Rara, wie profiteert er van het nieuwe belastingplan?

Afgelopen week heeft de staatssecretaris van financiën het voor elkaar gekregen om zijn belastingplan door beide kamers te loodsen. Hoewel het plan is gepresenteerd als een lastenverlichting voor iedereen, krijgen sommige mensen meer dan andere.

En nu komt de million dollar question: wie profiteert het meeste van deze maatregel?
Zouden het de lage inkomens zijn, die wel wat extra's kunnen gebruiken?
Of de hardwerkende midden-inkomens?
Of toch de topinkomens, die altijd al veel belasting moeten betalen, en nu eindelijk eens lastenverlichting krijgen?

RTLnieuws heeft een tooltje gemaakt om te laten zien wat de maatregel betekent per persoon. Maar checkbrutonetto.nl heeft het grondiger aangepakt: hier kan je meteen zien hoeveel je er op vooruit gaat, als functie van je salaris. Ik heb een grafiek laten plotten voor mensen zonder huis (dus geen huursubsidie, hypotheekrenteaftrek ed), en dit is het resultaat:

bron: www.checkbrutonetto.nl

WTF? Waarom krijgen de mensen tussen 15k ( = E15.000) en 40k er zoveel bij, en ook de mensen tussen 60k en 110k? Wat hebben deze mensen gedaan om deze lastenverlichting te verdienen? Of anders gezegd: wat hebben de mensen tussen de 40k en 60k misdaan zodat ze juist moeten gaan betalen? Hoe kan dit überhaubt: de belasting zou toch verlaagd worden?

Het plan van Wiebes omvat inderdaad het verlagen van de tweede en derde schijf van 42% naar 40,4%. Iedereen die boven pakweg 20k verdient heeft hier voordeel bij. Nouja, vooral de mensen zonder eigen huis, want voor mensen met een eigen huis gaat de HRA op dezelfde manier omlaag.
Maar dit is niet de enige maatregel: men heeft ook besloten om de algemene heffingskorting en de arbeidskorting aan te passen.

De algemene heffingskorting is afhankelijk van je verzamelinkomen (dus inkomen+EWF+bijtelling-hypotheekrente). Sinds 2014 is de algemene heffingskorting inkomensafhankelijk: boven de 20k daalt hij. Voor 2016 is besloten om de algemene heffingskorting nog harder te laten dalen voor hogere inkomens. Hieronder zie je het verschil tussen 2015 en 2016:

Bron: checkbrutonetto.nl

Onder de 20k is er geen verschil; daarna wordt in 2016 de heffingskorting ruim twee keer zo snel afgebouwd als in 2015. Vanaf 70k ontvang je E1342,- minder heffingskorting. Daar gaat je voordeel van de lage tweede en derde schijf.

Dit hebben ze proberen te compenseren door het verhogen van de arbeidskorting. De arbeidskorting is afhankelijk van je gewone inkomen (dus niet je leaseauto en huis), en die grafiek loopt zo:

Bron: checkbrutonetto.nl

Blijkbaar willen ze de algemene heffingskorting langzaam verkleinen en overhevelen naar de arbeidskorting. Maar zoals je in de bovenstaande grafiek ziet, profiteren vooral de lonen tussen de 20k en 50k, tot maarliefst E883,-.

Ziehier de oorzaak voor de "twee bulten subsidie". Het compromis van veel partijen met veel verschillende belangen heeft een maatregel veroorzaakt waar links tot rechts van gruwelt. Ik begrijp echt niet waarom Wiebes hier trots op is.

Nu we het toch over vage regels en grafieken hebben:
De marginale belastingdruk is het percentage belasting dat je over elke euro extra moet betalen. Dit zegt iets over hoe "links of rechts" een land is. Dit kan je ook mooi in een grafiek zetten.
Een land dat zeer "links" is, heeft een progressieve belasting. Iemand die weinig verdient hoeft maar weinig over elke extra euro te betalen, en iemand die veel verdient betaal veel over elke extra euro.
Het andere extreme is een "rechts" land, waarbij een vlaktaks bestaat: iedereen betaalt evenveel belasting. In een grafiek uitgedrukt:

Ten slotte heb je nog landen die het spoor volledig bijster zijn:

Rara, welke grafiek hoort bij Nederland?

Disclaimers:

• De twee hierboven genoemde heffingskortingen worden over verschillende bedragen berekend (inclusief/exclusief auto en woonlasten), dus de situatie kan een beetje verschillen van persoon tot persoon)
• www.checkbrutonetto.nl komt met andere resultaten dan RTL. Het voornaamste verschil is dat checkbrutonetto ook de verschillen in zorgtoeslag en de verschil in nominale zorgpremie mee neemt. De nominale zorgpremie stijgt in 2016 met E77,- per jaar. Hierdoor ligt de grafiek over de hele linie E77 hoger dan die van RTL.

externe links:
belastingplan 2016
checkbrutonetto