te kunnen koppelen, maar dat hangt natuurlijk ook van de situatie af. Als ik het zo lees speelt dit al wat langer waardoor het rouwproces al eerder is begonnen.

    In ieder geval erg goed dat je deze taken op je neemt. Sterkte!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Sterkte met je vader! En dit is dus precies de situatie die ik zelf hoop te voorkomen...

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Je blog heb ik met veel aandacht gelezen. Mijn moeder is 93 en begint aardig vergeetachtig te worden maar wil alles in eigen beheer houden terwijl bijna onmogelijk is. Een volmacht van de notaris daar wil ze niet eens aan denken. Vorige week moest ze een betaalrekening openen en dat kon gelukkig via een video gesprek. Ze heeft dan totaal geen notie waarvoor ze voor de camera naast mij moet zitten. Sterker nog, ze weet niet meer waar het dan over gaat. De bankmedewerker moet haar zien en dat is alles ffffff. Wat een regelingen allemaal die niets om het lijf hebben. Sterkte met alles!!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Herkenbaar! Wat is nog lastiger dan ouderen? Koppige ouderen...
      Ik heb ook een paar keer gehad dat ik namens mijn vader bel, maar dat de andere kant van de lijn geen gegevens mag delen ivm persoonsbescherming, maar als ik een tijdje later terugbel onder zijn naam is alles in orde...

      Verwijderen
  4. Poeh...wat goed dat je hierover schrijft. Zakelijke dingen op tijd regelen is zo fijn. En wat fijn dat jullie de 'komende erfenis' gebruiken om je vader juist wel een fijne tijd te geven, juist nu. Het is tenslotte nog steeds zijn geld. Ik vind het altijd zo triest als er wel geld is gespaard, maar de kinderen erop loeren alsof het hun geld is.
    Ik vroeg me nog af, als een ouder echt wilsonbekwaam is, kan je de ouder toch onder curatele plaatsen. Ik weet dat het via de rechtbank moet, maar het zou ook triest zijn als een onbekwame oudere zijn/haar geld verkwanseld of in de klauwen van een oplichter komt.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Wellicht is het mogelijk, maar het is zeer ingewikkeld. De situatie dat een huis 5 jaar leeg staat omdat de eigenaar niet meer wilsbekwaam is komt helaas nog vaak genoeg voor.

      Verwijderen
    2. Toen wij twee jaar geleden mijn vader voorstelden om onder curatele geplaatst te worden werd hij heel boos.
      Ik ben geen misdadiger ik hoef niet naar de rechter!
      Moeilijk hoor om diegene te zijn die aangeeft dat het verkeerd gaat.
      Hij had geld in de kast bewaard en heeft dat aan een vreemde vrouw gegeven die hem een huil verhaal had verteld. In totaal 89.000 euro. Omdat het zwart geld was kan er bijna niks bewezen worden.

      Verwijderen
  5. Ik, als zeventig plusser, bekijk het vanaf een andere zijde. Heel vervelend als je ouder niets geregeld heeft. Vaak is het geen koppigheid, maar angst om je zaken uit handen te geven. Ouder worden is geen sinecure. Het is loslaten, accepteren en er het beste van maken. Dat merk je echt pas als je zelf ouder wordt. Wanneer is het moment om je zelfstandige bestaan ( gedeeltelijk) uit handen te geven? Hebben je kinderen dezelfde ideeën over het levenseinde of kijken ze er heel anders tegenaan. We zien in onze omgeving ook dat het niet altijd goed gaat als de kinderen de zaken overnemen. Het beheer van een aanstaande erfenis kan ook veel ruzies veroorzaken. Wat is wijsheid in deze?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goed om verschillende kanten te zien! (ik wil je niet ongerust maken, maar mijn vader is "slechts" 75)
      Ik denk dat het antwoord heel simpel en voor de handliggend is: maak je ideeen kenbaar! Hoe kan je van je kinderen verwachten dat ze in je ogen het juiste doen, als er geen manier voor hen is om het juiste te weten? Het kan zijn dat jouw wensen niet overeenkomen met die van je kinderen, maar dat is het volgende probleem.
      Ik heb onlangs mijn vader nog uitgehoord over zijn uitvaartwensen. Beter nu dan over een tijdje in een paar dagen moeten gissen wat hij gehad zou willen.
      Bij een notariele volmacht kan jij nog steeds over alles beslissen, maar je hebt wel een vangnet zodra je het niet meer kan.

      Verwijderen
  6. Mijn ideeën zijn zeker bekend bij mijn kinderen. De zakelijke kant hebben wij ook goed geregeld. Maar ik wil alleen maar zeggen dat het niet zo simpel is als het lijkt.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Mooi hoe je het proces beschrijft en hoe je ermee omgaat. Zelf zijn we nog relatief jong en hebben nog weinig geregeld. Dit soort artikelen geven weer een trigger.
    Naast dat je het zakelijk aanpakt, moet je ook genoeg ruimte nemen voor emotie.

    Succes met al het geregel.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Succes met alles kerel, zowel de zakelijke als emotionele kant uiteraard. En heel goed verwoord hoe je dat kunt (en moet) scheiden.
    hartelijke groeten,
    Mark

    BeantwoordenVerwijderen
  9. In het ernstigste geval zou zijn huis jaren leeg staan terwijl hij in een verzorgingstehuis zit, omdat wij geen recht hebben om het te verkopen.
    Er zal een moment komen dat hij naar een verzorgingstehuis kan en dat we zijn huis gaan verkopen. Is dat verstandig?
    Onze achterbuurman zit al jaren in een verzorgingstehuis, maar de woning wordt pas verkocht zodra hij is overleden. De kosten voor het verzorgingstehuis hoeven dan niet uit de verkoop van het huis betaald te worden.

    Er zal een moment komen dat hij naar een verzorgingstehuis kan en dat we zijn huis gaan verkopen. Op dat moment moet er veel meer geld "afgeroomd" worden, dus daarom zijn we er maar alvast mee begonnen. Binnenkort zullen mijn "passieve inkomsten" wellicht gaan stijgen...

    Houd je er wel rekening mee dat de fiscus meekijkt wat er afgeroomd is, dat kan gezien worden als een schenking waarover belasting betaald moet worden, eventueel met boete.

    Veel sterkte!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Voor zover ik weet is de peildatum voor vermogen 2 jaar terug, dus heb wat tijd voordat ze je huis gaan opeten. Wat betreft dat afromen: er zijn redelijk wat legale manieren, zoals alle (klein)kinderen of kennissen een vast bedrag schenken, en natuurlijk goede doelen

      Verwijderen