vrijdag 17 juli 2015

Uitgelicht: bandbreedte

Voor veel mensen heeft de bandbreedte van een spaarhypotheek een sterke overeenkomst met de bandbreedte van je internet verbinding: men heeft geen flauw idee wat het precies is, maar het gevoel zegt dat een grotere bandbreedte beter is.

Waarom heeft de spaarhypotheek een bandbreedte, en hoe werkt het?
In de jaren tachtig ontstond het idee van de spaarhypotheek: mensen losten niet af op de hypotheek, maar spaarden op afgesloten rekening. Zo werd de hypotheek vlakvoor het einde van de looptijd alsnog afgelost, maar kon de consument 30 jaar lang optimaal profiteren van de hypotheekrenteaftrek. Voor een geschiedenis overzicht van de Nederlandse hypotheek, zie hier.
Slimmeriken hadden de volgende maas in de wet al snel gevonden: hoe sneller die spaarhypotheek met geld wordt gevuld, hoe meer rente er opgestreken kan worden. De spaarpot levert immers bruto rente op (typisch 5%), terwijl de hypotheekschuld netto rente kost (typisch 3%).
Aangezien de overheid ook niet gek is, (en nooit te beroerd is om een ingewikkelde constructie te bedenken), is de bandbreedte ingevoerd. Dit houdt in:

  1. Neem per hypotheek jaar alle maandelijkse stortingen en eventuele extra bijstortingen, en tel ze bij elkaar op.
  2. Neem het jaar waarin het meeste geld is gestort
  3. Neem het jaar waarin het minste geld is gestort
  4. Deel dit "meeste geld" door dit "minste geld".
  5. Deze verhouding is de bandbreedte. Dit getal mag nooit hoger dan 10 worden.
Voorbeeld:
Stel je betaalt in de eerste jaren 100,- per maand, dus 1200,- per jaar als maandelijkse inleg (dus niet de hypotheekrente, die staat hier los van). Na enkele jaren besluit je op het einde van het jaar eenmalig 5000,- bij te storten. Om de duur van de hypotheek even lang te houden, wordt de maandelijkse inleg verlaagd naar 80,- per maand, dus 960,- per jaar.
Het goedkoopste jaar is dus 960,-.
Het duurste jaar is 1200,-+5000,- = 6200,-
De bandbreedte is dus 6200,-/960,- = 6,46. Kleiner dan 10 dus.
Als je wilt hoe zoiets er grafisch uitziet, kijk dan hier.

Overigens wordt hier bij "jaar" geen kalenderjaar, maar hypotheekjaar genoemd (bedankt anonieme commentaargever). Als je hypotheek bijvoorbeeld in mei is afgesloten, dat loopt een jaar van mei tot mei het jaar erop. Zie de website van de belastingdienst.

En wat gebeurt er als je de bandbreedte overschrijdt?
Als er niet aan de voorwaarde van kapitaalverzekering eigen woning(KEW) wordt voldaan, dan wordt het "spaargeld" niet meer gezien als een reservering voor je huis, maar als een ordinaire spaarrekening. Het gevolg is dat je over dit bedrag vermogensrendementsheffing moet betalen (box 3: jaarlijks 1.2% over het bedrag boven de 20.000 per persoon). Dus als er twee ton in je spaarhypotheek zit en je hebt een vrijstelling van 40.000 (twee personen), dan moet je dus jaarlijks 1920,- aan belasting betalen.
 
En de overlijdensrisicoverzekering?
Als de overlijdensrisicoverzekering(ORV) apart is afgesloten, dan valt hij niet onder de kapitaalverzekering eigen woning (KEW), en telt hij niet mee in de bandbreedte. Als de ORV een onderdeel van de spaarhypotheek is, dan telt hij wel mee. Voor de bandbreedte is het dus gunstig als de ORV wel wordt meegeteld, want dit "dempt" de verhouding tussen het duurste en het goedkoopste jaar.
Voorbeeld: stel dat de persoon in het bovenstaande voorbeeld een ORV heeft van 200,- per jaar. Als dit bedrag meetelt in de bandbreedte, dan is de bandbreedte dus slechts
(6200,- + 200,) / (960,- + 200,-) = 6400,- / 1160,- = 5.52. Kleiner dan de oorspronkelijke 6.46 dus.

