maandag 30 november 2020

Investeren in akkerland

Nu mijn tuin al behoorlijk duurzaam begint te worden, begint het af en toe te kriebelen of ik niet meer grond zou kunnen kopen. Voor de duidelijkheid: ik hoef die grond niet perse als lucratieve investering, zoals CheesyFinance wel eens een keer heeft overwogen; mij gaat het eigenlijk vooral om het duurzamer gebruik van de Nederlandse grond. 

Af en toe kijk ik op fundainbusiness of er agrarische grond in de buurt te koop staat. Dat is soms het geval, maar het grootste probleem is dat het direct om flinke porties gaat. We hebben het meteen over een paar ton ofzo. En als ik deze grond zou hebben, wat zou ik er dan mee willen doen? Het liefst zou ik de hele boel laten verwilderen en kijken wat voor leven er allemaal op af komt. Maar eigenlijk is dat kapitaalvernietiging: agrarische grond levert veel meer op dan woeste grond.

Dus heb ik besloten dat ik zulke dingen beter niet kan doen, en deze soort dingen beter uit handen kan geven aan mensen die wel weten wat ze aan het doen zijn. In Nederland zijn een paar stichtingen actief die landbouwgrond kopen, om het vervolgens door duurzame boeren te gebruiken. Doordat deze stichtingen geen winstoogmerk hebben, kunnen de boeren de grond relatief goedkoop pachten, waardoor er financiele ruimte ontstaat voor biodiversiteit, weidevogels, groene verbindingszone, en uiteraard geen bestrijdingsmiddelen.

Stichting Grondbeheer is een voorbeeld. Sinds 1978 hebben ze dankzij giften 533 hectare grond opgekocht en verpacht aan duurzame boeren. Het voordeel van deze stichting is dat ze een ANBI status hebben, waardoor de giften aftrekbaar zijn. Het nadeel van deze stichting is dat je niet echt het gevoel hebt dat je geld in de grond hebt gestopt...

Daarom was ik blij om te lezen over een nieuwe kid-on-the-block: Land van Ons. Deze cooperatie is ongeveer een jaar geleden opgericht met een vergelijkbaar doel als Stichting Grondbeheer. Het enige verschil is dat het een cooperatie is: leden brengen geld in, waar grond van gekocht wordt. Maar het mooie is: die grond wordt dus daadwerkelijk van jou! En als lid heb je inspraak over welke percelen worden gekocht en wat er met eventuele winsten gaat gebeuren.

De cooperatie heeft in zijn eerste levensjaar al 8000 betalende leden aan zich weten te binden, en ze hebben ondertussen 37 hectare grond aangekocht, verspreid over 4 percelen die in 4 verschillende provincies liggen. Ze steken hun ambities niet onder stoelen of banken: binnen 10 jaar willen ze 300.000 hectare grond in bezit hebben, oftewel 15% van alle landbouwgrond. Ik help ze graag mee met hun doel, dus ondertussen ben ik nu trotse bezitter van 40 extra vierkante meters!

De winstverwachting.

Land van Ons windt er geen doekjes om: het doel is niet om winst te maken. Ze proberen de pachtkosten zo laag mogelijk te maken, zodat de duurzame boeren zo duurzaam mogelijk te werk kunnen. Desalniettemin denk ik niet dat dit weggegooid geld is. Grond is een hele waardevaste investering. Volgens het CBS en het kadaster stijgt grond flink in waarde:

De grafiek gaat helaas niet verder dan 2010, maar de universiteit van Wageningen heeft recentere getallen over grondprijs. Wat gebeurt er als Land van Ons daadwerkelijk winst maakt? Dit is aan de leden om te beslissen. Ze zouden kunnen besluiten om de winst uit te keren aan de leden, of om met dat geld nog meer grond aan te schaffen.

Voor mijn boekhouding beschouw ik deze investering hetzelfde als aandelen. De investering kan immers altijd weer ongedaan gemaakt worden, en er kan zelfs winst gemaakt worden. En de investering telt gewoon mee als vermogensbelasting. Het zal dus niet mijn meest lucratieve investering worden, maar misschien wel de investering waar ik later met het beste gevoel op terugkijk.

34 opmerkingen:

  1. Dat is interessant, ik wil mijn geld gaan spreiden dus kijk naar meer mogeijkheden dan ETF’s en crypto.
    Verder lijkt ons grond ook wel wat om een voedselbos aan te leggen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Voedselbossen in een optie die Land van Ons overweegt. Als deelnemer heb je stemrecht in welke gebieden worden aangekocht, maar in deze opbouwfase is de keuze nog niet heel groot.

