maandag 15 mei 2017

De nuchtere waarheid over eten die niemand wil horen

Er zijn weinig industrieen zo afhankelijk van geld en publieke opinie als de voedingsindustrie.
Voedingsbedrijven betalen wetenschappers om naar hun straatje te praten, media vergroot elke wetenschappelijke conclusie, en dieetgoeroe's verdienen klauwen met geld met hun zelfbedachte richtlijnen, ongeacht wat de wetenschap er van vindt. En zo worden we dagelijks overspoeld met nieuwsberichten over superfood, eten dat kanker zou veroorzaken, en dieten die het allemaal weer oplossen. Zou het niet heerlijk zijn als er een wetenschapper zou zijn die dit alles met letterlijk een nuchtere kijk zou kunnen bekijken?

Die is er, en zijn naam is Martijn Katan. Hij schreef het "Voedingsmythes, over valse hoop en nodeloze vrees". Eindelijk een boek gevonden dat de gevaren en wonderverhalen in het juiste verband zet. 
Is het bijvoorbeeld terecht dat Europeanen panisch zijn voor Amerikaans hormoonvlees? In praktijk blijkt dat 1 pilletje tegen opvliegers net zo veel hormonen bevat als... 25.000 kilo "hormoonvlees"! En de maximale wettelijk toegestane dosis radioactiviteit in eten is net zoveel als je oploopt van een minuut in een vliegtuig zitten. Om maar te zwijgen van synthetisch, genetisch gemanipuleerd, of door magnetron bestraald voedsel: het menselijk lichaam ziet geen verschil tussen dit eten en biologisch eten. Er zijn enkele voedingsstoffen zoals gluten waar sommige mensen slecht tegen kunnen, maar dat is minder dan 1 op de honderd. Alle andere mensen hebben weinig te vrezen van onze voedselindustrie.
En eten dat een goede werking zou moeten hebben? Er zijn ontelbare onderzoeken gedaan naar multivitaminen, antioxidanten, carotenen, paleo-dieten, kruidengeneesmiddelen, noem het hele rijtje maar op, maar wat blijkt? Ze doen in de meeste gevallen meer kwaad dan goed. 
Wat moet je dan doen om gezond oud te worden? Vooral niet roken, weinig alcohol en veel bewegen. Als je daarbij gewoon gevarieerd eten, niet te veel en niet te vet, dan doe je het eigenlijk helemaal prima. Een Nederlander die gevarieerd eet krijgt van alle spoorelementen meer dan voldoende binnen, en hoef je voor de rest geen gekke dingen te doen. 

En waarom heeft iedereen van de effecten van antioxidanten en hormoonvlees gehoord, en niet van deze Nederlandse wetenschapper? Ik denk om de doodeenvoudige reden dat zijn conclusie een grote teleurstelling is. Iedereen is op zoek naar de heilige graal die alle kanker en andere ellendige ziektes uit de wereld helpt, en dus grijpen we vast aan elke strohalm die in de media opdoemt. Persoonlijk vind ik het geruststellend dat het menselijk lichaam veel slimmer is dan wijzelf om te weten hoe je het allerbeste uit het alledaags voedsel haalt!

9 opmerkingen:

  1. Kijk eens naar de docu 'What the health' over de relatie tussen voedingsindustrie, overheid en gezondheidsorganisaties in de VS. Ik denk niet dat het hier zoveel anders is.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik heb het eerste boek van Martijn Katan: Wat is nu gezond? Heel verfrissend en nuchter inderdaad. Maar ik moest ook even aan What the health en het boek van Michael Greger denken: How not to die?

    Zowel het boek als de film stellen dat veel welvaartsziektes niet alleen met tabak, alcohol en suiker te maken hebben, maar dat er ook een sterke correlatie is met het consumeren van vlees en dierlijke producten.

    En aangezien plantaardig eten ook een enorme milieuwinst oplevert, heeft mij dat er wel van overtuigd om voor zo'n 90% veganistisch te gaan eten.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Over nuchter kijken en wetenschappelijk onderbouwd een kijkje nemen naar eten, dan is dat boek van Dr Greger idd een mooi voorbeeld. Dit boek bevat 3000+ (!) referenties voor wat nu het meest optimale dieet zou moeten zijn op basis van de huidige stand van zaken. Zowel vanuit een populatie oogpunt als een medisch/biologisch oogpunt een mooi staaltje verzamelwerk met 1 simpel conclusie: meer groeten, fruit, bonen, zaden/noten, en weining to geen dierlijke producten. Heeft nog een zeer gustig effect of het milieu ook.

      Verwijderen
    2. Bedankt voor de tip! Ironisch, als vegetarier krijg ik vaak van vleeseters te horen dat mensen van nature carnivoren zijn. Blijkt dus best mee te vallen...

      Verwijderen
    3. Wat is de titel van dat boek?

      Verwijderen
    4. Laat maar, ik zei dat er al boven staat. ;-)

      Verwijderen
  3. Natuurlijk staan er waarheden in zijn boek maar zeker ook onwaarheden die we wellicht nu nog niet (her)kennen. Bijna iedere wetenschap wordt op den duur achterhaald door weer nieuwe inzichten, dat zal met dit boek niet anders zijn. Ik ben het wel met hem eens dat we heel idioot over eten doen. Maar ik denk inderdaad ook dat zoveel dierlijke producten als veel mensen eten ook niet echt bevordelijk is voor je lijf. Aan de andere kant is je lijf ook een wondermachine die tot het uiterste zal proberen om de voedingmiddelen die binnenkomen zo optimaal mogelijk te benutten. Het verbaast me soms dat sommige mensen, die bijna nooit groente of fruit eten, er nog zo gezond aan toe zijn. Op den duur ga je de verschillen wel zien tussen mensen met een gezond eetpatroon en degene zonder. Veel ziektes komen voort uit, onder andere, ongezond eten en het kan het verschil zijn tussen gezond oud worden of al op jongere leeftijd tobben met allerlei kwalen. Ik wil niet alle ziektes wijten aan eten maar door gezond te eten voorkom je wel al een deel van de problemen. Ik zelf kies voor grotendeels plantaardig met een beetje kaas en melkproducten af en toe, niet roken, weinig alcohol en bewegen, en hoop er maar het beste van. En superfoods? Dat is de mooiste marketingtruc van de afgelopen jaren. Dat gaat vooral over geld verdienen en niet over gezondheid. Jammer dat zoveel mensen deze praatjes slikken en niet gewoon hun gezond verstand gebruiken...

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik heb "cowspiratie" en "Food Inc"gekeken. De impact van de voeding industrie op de klimaat is groter dan olie en energie samen. Erger nog, de lokaal boeren zijn ook de slachtoffer van het systeem.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. De voedselzandloper van dr. Verburgh is ook een wetenschap. Ik heb het boek gelezen en ook hier zitten waarheden in maar misschien ook wel onwaarheden. Net wat Ineke zegt; Alle wetenschappen worden wel achterhaald. De tijd zal het leren.

    BeantwoordenVerwijderen