Pas op voor rentewijzigingen!
Niet alleen stortingen kunnen een aanslag doen op de bandbreedte. Als je 30 jaar lang dezelfde rente hebt en niets bijstort, dan is je "meeste geld" gelijk aan je "minste geld", dus je bandbreedte is exact 1. Maar als de rente niet constant blijft, dan blijft de maandelijkse inleg ook niet constant. Om te illustreren heb ik bij de "variabele hypotheek tool"de bandbreedte toegevoegd:
In dit geval is door de rentewijziging van 5% naar 4% de maandelijkse spaarpremie gestegen van E119,66 naar E168,23, wat leidt tot een bandbreedte van 1,41. 

Pfff.. wat een gereken! Laat maar zitten
Weet je het zeker? Bijstorten levert doorgaans bijna twee keer zoveel op als aflossen. Hoewel er enkele uitzonderingsgevallen zijn dat je aflossen wellicht slimmer is, zie hier.
En wat betreft dat rekenen: gelukkig hoef je het niet zelf te doen. Bijna alle hypotheekverstrekkers staan bijstortingen niet toe als de bandbreedte boven de 7 of 8 dreigt te komen. Je wordt dus beschermd door de hypotheekverstrekker.

Leuk, al die theorie, maar hoe pas ik al deze informatie toe?
Zie Bandbreedte: wat is de beste taktiek?

zie ook:
bijstorten op spaarhypotheek nader uitgelegd
spaarhypotheektool voor meerdere rentevariaties, bijstortingen etc  Misverstanden bij hypotheek aflossen

31 opmerkingen:

  1. Toch fijn dat ik me de laatste jaren zo in mijn hypotheek verdiept heb, dat dit verhaal mij helemaal bekend voorkomt.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Wat ingewikkeld zeg!! Ze hebben ons ook een spaarhypotheek aangeboden, maar ik vond het maar een ingewikkelde constructie, dus wij kozen uiteindelijk voor lineair / annuitair (later omgezet ivm hoge startkosten van lineair!)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Er zijn herstelmogelijkheden als je toch buiten de bandbreedte van 1:10 valt, zie

    3.5.4 Herstelmogelijkheid voor foutieve premiebetalingen of inleggelden
    http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/besluiten/2009/11/18/kew-sew-bew-en-voor-2001-bestaande-kapitaalverzekeringen-in-box-3.html

    Onder maart, inkorten een voorbeeld, heb ik zelf n.a.v. je eerdere reacties, nog een paar bandbreedtes uitgerekend.

    Ook aan het rekenen geweest met stortingen en inkorten op hypohype, maar daar kun je maar 5 stortingen kwijt. Geeft wel een redelijk totaalbeeld.
    Grove berekening laat zien dat vroeg beginnen met storten en inkorten tot 20 jr. een fikse besparing oplevert. Dat hadden wij dus 20 jr. eerder moeten weten, het geld stond al die jaren op een spaarrekening tegen toen 3 a 4% terwijl we 7 en 5,5% hadden kunnen vangen. Tja..

    Voorzetje: stel je hebt een spaarhypotheek van 100.00 bij welk aantal en hoogtes van stortingen i.c.m. inkorten looptijd hypotheek tot bijvoorbeeld 20 jr. ben je dan het goedkoopste uit?
    Rentepercentage 7 en 5% of 5 en 3% gedurende 20 jr.?
    Wat een klus, daar kom ik niet uit.

    Ik ben benieuwd met welke optimale bijstortings/ inkortingsstrategie je binnenkort komt, kan niet wachten? Dat zou voor veel mensen met een spaarhypotheek het ideale plaatje (tooltje) worden en is waar de geldverstrekker van gruwelt.

    Ik zit te denken aan glasvezel?