      Verwijderen
    2. Ja ik hoopte bij mijn in de buurt in Gelderland/Utrecht wat te vinden. Daar zitten ze nog niet. Ik ga het initiatief volgen. Zie wel dat je jaarlijks moet inleggen. Mij lijkt mij af&toe een een redelijk deel leuk als 1 plek en niet allemaal kleine lapjes grond. Ik begrijp ook wel dat ik dit niet als een investering moet zien maar na 2 jaar mag je wel je grond weer verkopen staat er. Omdat grond stijgt zal ik het zelf wel als een belegging zien.

      Verwijderen
  2. Ik heb ook al sinds de oprichting van ‘Land van Ons’ geld geïnvesteerd in de aankoop van grond. Ik zie het als investering in de toekomst van mijn kinderen en kleinkinderen.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Mooi verhaal, schimmige constructie. Ik ben wel benieuwd wie er nu achter die coöperatie precies zit en wat nu precies de reden is dat land wordt aangekocht.

    Om iedereen even snel uit de droom te helpen, je wordt geen eigenaar van land. Je wordt deelnemer, naar rato, in de cooperatie die wel eigenaar van het opgekochte land wordt.

    Ik heb het vermoeden dat het land op termijn weer verkocht wordt voor woningbouw, iets wat al langer gaande is.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Land van ons is extreem open: er zijn online vergaderingen waarin je vragen kunt stellen, koopactes, stand bankrekening al dit soort dingen zijn openbaar. Blijkbaar is het voor veel mensen nog steeds moeilijk te geloven dat er mensen op aarde bestaan met goede bedoelingen.

      Je bent inderdaad niet direct eigenaar, ik heb daar geen probleem mee.

      Het kan zijn dat een perceel van Land van Ons aangemerkt wordt voor woningbouw. In dat geval kunnen de deelnemers beslissen om te verkopen en van dit geld een ander gebied te kopen.

      Verwijderen
    2. Voor veel mensen was het best moeilijk te geloven dat zij al hun geld kwijtraakten nadat zij met de beste bedoelingen dat hadden gegeven aan mensen die er volgens henzelf de beste bedoelingen mee hadden.

      Geld en goede bedoelingen zijn twee zaken die in deze maatschappij niet goed samen gaan. Dan stel je vragen die bij sommige mensen weerstand kunnen opleveren. Dan weet je eigenlijk al dat je het bij het rechte eind hebt. Ik ben het dus wel eens met anoniem hierboven.

      Verwijderen
    3. Waarom blijft je tegoed - na opzegging lidmaatschap - nog twee jaar bij de coöperatie eigenlijk? Zie hiervoor de statuten artikel 10 lid 4. Waarom kan de ALV besluiten dat je maar een deel daarvan terugkrijgt of helemaal niets?

      Verwijderen
    4. Voor de duidelijkheid: kritische vragen zijn zeer welkom.

      Verwijderen
  4. Voor verwilderen kan ik je het boek "Wilding" aanraden, van een boerengezin dat hun land semi-gecontroleerd liet verwilderen en hier ook een verdienconstructie bij verzon (wild rundvlees en toerisme)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Bedoel je de knepp-castle? Ik vind dat zij het heel mooi gedaan hebben.

      Verwijderen
  5. Ik zit na het lezen van de FAQ's met een heleboel vragen. Hoe gaat het bewaken van de biodiversiteit precies plaatsvinden als het beheer van de gronden bij de boeren blijft? Hoezo wordt er alleen landbouwgrond aangekocht? Waarom krijg je een m2 cadeau bij een lidmaatschap als je geen eigenaar ervan wordt? Hoezo is er op enig moment meer geld in de coöperatie dan dat er grond is aangekocht? Wie controleert dat als de AFM geen toezicht houdt? Wie bepaalt de hoogte van de exploitatiekosten die eerst van de omzet afgaat voordat het rendement wordt vastgesteld? Waarom kan ik er pas na 2 jaar uit en wordt in versluierd taalgebruik aangegeven dat verlenging eigenlijk een formaliteit is (terwijl dat wettelijk gezien niet eens mag). Hoezo is tussentijdse overdracht van je aandeel niet mogelijk? (klinkt als een piramidespel). Waarom is niet te herleiden waar mijn aandeel in grond precies ligt (kan mijn inleg dan verdampen als er verlies wordt geleden? Of als ik winst boek en dat dus dan niet krijg?), hoezo en waarop wordt de waarde van mijn aandeel dan gebaseerd als niet bekend is waar mijn inleg naartoe is gegaan?. Waarom is er geen RVC ingesteld en zijn (en blijven) er de facto maar twee bestuurders? Hoezo wil je 300.000 ha grond aankopen en dat op cooperatieniveau beheren met enkel 'vrijwilligers' en een betaald bestuur bestaande uit twee leden?