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ben er zelf ook mee bezig.
    135.000,--
    rente 5,1% 20 jaar vast
    aanvankelijke premie 200,-- p/m

    Aantal jaren € 5.000,-- extra gestort. Heb premie bijna gehalveerd.
    Ga vervolgens soortgelijke bedragen storten om looptijd te verkorten van 30 naar 20 jaar. Tien jaar eerder van de hypotheek af!!!

    Ben heel benieuwd naar jouw strategie!

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Lees elders over bandbreedte:
    De jaarlijkse stortingen moeten binnen een bandbreedte van 1 op 10 liggen.
    Dat wil zeggen dat voor alle jaren geldt dat de stortingen maximaal een factor 10 mogen variëren.

    Uit jou redenering maak ik op dat als je 1 jaar volle bak stort tot 1:10, je andere jaren niet meer mag storten?

    Neem per hypotheek jaar alle maandelijkse stortingen en eventuele extra bijstortingen
    Neem het jaar waarin het meeste geld is gestort
    Neem het jaar waarin het minste geld is gestort
    Deel dit "meeste geld" door dit "minste geld"

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. klopt, als je het jaar erop nogmaals zou bijstorten, dan dalen de maandlasten nog verder, dus in "het jaar waarin het minst wordt gestort" wordt nog minder gestort, dus overschrijdt je de bandbreedte.
      bij bandbreedte gaat het dus niet alleen over bijstorten, maar ook over het bedrag dat al maandelijks in de hypotheek wordt gestort.

      Verwijderen
  6. Onder.5 geef je aan dat de bandbreedte nooit hoger dan 10 mag worden.

    Echter, wij hebben de laatste jaren zoveel bijgestort en lopen inmiddels tegen het einde van de van onze hypotheek dat we bijna onder de 1 uit komen. Bij elke nieuwe storting wordt de bandbreedte alleen maar lager?

    Kwam er onlangs achter dat we door een extra storting binnen de bandbreedte bleven, maar het hypotheekjaar erop onder de 1 terecht zouden komen, dus de storting moesten verlagen.

    Ik kan de werking vd bandbreedte nog niet helemaal weerleggen, valt dat nog in een plaatje weer te geven?


    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. de bandbreedte is per definitie groter of gelijk aan 1. Voor een paar plaatjes, zie bijvoorbeeld hier

      Verwijderen
  7. Wij hebben nog een kleine spaarhypotheek die nog loopt tot 2024. In 2021 is er nog een renteherziening maar dan wil ik hem helemaal aflossen.
    Ons aflossingsvrijegedeelte is helemaal afgelost.
    Spaarhypotheek van 44.000. Ik mag per jaar 20% van de hoofdsom aflossen (ca €13.800) boetevrij.
    Voor 2016 heb ik binnen de bandbreedte heb maximale extra spaarbedrag al gestort. Ik ben nu bijna klaar met de extra aflossingen op de hoofdsom van de hypotheek. Dan zit ik v.w.b. de ING aan de maximale aflossingen/stortingen binnen mijn bandbreedte.

    Edoch ik zit dan nog lang niet aan de 20% boetevrij aflossen. Als ik binnen die 20% blijf maar wel extra aflos buiten de bandbreedte wat is dan het grote nadeel, of te wel hoe wordt ik hier voor gestraft? Mag het überhaupt nog? In het spaargedeelte zit nu ruim €25.000 Overigens is de WOZ waarde vele malen hoger.

    Kortom wie weet of er nog mogelijkheden zijn?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Je zou kunnen vragen of je ce spaarhypotheek nog verder kunt inkorten. Dan onstaat er weer mogelijkheid om bij te storten. Als je boven de bandbreedte komt, moet je vermogensrendementsheffing betalen over je gespaarde geld. Dit is is jullie geval wellicht niet zo erg, omdat het over een bedrag gaat dat lager is dan de drempelwaarde voor een koppel. Ik zou het even navragen bij een adviseur.

      Verwijderen
    2. Hypotheek ingekort en gelijk weer 4000 mogen storten. Bedankt voor de hulp.

      Verwijderen
  8. Ik heb dit berichtje vanmorgen ook bij in 10 jaar fo gezet. Het is verdwenen.
    Hoi, waar is het bericht van vanmorgen? Ik heb het met interesse gelezen en direct de koe bij de horens gevat. De bank gebeld om de looptijd van onze SpaarZekerVerzekering te verkorten met 5 jaar. Vanmiddag heb ik antwoord gekregen dat dit i.v.m. de bandbreedte niet mogelijk is. Wel 3 jaar. Onze premie gaat van 128,45 naar 278,85. Ik denk dat wij dit gaan doen. Manlief wordt dan 60 jaar.
    Ook heb ik van de andere hypotheek rentemiddeling aangevraagd. Kunnen we het ene voordeel van renteverlaging stoppen in de spaarzeker premie.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Destijds hebben wij de overwaarde van ons vorige huis als (dachten wij) beginstorting in onzxe huidige spaarhypotheek gelegd. Jaren later erachter gekomen dat dit als extra storting werd gezien en we dus ruim buiten de bandbreedte zijn uitgekomen. Wat zijn de consequenties hiervan? Alleen dat we nu (zodra we boven de 40.000 kapitaal vallen) in box 3 terechtkomen en dus 1,2% EV moeten betalen maar verder vrij mogen storten omdat we toch al over de rooie zijn gegaan, of is er nog iets te redden qua KEW?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. vreemd dat je hypotheekadviseur je niet heeft gewaarschuwd! Als je eenmaal een jaar meer dan 10 keer meer hebt betaald dan een ander jaar, valt niet meer te repareren...

      Verwijderen
  10. Inderdaad vreemd en slordig maar wat houdt dit concreet in? vermogensbelasting betalen wellicht maar daartegenover staat dat we nu kunnen bij storten wat we willen omdat we de boel toch al verziekt hebben? Of werkt dat niet zo?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. een bandbreedte van 11 wordt soms door de vingers gezien, zie hier. Andere gevallen gaan mij boven mijn pet. Ik zou de belastingtelefoon bellen.

      Verwijderen
  11. goed artikel. Geldt de bandbreedte ook als je puur alleen wilt aflossen? Ik dacht te horen van niet, maar in laatste mail van de hypotheker beginnen zij over de bandbreedte.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. dankje. Ik heb me weinig verdiept in het aflossen van spaarhypotheken omdat iedereen dat afraadt. Wiskundig gezien verander je wel de bandbreedte: na een aflossing hoef je minder te sparen voor de spaarhypotheek, dus de maandelijkse inleg wordt lager. Het verschil tussen grootste inleg en kleinste inleg dus bandbreedte kan dus veranderen.

      Verwijderen
  12. Ik wil ook een bedrag gaan bijstorten in mijn spaarhypotheek en heb een vraag over het risico van het overschrijden van de bandbreedte. Je geeft al aan dat het opgebouwde vermogen dan naar box 3 verhuist, maar zijn er ook nog gevolgen op het moment dat de spaarpolis uitkeert? Immers, als het vrijgekomen bedrag dan niet als KEW wordt bestempeld, kan de fiscus dan nog met een naheffing komen over het rendement op de polis?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. ik ben bang dat ik je het antwoord schuldig moet blijven. Ik meer van de berekeningen, niet dan de details van de wet...

      Verwijderen
  13. Beste mensen,

    waar niemand het gek genoeg over heeft: als je buiten de bandbreedte terecht komt, voldoe je niet meer aan de voorwaarden voor de KEW en SEW. Dat betekent niet alleen dat je in box 3 belasting gaat betalen over het saldo van de spaarrekeningen, maar (wat veel erger is): de fiscus beschouwt de KEW/SEW als (fictief) tot uitkering te zijn gekomen. Dat is de reden dat je overgaat van box 1 naar box 3. Maar dat betekent dat je in box 1 nog wel even moet afrekenen! De uitkering uit SEW zou belastingvrij zijn als je aan alle voorwaarden zou hebben voldaan qua looptijd en bandbreedte (onder andere). Nu je daar niet aan hebt voldaan, moet je over het rentedeel in de uitkering afrekenen in box 1, dus 40 a 50% grof gezegd!!! Dit betaal je dus over de rente. Dus als op het moment dat je niet meer aan de voorwaarden voldoet er 50.000 in de pot zit, waarvan 40.000 inleg betreft, moet je over het verschil afrekenen in box 1!!!!!