    Heeft Teak investments een doorstart gemaakt?

    Alles leuk en aardig, gezien de achtergronden van de twee bestuurders lijkt het erop dat zij precies weten waar de komende jaren het geld verdiend kan worden met de krapte op de woningmarkt en het huidige beleid van de overheid gericht op het verwerven van die gronden.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik neem aan dat je dezelfde anoniem bent als hierboven. Voorlopig is er alleen maar landbouwgrond gekocht ver van de bewoonde wereld, dus het blijft mij een raadsel waarom je denkt dat ze bouwgrond in plaats van landbouwgrond zouden willen kopen.
      Ook snap ik de vergelijking met high yield investment programs niet, die lopen namelijk nooit te koop met het feit dat ze wellicht geen enkele winst gaan maken. Investeren in grond gaat over een lange termijn, ik vind het niet gek dat deelnemers dit voor langere tijd aangaan.

      Verwijderen
    2. Maar laat mij je niet weerhouden om je geld hierin te storten. Het zijn maar vragen en meer niet.

      Verwijderen
  6. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ik heb zelf ook wel eens gedacht aan het aankopen van land, maar dan om er winst op te maken. Uiteindelijk heb ik voor mezelf besloten dat je echt kennis moet hebben van heel veel zaken eromheen. Bestemmingsplannen voornamelijk. Er zijn gemeentes die geld zijn kwijtgeraakt aan grondspeculatie. Het is mij iets boven de pet. En als ik het niet kan overzien doe ik het niet.
    Ik hoop dat je minstens kiet speelt!

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Vanmorgen gestart in Geldvoorelkaar.nl crowdfunding biologisch boeren. 5% rente.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Het is duidelijk dat je deze investering niet doet met het oog op rendement in geld maar in rendement in leefbaarheid. Ik vind het een mooi initiatief en hoop dat het een blijvend concept is. Misschien dat ik ook wel instap uit idealisme.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ben benieuwd hoe ver idealisme gaat als je door geleden verliezen maandelijks meer mag gaan betalen. Je deelt niet alleen in de winst (die niet uitgekeerd hoeft te worden, alleen je maandelijkse inleg daalt) maar natuurlijk ook in het verlies.

      De exploitatiekosten - waaronder de bezoldiging van het bestuur - heeft daar geen last van. Die wordt gefinancierd uit de pachtopbrengsten van de landbouwgronden...die gewoon onder de boeren blijven.

      Tot zover idealisme.

      Verwijderen
    2. Pachtopbrengsten vloeien naar de cooperatie, niet direct naar het bestuur. Bestuursleden kunnen ten allen tijden woren ontslagen door de deelnemers.

      Verwijderen
    3. Wat gebeurt er met eventuele pachtopbrengsten?
      Pacht zijn inkomsten voor de coöperatie en kunnen worden gebruikt voor exploitatiekosten. Als pacht leidt tot winst in de coöperatie, dan is het aan de deelnemersvergadering daar een bestemming aan te koppelen.

      Verwijderen
    4. "Pachtopbrengsten vloeien naar de coöperatie, niet naar het bestuur".
      Staat u bekend als kinderlijk naïef? Dit lijkt op het verhaal van het domme Gansje.
      Het zou het allereerste bestuurzijn dat niet goed voor zichzelf gaat zorgen. Salaris, representatie vergoedingen, pensioen, etc., etc.

      Verwijderen
  10. Het westen rukt op naar rechts, letterlijk en figuurlijk.
    Investeer in je plekje, voor je nat wordt.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Niet alleen het westen rukt op, maar ook de zeespiegel stijgt.

      Verwijderen
  11. Ik kom waarschijnlijk een beetje als mosterd na de maaltijd, maar grond en bouwen is een soort stokpaardje van mij.
    a./ eerst iets algemeens. Iets wat iemand hiervoor ook al geschreven heeft. Grondaankopen en idealisme gaan niet samen, dus ik ben bang dat jij over een tijdje ongelooflijk gedesillusioneerd zult raken en je geloof in de goedheid van de mens eveneens. Het kan in mijn ogen niet waar zijn dat zo'n bewust opgezette actie, zo'n omvangrijke actie, opgezet is met uitsluitend altruïstische bedoelingen. Lijkt me kletskoek. Wellicht moet jij je in dit verband realiseren dat alle bouwgrond ooit is begonnen als cultuurgrond, akkerbouw etc. Het is inmiddels zonneklaar dat het verlaten van het centrale bouwbeleid en nieuwbouw in handen geven van gemeenten faliekant is mislukt. Gemeenten proberen slechts de opengevallen plekken in hun gemeente op te vullen, met het gevolg dat de bouwproductie gezakt is naar het laagste niveau van de afgelopen tien jaar. Ik kom nog uit de tijd van het creëren van 'overloopgemeenten', zoals Heerhugowaard, Hoorn, Purmerend en, als klapstuk, Almere. Ik ken alleen maar voorbeelden uit Noord-Holland, maar in ander provincies rond de Randstad zal het niet anders zijn geweest. Zo'n soort ontwikkeling is niet mogelijk als je het bouwen uitbesteedt op gemeenteniveau. Het is duidelijk dat het straks buiten de bebouwde kommen gaat plaatsvinden en ik denk dat de stichters van jouw coöperatie daar wel oren naar zullen hebben. Zeker als ze over 300.000 ha praten.
    b./ Als je meer Nederland in je bezit wilt hebben dan kun je toch zo'n stuk akkerland kopen, daar afhalen wat je nodig hebt en het restant doorverkopen. Ik weet niet hoe het zit met akkerland maar in Nederland mag je vrij verkavelen.
    Doorverkopen graag binnen 3 maanden i.v.m. het terugvragen van de overdrachtsbelasting. Zelfs banken begrijpen deze constructie, dus financiering stuit niet op problemen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat is een mogelijkheid natuurlijk. Echter leven we nu in een tijd dat het water ons aan de lippen staat. Het hele klimaatdebacle is zich aan het voltrekken de biodiversiteit in de wereld is om te huilen en zo ook in Nederland. Sommige mensen zullen zich afvragen of geld wel zaligmakend is of dat wellicht andere zaken belangrijk zijn, zoals schoon drinkwater en zuurstof. Je ziet steeds meer initiatieven op dat vlak van rewilden tot biologisch boeren of veganistisch eten. Je kunt het idealisme noemen maar het krijgt steeds meer de vorm van realisme. Dat er woning moeten komen is duidelijk, maar ik zou zeggen er is landbouwgrond genoeg. Dus begin maar eerst aan de boeren te knabbelen die nu alleen maar voor extra vervuiling zorgen (sommige).

      Verwijderen
  12. Even een algemeen antwoord op: "het is onmogelijk om duurzaam beheer te waarborgen / te voorkomen dat het bestuur er met het geld van door gaat / het geld wordt besteed aan bouwgrond":
    Stichting Grondbeheer bewijst dat het kan, want ze doet het al sinds 1978 en het gaat nog steeds prima. Financieel gezien is deze stichting een stuk extremer, want ze draait volledig op donaties.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Beste Geld is Tijd, zonder vervelend te willen doen haal je appels en peren door elkaar. St Grondbeheer heft net aan 534 ha in bezit (waar ze 42 jaar over gedaan hebben), niet 130.000 (wat ze zo snel mogelijk willen realiseren). ; is een stichting geen coöperatie; praat niet over eigendom voor deelnemers, je mag doneren en daarmee basta; heeft uitdrukkelijk als principe buy and hold', verkoop van de grond is er nooit bij; heeft ook duidelijk een anti- grondspeculatie uitgangspunt.
      Leg die twee organisaties nou eens naast elkaar, blijf je dan nog steeds zo eigenwijs?

      Verwijderen
    2. Waar lees jij dat Land van Ons met grond wil gaan speculeren?

      Verwijderen
    3. Excuses, maar je legt mij woorden in mijn mond die ik niet gebruikt heb.
      Ik heb uitsluitend gezegd dat St. Grondbeheer uitdrukkelijk heeft vastgelegd dat haar gronden onder geen beding zullen worden verkocht, maar dat Land van Ons niet vies is van eventuele toekomstige verkoop. Uit die twee gegevens mag iedereen zijn eigen conclusies trekken en dat doe ik dan ook.

      Verwijderen
  13. en de boer, hij ploegde voort.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Doe vooral wat je goed lijkt. Ik vind het hartverwarmend dat je zoveel compassie hebt voor natuur zonder winstoogmerk. Waren er maar meer mensen met deze instelling.

    BeantwoordenVerwijderen