    BeantwoordenVerwijderen
  14. na een paar uur lezen voel ik me echt een dummy....
    voor de mensen hier met duidelijk meer verstand van hypotheken de volgende vraag:
    binnenkort loopt mijn rentevaste periode af. moet dan nog 7 van de 30 jaar. van de 34.000 hypo staat de WEV nu op 15.000. heb 20.000 aan spaargeld en ben van plan hiermee totaal af te lossen (heb al een aflossingsvrije afgetikt).dan heb ik toch geen last van bandbreedte (lees fiscus) of boeterente, of mis ik iets en ben ik verkeerd bezig???
    graag advies voordat ik de mist in ga.
    b.v.d. JJ

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Al dit je enige hypotheek is, en je huis is meer dan twee ton waard, dan is de eigenwoningforfait hoger dan je hypotheekrenteaftrek. Een spaarhypotheek heeft dan geen voordeel meer, dus je kunt dan de boel net zo goed volledig aflossen. Dit zou mogelijk moeten zijn na 23 jaar. De vraag is of het bandbreedte-technisch toegestaan is: je inleg was gok ik ongeveer 600 per jaar, dus zou je slechts 6000 mogen bijstorten, en je mag waarschijnlijk 3400 boetevrij aflossen. Dan zou je na 2 jaar van de hypotheek af kunnen zijn.

      Verwijderen
    2. Thnx. ga er mee bezig...
      J.J.

      Verwijderen
  15. Ik heb in 2007 een spaarhypotheek afgesloten. Looptijd 30 jaar. Heb indertijd op voorstel van de bank besloten dat ik 20 jaar lang premie betaal, dus tot 2027. Daarna 10 jaar lang geen premie en dan in 2037 aflossen. Idee daarachter was dat ik in 2027 met pensioen zou gaan (dan word ik 65 en toen kon je nog met pensioen) en vanaf dan lagere lasten zou krijgen. Maar inmiddels ben ik over die bandbreedte aan het nadenken en ga me afvragen of ik daarmee wel goed zit. In die laatste 10 jaar betaal ik immers geen premie. Daarmee wordt mijn laagste jaarpremie 0 en dus de bandbreedte eindeloos hoog (want gedeeld door 0). Of tellen die laatste 10 jaar niet mee voor de bepaling van de bandbreedte?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. klopt, premievrije jaren tellen niet mee voor de bandbreedte, zie hier. Helaas mag dit niet meer voor nieuwe gevallen, zie hier

      Verwijderen
  16. Wij hebben bij het afsluiten van onze spaarhypotheek in 2003 een 1-malige storting van 32000 euro gedaan. Dit was het voorstel van onze adviseur. Wat nu?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. dan heb je nu warschijnlijk al een best hoge bandbreedte en betaal je weinig premie. Wil je nog meer bijstorten, dan zal je waarschijnlijk ook de spaarhypotheek een beetje moeten inkorten.

      Verwijderen
  17. Nu de overheid het voorstel heeft gedaan om vanaf 2022 de drempel van belastingvrij spaargeld ver gaat verhogen kan dit wel eens gunstig uitpakken voor ons. Als ik het goed begrijp is het dus helemaal geen probleem meer om boven je bandbreedte uit te komen bij een gemiddelde hypotheek, de grens voor belasting betalen ligt zo hoog dat je dan ook nog steeds niets extra's hoeft te betalen. Klopt dit?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Goed punt, daar had ik nog niet over nagedacht! Ik zal me er eens in gaan verdiepen

      Verwijderen